Waarom protesten tegen de anderhalve meter maar doorgaan, terwijl het aantal coronabesmettingen juist toeneemt

Dit weekend zijn er weer volop nieuwe demonstraties tegen de coronamaatregelen. Intussen stijgt het aantal besmettingen juist weer. Waarom blijven de actiegroepen dan toch protesteren? "Door ze te verbieden neemt het verzet alleen maar toe."

De protesten worden georganiseerd door groepen als Viruswaanzin en Freedom Above All. In Den Haag, Amsterdam, Enschede en Groningen wordt dit weekend geprotesteerd. "Wat er nu gebeurt is voor Nederland volstrekt uniek", zegt hoogleraar sociale psychologie Tom Postmes van de Rijksuniversiteit Groningen.

'Nog niet eerder zo in Nederland gezien'

"In de VS is deze stroming er al veel langer, van het desnoods bevechten van individuele vrijheden tegen de overheid. Deze groep mensen heeft het gevoel dat de overheid door en door corrupt is en vindt bijvoorbeeld dat ze het recht hebben om wapens te dragen. Dat gevoel is heel sterk." In de VS wordt er door deze groep 'bijna militant geprotesteerd', zegt Postmes."Maar in Nederland heb ik dit niet eerder zo gezien."

De hoogleraar denkt dat de onbegrijpelijkheid van veel regels het verzet heeft doen toenemen. "Je mag niet in grote groepen bij elkaar komen, maar wel met zijn allen het vliegtuig in. Er was geen maatwerk, er was veel willekeur. Als je als overheid niet goed kunt uitleggen waarom je iets doet, dan ontstaan er problemen."

Video: 'bloemenmeisje' Wendy vertelt waarom zij protesteert tegen de anderhalvemetersamenleving

Verbieden werkt averechts

Volgens Postmes gaan de protesten ook over het gevoel van een steeds sterker wordende controle door de overheid. "Die bestaat uit een elite die het gewone volk probeert te knechten. Als je het idee hebt dat de overheid er niet voor jou is, maar alleen voor een rijke groep, dan moet je je verzetten."

Het verbieden van eerdere demonstraties tegen de maatregelen kan volgens Postmes olie op het vuur gegooid hebben. "Hierdoor is het verzet juist toegenomen. Repressieve maatregelen werken de polarisatie alleen maar verder in de hand." Het verklaart ook waarom de protesten niet zomaar stoppen, al komen er nu meer coronabesmettingen bij.

De teleurgestelden

Onvrede van de protestanten richt zich ook vaak op de media. Journalist Mark Koster van Quote ziet bij hen veel frustratie en miskenning. "Ik noem ze de teleurgestelden. Ze zijn teleurgesteld in de mainstream media en de farmaceutische industrie en vinden dat de overheid alles fout doet. Natuurlijk is een sceptische houding goed, maar wat mij tegenstaat: er is helemaal geen journalistiek wederhoor. Als je dan zegt: hoe zit het bij jullie? Dan ben je meteen 'mainstream'. Dat argumenteert niet lekker."

De vele demonstraties, ook dit weekend, verbazen Koster wel. "Het aantal coronabesmettingen neemt juist weer toe en we stevenen af op een tweede golf. Alertheid is geboden." Tegelijkertijd vindt hij het wel belangrijk dat de actievoerders hun geluid kunnen laten horen. "Het demonstratierecht is een groot goed. Deze mensen, wat ik er ook van vind, moeten wel kúnnen demonstreren."

Goede keuze dat demonstraties door mogen gaan

Ook hoogleraar Postmes denkt dat de overheid er goed aan heeft gedaan om de demonstraties deze keer toe te staan. "Demonstranten die voor rede vatbaar zijn moet je niet van je vervreemden. En je mag het demonstratierecht niet beknotten. De radicale minderheid, de mensen die er enkel staan om rotzooi te trappen, marginaliseer je door als overheid naar de zorgen van de vreedzame meerderheid te luisteren."

Want niet alles wat de actievoerders betogen is een minderheidsstandpunt, zo legt Postmes uit. "Rechtsdeskundigen zeggen al enige tijd dat de coronamaatregelen in strijd zijn met de grondwet, zoals het mondkapjesgebod en de coronaboetes."