Ophef binnen de katholieke kerk. De aartsbisschop van Parijs is opgestapt vanwege een relatie met een vrouw. Toch zegt de paus in een reactie dat het wel meevalt: "De zonde van het vlees is niet de ergste zonde." Dat vraagt om uitleg.

Paus Franciscus heeft het ontslag van de aartsbisschop van Parijs, Michel Aupetit, geaccepteerd. De geestelijke had een ongepaste relatie met een vrouw. Er zou geen sprake zijn geweest van seks, maar wel van strelen en masseren. De reden dat de paus het ontslag accepteerde heeft niet te maken met het verbreken van het zesde gebod; gij zult geen onkuisheid doen (en daarmee het celibaat verbreken), maar met het feit dat door alle roddels Aupetit zijn werk niet goed meer kon doen.

'Niet alle zonden even belangrijk'

"De zonde van het vlees is niet de ergste zonde", zei de kerkvader tegen een vliegtuig vol journalisten. "Hij heeft gefaald, het was tegen het zesde gebod, maar het is geen totaal falen." Er zijn inderdaad ergere zonden dan het verbreken van het zesde gebod, want niet alle tien geboden zijn even belangrijk, zeggen zowel theoloog Peter Nissen, als priester en bijzonder hoogleraar Christendom Antoine Bodar.

"Er zit een hiërarchie in de katholieke moraaltheologie tussen overtredingen tegen de regels van wat goed leven is, die zijn; doodzonde, hoofdzonde en alledaagse zonde", legt Nissen uit. Daarmee passen de woorden van de paus in een traditie die teruggaat tot de vierde eeuw, de tijd van kerkvader Augustinus.

De 10 geboden

  1. Gij zult geen afgoden vereren, maar Mij alleen aanbidden en boven alles beminnen.
  2. Gij zult de naam van de Heer, uw God, niet zonder eerbied gebruiken.
  3. Wees gedachtig dat gij de dag des Heren heiligt.
  4. Eer uw vader en uw moeder.
  5. Gij zult niet doden.
  6. Gij zult geen onkuisheid doen.
  7. Gij zult niet stelen.
  8. Gij zult tegen uw naaste niet vals getuigen.
  9. Gij zult de vrouw van uw medemens niet begeren.
  10. Gij zult niet onrechtvaardig begeren wat uw naaste toebehoort.

Doodzonde

De 10 geboden laten zich opdelen in twee gedeelten, waarbij de eerste drie katholieke* geboden gaan over de relatie met god en de overige geboden over de relaties tussen mensen onderling. Hierbij is het allereerste gebod het belangrijkste is, zegt priester Bodar.

"Het eerste gaat over het beminnen van God met heel je hart en al je krachten. De tweede kun je grofweg formuleren als bemin uw naaste als van uzelve. Als je dat doet dan berokken je je naaste geen enkel kwaad en daarmee heb je eigenlijk alle geboden samengevat in deze twee." Bekende geboden als 'geen overspel plegen' en 'niet moorden' volgen hier logischerwijs uit.

Bekijk ook

'Wel plezierig'

Bodar begrijpt goed wat de paus bedoelde toen hij zei dat Aupetits zonde niet het ergste is. "Het was iets tussen twee mensen, die daar allebei geen bezwaar tegen hebben gehad, stel ik me zo voor."

"Wat is nou erger?", vraagt hij zich af: "Op grote schaal belasting ontduiken of roddelen over mensen, me dunkt dat je daarbij veel meer een ander benadeeld, dan wanneer het een kwestie betreft tussen twee mensen die het allebei wel plezierig vonden, als ik het zo mag zeggen."

Luister hier de Feit of fictie terug in EenVandaag op NPO Radio 1

Biechtvader

Maakt het qua zonde nog uit of iemand volledige geslachtsgemeenschap heeft of alleen streelt en masseert? Bodar begint te lachen en komt ineens minder vlot uit zijn woorden. "Ik vind het heel moeilijk om daar iets over te zeggen. Ik denk dat mensen zelf ook ervaren dat als je met iemand in de sponde gaat**, dat dat iets anders is dan wanneer je alleen streelt en masseert. Misschien had iemand wel rugpijn. Ik was er niet bij bij, ik vind het te ver gaan om mij daarover te uiten."

Nissen kan er wel op reageren en haalt de eerdergenoemde indeling van de zonden erbij. Hij zou als biechtvader alleen wat masseren en knuffelen een dagelijkse zonde noemen, terwijl een langdurige seksuele relatie meer richting hoofdzonde gaat.

*Er zit een verschil tussen de indeling van de 10 geboden die gebruikt worden in de katholieke en protestantse kerk. In het geval van de protestante kerk gaan de eerste vier geboden over de relatie met god.

**In de sponde gaan = is naar bed gaan.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.