Toxicoloog juicht eigen onderzoek van Tata Steel-omwonenden toe: 'Er moeten neutrale gegevens boven water komen'

Omwonenden van Tata Steel willen nu zélf de uitstoot van de staalfabriek onderzoeken. Toxicoloog Jacob de Boer (VU) juicht het plan toe: "Er moeten neutrale cijfers boven water komen, in plaats van de schattingen van het bedrijf zelf."

Stichting IJmondig, Frisse Wind.nu en Stichting Schapenduinen hebben met behulp van tien anonieme geldschieters een bedrag van één miljoen euro bij elkaar verzameld. Alleen de verantwoordelijk gedeputeerde van de procincie Jeroen Olthof (PvdA) moet nog toestemming geven. Ellen Windemuth van stichting IJmondig hoopt dat dat snel komt. "Maar we vragen al een jaar om dit soort onderzoek."

Drones en onderwaterrobots

De omwonenden hebben revolutionaire methoden in gedachten: met drones en onderwaterrobots moeten er metingen worden gedaan bij de fabrieksschoorstenen en het oppervlaktewater rondom de staalproducent.

Toxicoloog de Boer is enthousiast: "Het is zeker vernieuwend, ik wou dat ik het zelf had bedacht. Dat ze met drones werken, dat heb ik niet eerder gezien. En de onderwaterrobots zijn misschien nog wel spectaculairder. Ik ben heel benieuwd wat eruit gaat komen."

Data van Tata Steel zijn gemiddelden

Het onderzoek kan nieuwe gegevens opleveren, want tot nu toe is de beschikbare informatie allesbehalve neutraal. "Tata Steel mag zelf de berekeningen leveren. De cijfers die aan het eind van het jaar in het milieuverslag staan, lijken op de cijfers van het jaar ervoor."

"Het gaat om gemiddelden, gemeten door eigen mensen. Wat daar niet bij opgeteld wordt, zijn de incidenten", zegt Windemuth van stichting IJmondig.

Grafietregens

De grootste incidenten uit de afgelopen jaren waren de grafietregens. Voor Windemuth zelfs reden om te vertrekken uit de directe omgeving van Tata Steel. Ze woont nu in Bergen. "Toen ik verhuisd ben, is mijn gezondheid heel erg opgeknapt. Ik heb geen last meer van hoofdpijn en benauwdheid."

Windemuth gunt haar voormalige buurtgenoten vooral duidelijkheid. "Ik ben tevreden als alle cijfers op tafel liggen. Wat wordt er geloodst? Wat zit er in de lucht? Ik wil dat vergeleken hebben met wat Tata zegt uit te stoten. Dat kan er ook voor zorgen dat Kamerleden beter geïnformeerd zijn, zij moeten uiteindelijk beslissen over de subsidies aan dit bedrijf."

Video: Mariannes man overleed aan longkanker na jaren werken en wonen rond Tata Steel: 'Soms kwam hij helemaal zwart thuis'

Neutrale gegevens

Toxicoloog De Boer kijkt uit naar die cijfers. "Er zijn natuurlijk een paar specifieke studies gedaan door het RIVM. Dat zijn harde getallen, waaruit blijkt dat er onder meer een te hoog loodgehalte is."

Maar het vernieuwende onderzoek met de drones en robots kan meer duidelijk maken. "Op z'n minst is het nodig dat er een neutrale check komt, al is het maar af en toe."