Mensen die in de buurt Tata Steel wonen, beginnen een nieuwe rechtszaak vanwege de uitstoot van schadelijke stoffen door de staalfabriek. Ze eisen dat de provincie Noord-Holland een deadline stelt voor filters die de schadelijke uitstoot tegengaan.

Dat meldt milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB), die de omwonenden ondersteunt bij deze rechtszaak. We bellen met verslaggever Simone Timmer, die voor EenVandaag de juridische strijd rond Tata Steel al langere tijd volgt.

1. Waarom spannen de omwonenden nu een rechtszaak aan?

"De zaak die omwonenden van Tata Steel samen met milieuorganisatie MOB bij de bestuursrechter hebben aangespannen gaat over filters die de de uitstoot van schadelijke stoffen moeten tegengaan. Het plaatsen van filters op de pelletfabriek is al een hele tijd speerpunt om de vervuiling terug te brengen. De pelletfabriek is namelijk een van de meest vervuilende onderdelen van het staalbedrijf en stoot via de schoorstenen onder andere veel lood uit."

"De kosten van deze filters zijn zo'n 200 miljoen euro. Dat de plaatsing zoveel geld kost, komt volgens het bedrijf omdat de pelletfabriek een groot gebouw is, geen afzuigkap zoals thuis. Er is eerder gezegd dat de installatie dit jaar klaar zou zijn. Maar Tata Steel wil dit niet juridisch vastleggen en de provincie gaat daarin mee. Omwonenden willen dat er wel een deadline komt en stappen daarom nu naar de rechter."

Bekijk ook

2. Klopt het dat er geen deadline (meer) is voor de filters?

"In het verbeterprogramma van Tata Steel, de zogenoemde road map, staat inderdaad dat de filterinstallatie in de pelletfabriek in 2023 klaar moet zijn. Maar omdat er geen juridisch kader is, kan het bedrijf dat altijd uitstellen. Er is dus feitelijk geen deadline."

3. De provincie heeft toch juist beloofd om strenger te handhaven?

"Dat zegt de provincie steeds en de provincie probeert ook strenger te handhaven bij Tata Steel om de overlast voor de omgeving te verminderen. Maar omwonenden zeggen: 'Als het puntje bij het paaltje komt, gaan ze toch vaak mee met Tata Steel. We zijn hierover al heel vaak in teleurgesteld.'"

Bekijk ook

4. Wat is er gedaan met alle rapporten over de uitstoot door Tata Steel?

"Er zijn inmiddels duizenden pagina's aan rapporten vol geschreven waarin staat dat het anders moet. Als je alle rapporten over Tata Steel op een stapel legt, kun je er een flinke kamer mee vullen. En iedere keer zeggen Tata Steel en de provincie dat ze er iets mee gaan doen. Maar de meest recente uitstootcijfers laten alleen nog geen enkele echte verbetering van de uitstoot zien."

"Het verminderen van de vervuiling is ook een ingewikkeld proces. Bij de uitstoot gaat het heel veel om hoe de processen in de fabrieken precies zijn ingericht. Er hoeft bijvoorbeeld maar een deur te vroeg open gezet te worden en er kunnen al allemaal stoffen vrijkomen. Het zijn ook hele oude fabrieken. De Kooksfabriek 2 blijkt bovendien verkeerd gebouwd te zijn, die lekt sinds het begin al van alle kanten. Dan is het eigenlijk dweilen met de kraan open."

"Tata Steel is natuurlijk ook een commercieel bedrijf, waar het uiteindelijk draait om geld verdienen. Ze zoeken daar constant de grens op. Tegelijkertijd zie je dat er niet heel streng gehandhaafd wordt door de toezichthouder. De provincie verschuilt zich daarbij bijvoorbeeld achter Europese regels. Hieruit kun je concluderen dat het economisch belang hier boven de volksgezondheid gaat."

Bekijk ook

5. Hoe staat het met de strafzaak van omwonenden tegen Tata Steel?

"In februari 2021 heeft advocaat Bénédicte Ficq namens omwonenden een strafzaak tegen Tata Steel aangespannen. Die zaak is ontvankelijk verklaard en het Openbaar Ministerie (OM) onderzoekt nu of er genoeg grond is om het bedrijf voor de rechter te slepen. Daarbij worden betrokkenen door justitie gehoord en worden de fabrieken op het Tata Steel-terrein bezocht."

"Dit onderzoek duurt inmiddels wel al meer dan 2 jaar. Dit zijn ook hele ingewikkelde zaken, dus het kan ook wel even duren. Maar op een gegeven moment moet er natuurlijk ook wel iets uitrollen: of het komt tot een proces tegen Tata Steel, of het OM gaat niet over tot vervolging."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.