Gezonde zeelucht? De strandhuisjes van Wijk aan Zee staan midden in de ongezonde walm van Tata Steel

Bij een strandhuisje denk je waarschijnlijk aan gezonde zeelucht, maar dat gaat voor de huisjes op het strand vlak achter Tata Steel niet altijd op. "Soms zit ons hele dekbed onder de zwarte schilfertjes."

De strandhuisjes bij Wijk aan Zee staan net achter de duinen en hebben allemaal zicht op zee. Maar kijk je net over de duinen, dan zie je de schoorstenen van staalfabriek Tata Steel. Tussen de huisjes en de fabriek staat meetpunt 573 van het RIVM, op de Reijndersweg. Een jaar lang heeft het onderzoeksinstituut de luchtkwaliteit gemeten en was het dit punt waar de meeste fijnstof werd gemeten. "Absoluut ongezond", zegt Onno van Schayck, hoogleraar preventieve geneeskunde aan de Universiteit Maastricht.

Slecht tot zeer slecht

"Dan zit je daar heerlijk aan het strand, zie je een prachtig mooie zee en heb je het idee dat je heel schoon zit. Maar juist met die aflandige wind is de lucht beroerd", zegt Van Schayck over de hoge hoeveelheid fijnstof in de lucht. Uit het onderzoek van het RIVM blijkt dat er dagen zijn dat de luchtkwaliteit zelfs slecht tot zeer slecht is.

Het baart Van Schayck zorgen dat op de plaats waar de lucht zo ongezond is, de huisjes staan: "Je krijgt er uiteindelijk heel veel klachten van, het is een soort sluipmoordenaar. Je voelt en ziet er niets van en je merkt het alleen aan de klachten die je krijgt. De mensen die daar op het strand zitten worden blootgesteld aan de hoogste concentraties."

Wel een heel mooi uitzicht

Voor eigenaar Charles Graft kwamen de conclusies van het RIVM niet als een verrassing. "Ik heb weleens buiten geslapen en dan word je wakker en ligt het hele dekbed onder de zwarte schilfertjes. Dat is niet heel fijn. Iedereen weet dat het zo is en iedereen accepteert dat ook." In de vakanties is Graft altijd wel een paar weken in zijn huisje te vinden. "Ik vind het heerlijk om hier te zijn, ook al is het misschien niet gezond... Dat wat je ruikt en ziet, is niet gezond, maar daar tegenover staat wel een heel mooi uitzicht."

Het huisje verkopen vanwege de slechte lucht is wat Graft betreft niet aan de orde, maar hij hoopt wel dat Tata Steel er wat aan doet. "30 of 40 jaar geleden kon dit misschien nog wel, maar nu met nieuwe, betere technieken moet dit anders kunnen."

Help ons mee

Wat wethouder Sebastian Dinjens betreft hoeven de strandhuisjes niet meteen weg. "Wij hebben met de kennis van bepaalde onderzoeken gezegd dat het verantwoord is om er 3 maanden per jaar te overnachten. Als alle onderzoeken zijn afgerond, komt er een natuurlijk moment waarop we bekijken hoe we hiermee verdergaan." Op dit moment is dat nog niet aan de orde.

Dinjens maakt zich wel zorgen over de gezondheid van zijn inwoners, na verschillende onderzoeken waaruit blijkt dat er in de regio meer longkanker voorkomt, maar ook andere klachten zoals hartfalen, suikerziekte en geïrriteerde ogen vaker worden gemeld. "We doen wat we kunnen maar binnen de huidige wet- en regelgeving is het niet genoeg. We hebben samen met de provincie een oproep gedaan aan de rijksoverheid met de boodschap: 'Help ons mee om strengere regels te maken die de gezondheid centraal stellen'."

Plicht om zijn burgers te beschermen

Hoewel de strandhuisjes erg gewild zijn, heeft hoogleraar Onno van Schayck geen interesse. "Absoluut niet! Geen twijfel, ik zou dat nooit willen op die plek." Hij hoopt dat de overheid gaat optreden.

"Ik denk echt dat het gaat om een gemeentelijke, provinciale of de landelijke overheid, die de plicht heeft om zijn burgers te beschermen. We weten nu al tientallen jaren dat hier een probleem is en ik denk dat de overheid handhavend moet optreden."