De discussie over Tata Steel is de laatste jaren flink toegenomen. Verschillende onderzoeken laten zien dat de luchtkwaliteit rondom de fabriek ongezond is en omwonenden willen dat daar iets aan wordt gedaan. "Het is onverantwoord om het open te houden."

Het voortbestaan van Tata Steel, de fabriek in de regio IJmond waar al meer dan 100 jaar staal wordt gemaakt, staat onder druk. Uit een onlangs verschenen rapport van het RIVM blijkt dat het stof dat neerdaalt in de omgeving van de fabriek heel slecht is voor de gezondheid van kinderen. En uit eerder onderzoek bleek al dat er meer kanker voorkomt in die regio.

Kooksfabriek 2 sluiten

Daarom wil de dorpsraad van Wijk aan Zee dat Kooksfabriek 2 onmiddellijk wordt gesloten. "Het is onverantwoord voor de volksgezondheid om hem open te houden. Het is onbestaanbaar in een land als Nederland dat de fabriek open kan blijven", zegt Linda Valent van de dorpsraad.

"Dit onderdeel van de fabriek is gebouwd in de jaren 70 en inmiddels verouderd", vertelt ze. "Het is een grote vervuiler op het enorme terrein en zorgt voor 90 procent van alle klachten door omwonenden."

info

Wat is een Kooksfabriek?

In een Kooksfabriek worden kolen bij een temperatuur van meer dan 1000 graden gegaard tot Kooks. Bij dit proces komen stof, geur en andere emissies vrij die ongezond zijn voor de omgeving. De Kooks worden vervolgens gebruikt om in de hoogovens ruwstaal te maken.

Bekijk ook

Gezondheidsschade aantonen

Channa Samkalden is advocaat en gespecialiseerd in zaken waarbij mensenrechten worden geschonden. Zo stond ze eerder in Nigeria vier boeren bij tegen Shell vanwege olievervuiling. Zij ziet juridisch mogelijkheden voor de bewoners om sluiting van een deel van de fabriek te sluiten.

"Als het bedrijf door zijn activiteiten schade veroorzaakt aan de gezondheid van bewoners kun je dat bedrijf aansprakelijk stellen. Maar dan moet je wel kunnen aantonen dat er een verband is tussen de gezondheidsschade en het bedrijf."

Zorgplicht

En dat verband aantonen, dat is lastig. "Zeker als het gaat om uitstoot van gevaarlijke stoffen is het bar ingewikkeld om aan te tonen dat mensen die kanker hebben gekregen, dat van het bedrijf komt", legt Samkalden uit.

"Bedrijven hebben natuurlijk een zorgplicht, zeker op het moment dat ze schadelijke stoffen uitstoten en weten wat de schadelijke effecten daarvan zijn. Op basis van die zorgplicht kun je het bedrijf aansprakelijk stellen voor de schade. En je kunt ervoor zorgen dat het stopt."

Bekijk ook

Geen toekomst voor Tata Steel

Staatssecretaris Van Weyenberg heeft al gezegd dat er wat hem betreft geen toekomst is voor Tata Steel in IJmuiden als de fabriek zo vervuilend blijft. En ook Jeroen Olthof, gedeputeerde van de provincie Noord-Holland, vroeg zich na het verschijnen van het RIVM-rapport af of staalindustrie in de IJmond kan blijven bestaan.

Wat dorpsraadvoorzitter Valent betreft hoeft Tata Steel niet weg: "Tata moet blijven, maar op een goede manier."

Verschillende scenario's

Donderdag praat de Tweede Kamer over de toekomst van de staalfabriek. Daarvoor liggen verschillende scenario's op tafel. Zo wil Tata Steel zelf graag CO2 afvangen en opslaan in de zeebodem. De vakbond FNV wil graag snel overstappen op waterstof als brandstof voor de installaties. Maar er ligt ook een plan om de hele fabriek te sluiten en op die plek een vakantiepark te bouwen.

Wat de uitkomst ook wordt, Samkalden benadrukt dat de overheid rekening moet houden met de bewoners. "De overheid moet erop toezien dat haar inwoners niet disproportioneel schade lijden, en dat hun leefomgeving en gezondheid is gewaarborgd."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.