Straf Gökmen T. waarschijnlijk niet hoger om schofferen rechter, advocaat en nabestaanden

Hij bespuugde zijn advocaat en lacht de getraumatiseerde nabestaanden van de tramaanslag in Utrecht uit: Gökmen T., die vervolgd wordt voor de tramaanslag in Utrecht, is in twee dagen tijd al tweemaal uit de rechtszaal verwijderd vanwege zijn gedrag.

En dat gedrag, dat is waar iedereen verbaasd over is. Het wekt woede op bij de nabestaanden en onbegrip bij de rechters. Strafrechtdeskundige Sven Brinkhoff stelt dat het gedrag van een verdachte in algemene zin wel degelijk van invloed kan zijn op de strafmaat die de rechter oplegt, maar zegt dat het in het geval van Gökmen T. weinig zal uitmaken.

Levenslang

"Dit gaat om zo'n grote zaak met meerdere doden. De kans dat dit levenslang wordt, is natuurlijk levensgroot. Daar zal zijn gedrag in de zaal, ook als hij zich heel open had opgesteld, weinig aan veranderen. Wel zal dit gedrag ongetwijfeld worden meegenomen in het definitieve vonnis", zegt Brinkhoff.

Theo de Roos, emiritus hoogleraar strafrecht, reageert in eerste instantie niet verrast als hij hoort hoe T. zich op de tweede zittingsdag opstelde: 'Wat heeft hij nu weer gedaan?', reageert op het verhaal dat T. 'jammer, jammer', schreeuwde tegen een nabestaanden in de rechtbank toen zij gebruik maakte van haar spreekrecht. Gisteren stak T. onder meer middelvingers op naar de rechter, maakte hij kus-gebaren naar de officieren van justitie en bespuugde hij zijn advocaat.

Goed gedrag wordt beloond

De Roos stelt dat T.'s gedrag "in elk geval niet zal bijdragen aan een eventuele strafvermindering." Aan de andere kant kan het in andere zaken wel voordelig uitpakken, zo weet de emiritus hoogleraar: "In algemene zin kun je zeker stellen dat goed gedrag, en bijvoorbeeld excuses maken en eventueel een brief schrijven effect heeft op de strafmaat."

"Hoe dat uitpakt dat verschilt ook wel per rechter, je overlegt dan wel met collega's, maar het is een persoonlijke afweging van de rechter. Ook of excuses oprecht zijn en niet dat het alleen vanuit de advocaat is ingestoken bijvoorbeeld", zegt De Roos.

Trauma van nabestaanden

Brinkhoff stelt tot slot dat deze tweede zittingsdag het trauma van nabestaanden wel eens kan vergroten. "Normaal wil je als je al wil spreken op zo'n dag, heel graag je richten tot de dader. Deze mensen zijn getraumatiseerd en waar het normaal gesproken helpt om je tot de dader te richten, kan ik mij nu voorstellen dat zo'n ongehoorde reactie van de verdachte leidt tot een vergroting van dat trauma."

T. hoorde de verhalen van nabestaanden vooral aan met een grijns op zijn gezicht. René Verschuur verloor zijn 19-jarige dochter bij de aanslag in de tram en sprak maakte vandaag ook gebruik van zijn spreekrecht. Volgens aanwezigen hoorde T. het lachend aan, waarop Verschuur boos werd en begon te schelden. De Roos, die ook advocaat en rechter is geweest: "Ik hoop dat de nabestaanden enigszins waren voorbereid op dit waanzinnige gedrag."