radio LIVE
meer NPO start

Straf Gökmen T. waarschijnlijk niet hoger om schofferen rechter, advocaat en nabestaanden

Straf Gökmen T. waarschijnlijk niet hoger om schofferen rechter, advocaat en nabestaanden
Gökmen T. in de rechtbank gisteren
Bron: ANP

Hij bespuugde zijn advocaat en lacht de getraumatiseerde nabestaanden van de tramaanslag in Utrecht uit: Gökmen T., die vervolgd wordt voor de tramaanslag in Utrecht, is in twee dagen tijd al tweemaal uit de rechtszaal verwijderd vanwege zijn gedrag.

En dat gedrag, dat is waar iedereen verbaasd over is. Het wekt woede op bij de nabestaanden en onbegrip bij de rechters. Strafrechtdeskundige Sven Brinkhoff stelt dat het gedrag van een verdachte in algemene zin wel degelijk van invloed kan zijn op de strafmaat die de rechter oplegt, maar zegt dat het in het geval van Gökmen T. weinig zal uitmaken.

Levenslang

"Dit gaat om zo'n grote zaak met meerdere doden. De kans dat dit levenslang wordt, is natuurlijk levensgroot. Daar zal zijn gedrag in de zaal, ook als hij zich heel open had opgesteld, weinig aan veranderen. Wel zal dit gedrag ongetwijfeld worden meegenomen in het definitieve vonnis", zegt Brinkhoff.

Lees ook

Theo de Roos, emiritus hoogleraar strafrecht, reageert in eerste instantie niet verrast als hij hoort hoe T. zich op de tweede zittingsdag opstelde: 'Wat heeft hij nu weer gedaan?', reageert op het verhaal dat T. 'jammer, jammer', schreeuwde tegen een nabestaanden in de rechtbank toen zij gebruik maakte van haar spreekrecht. Gisteren stak T. onder meer middelvingers op naar de rechter, maakte hij kus-gebaren naar de officieren van justitie en bespuugde hij zijn advocaat.

Goed gedrag wordt beloond

De Roos stelt dat T.'s gedrag "in elk geval niet zal bijdragen aan een eventuele strafvermindering." Aan de andere kant kan het in andere zaken wel voordelig uitpakken, zo weet de emiritus hoogleraar: "In algemene zin kun je zeker stellen dat goed gedrag, en bijvoorbeeld excuses maken en eventueel een brief schrijven effect heeft op de strafmaat."

"Hoe dat uitpakt dat verschilt ook wel per rechter, je overlegt dan wel met collega's, maar het is een persoonlijke afweging van de rechter. Ook of excuses oprecht zijn en niet dat het alleen vanuit de advocaat is ingestoken bijvoorbeeld", zegt De Roos.

Luisteren

Theo de Roos over het gedrag van Gökmen T. in Radio EenVandaag.

Trauma van nabestaanden

Brinkhoff stelt tot slot dat deze tweede zittingsdag het trauma van nabestaanden wel eens kan vergroten. "Normaal wil je als je al wil spreken op zo'n dag, heel graag je richten tot de dader. Deze mensen zijn getraumatiseerd en waar het normaal gesproken helpt om je tot de dader te richten, kan ik mij nu voorstellen dat zo'n ongehoorde reactie van de verdachte leidt tot een vergroting van dat trauma."

T. hoorde de verhalen van nabestaanden vooral aan met een grijns op zijn gezicht. René Verschuur verloor zijn 19-jarige dochter bij de aanslag in de tram en sprak maakte vandaag ook gebruik van zijn spreekrecht. Volgens aanwezigen hoorde T. het lachend aan, waarop Verschuur boos werd en begon te schelden. De Roos, die ook advocaat en rechter is geweest: "Ik hoop dat de nabestaanden enigszins waren voorbereid op dit waanzinnige gedrag."

TV-reportage over de komende rechtszaak tegen Gökmen T. en de tramaanslag in Utrecht

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Omsingeling als 'militaire oefening': waarom China juist nu druk op Taiwan opvoert

De druk van China op Taiwan wordt steeds groter. Met grootschalige militaire oefeningen rondom het eiland groeit de vrees voor een invasie. Gaat China nu echt proberen Taiwan zich opnieuw toe te eigenen? "Dit moeten we zien als het nieuwe normaal."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Wat 'eenheid van kabinetsbeleid' is en waarom politiek Den Haag dat zo belangrijk vindt

Wat 'eenheid van kabinetsbeleid' is en waarom politiek Den Haag dat zo belangrijk vindt
Asielminister Marjolein Faber en premier Dick Schoof bij het Kamerdebat over de lintjesaffaire
Bron: ANP

'Eenheid van kabinetsbeleid': voor en tijdens het Kamerdebat over de lintjesaffaire gaat het er veel over. Meerdere politici vinden dat minister Marjolein Faber aan deze eenheid morrelt. Maar wat betekent het precies? "Ze moeten met één mond spreken."

Afgelopen weekend werd duidelijk dat minister Marjolein Faber van de Asiel en Migratie weigert te tekenen voor koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen en asielzoekers. Als oplossing zullen premier Dick Schoof en minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark hun handtekening zetten. Maar volgens critici staat de 'eenheid van kabinetsbeleid' hierdoor op het spel.

Met één mond spreken

Het kabinet moet met één mond spreken, legt politiek commentator Joost Vullings uit. Dat is volgens hem een van de kernwaarden van het Nederlands staatsbestel. "Je moet het eigenlijk zo voor je zien: je mag als minister best je eigen mening hebben, maar die bespreek je dan alleen in de ministerraad met alle ministers achter gesloten deuren."

"Maar als er dan uiteindelijk een besluit wordt genomen, dan sta je daar met z'n allen achter en draag je dat ook uit", gaat hij verder. "Want anders heb je als kabinet natuurlijk buitengewoon weinig gezag als vervolgens iedere minister alsnog zijn eigen mening gaat geven. En dat is dus hier het geval."

Niet de eerste keer

Toch is het niet voor het eerst dat een minister uitspreekt dat hij of zij het niet eens is met de rest van het kabinet. Zo keerde Mona Keijzer, toen nog staatssecretaris van Economische Zaken, zich in 2021 tegen een in de ministerraad genomen besluit over het coronatoegangsbewijs. Zij stapte uiteindelijk niet zelf op, maar werd ontslagen door toenmalig premier Mark Rutte: een uitzonderlijk besluit.

Het Kamerdebat vandaag gaat dan ook niet alleen om een eventueel excuses van minister Faber, maar ook om leiderschap van premier Schoof, vertelt Vullings. "Het is de bedoeling dat hij tegen zijn minister zegt: 'Luister, wij willen dat deze lintjes worden uitgedeeld aan die mensen. En we willen ook dat iedereen dat uitdraagt en er niet één iemand zegt het er niet mee eens te zijn.'"

Bekijk ook

'Kabinet is als voetbalteam'

Partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie vergelijkt het kabinet met een voetbalteam. "Als je gaat spelen in verschillende stijlen, wordt het geen wedstrijd. En een belangrijke regel is: het kabinet regeert, en gaat als het goed is aan de slag met wetsvoorstellen, en de Kamer controleert."

"Maar als de ene minister zegt 'ik vind het een goede wet' en de andere 'ik vind het een slechte wet', dan kan de Kamer dat niet meer controleren", benadrukt ze over het belang van 'eenheid van kabinetsbeleid'. "Wat je persoonlijk op een verjaardag vindt, is tot daaraan toe. Maar als minister spreek je dezelfde woorden als je collega's, want je bent het met elkaar eens."

'Niet alleen excuses, ook tekenen'

Ook GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans is niet te spreken over de huidige situatie. Volgens hem is eenheid juist nu nodig. "Kijk eens in wat voor tijd we leven: op 2 uur vliegen is er een oorlog gaande, vandaag kondigt Trump handelsmaatregelen aan die Nederland hard kunnen raken", somt hij op. "Dan moet je een eensgezind landsbestuur hebben en dat hebben we niet, ze maken alleen maar ruzie."

Het is volgens hem dan ook belangrijk dat Faber niet alleen haar excuses aanbiedt, maar ook zelf de aanvragen voor de lintjes ondertekent. "Dat moet ze beloven, want dat is dan eenheid van kabinetsbeleid. En dat ze iedere volgende aanvraag - die ongetwijfeld zal komen - ook zal tekenen. Daarmee herstel je het vertrouwen in het decoratiestelsel."

Bekijk ook

Herhaling voorkomen

Chris Stoffer van de SGP sluit zich hierbij aan en benadrukt hoe belangrijk die eenheid is. "Het is altijd zo geweest en zie in wat voor rommeltje we nu terechtkomen." Daarom vindt hij het ook belangrijk dat premier Schoof uiteindelijk toch aanwezig is bij het Kamerdebat. "Het gaat nu over het hele kabinet", zegt Stoffer. "Hij moet ingrijpen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt."

Ook Vullings ziet dat alle ogen nu op de premier gericht zijn, zegt de politiek commentator tot slot. "Vijf lintjes zijn misschien een kleine kwestie, maar als je nu niet optreedt, dan kan het nog een keer gebeuren."

Wat 'eenheid van kabinetsbeleid' is en waarom politiek Den Haag dat zo belangrijk vindt

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant