tv LIVE
meer NPO start

Straf Gökmen T. waarschijnlijk niet hoger om schofferen rechter, advocaat en nabestaanden

Straf Gökmen T. waarschijnlijk niet hoger om schofferen rechter, advocaat en nabestaanden
Gökmen T. in de rechtbank gisteren
Bron: ANP

Hij bespuugde zijn advocaat en lacht de getraumatiseerde nabestaanden van de tramaanslag in Utrecht uit: Gökmen T., die vervolgd wordt voor de tramaanslag in Utrecht, is in twee dagen tijd al tweemaal uit de rechtszaal verwijderd vanwege zijn gedrag.

En dat gedrag, dat is waar iedereen verbaasd over is. Het wekt woede op bij de nabestaanden en onbegrip bij de rechters. Strafrechtdeskundige Sven Brinkhoff stelt dat het gedrag van een verdachte in algemene zin wel degelijk van invloed kan zijn op de strafmaat die de rechter oplegt, maar zegt dat het in het geval van Gökmen T. weinig zal uitmaken.

Levenslang

"Dit gaat om zo'n grote zaak met meerdere doden. De kans dat dit levenslang wordt, is natuurlijk levensgroot. Daar zal zijn gedrag in de zaal, ook als hij zich heel open had opgesteld, weinig aan veranderen. Wel zal dit gedrag ongetwijfeld worden meegenomen in het definitieve vonnis", zegt Brinkhoff.

Lees ook

Theo de Roos, emiritus hoogleraar strafrecht, reageert in eerste instantie niet verrast als hij hoort hoe T. zich op de tweede zittingsdag opstelde: 'Wat heeft hij nu weer gedaan?', reageert op het verhaal dat T. 'jammer, jammer', schreeuwde tegen een nabestaanden in de rechtbank toen zij gebruik maakte van haar spreekrecht. Gisteren stak T. onder meer middelvingers op naar de rechter, maakte hij kus-gebaren naar de officieren van justitie en bespuugde hij zijn advocaat.

Goed gedrag wordt beloond

De Roos stelt dat T.'s gedrag "in elk geval niet zal bijdragen aan een eventuele strafvermindering." Aan de andere kant kan het in andere zaken wel voordelig uitpakken, zo weet de emiritus hoogleraar: "In algemene zin kun je zeker stellen dat goed gedrag, en bijvoorbeeld excuses maken en eventueel een brief schrijven effect heeft op de strafmaat."

"Hoe dat uitpakt dat verschilt ook wel per rechter, je overlegt dan wel met collega's, maar het is een persoonlijke afweging van de rechter. Ook of excuses oprecht zijn en niet dat het alleen vanuit de advocaat is ingestoken bijvoorbeeld", zegt De Roos.

Luisteren

Theo de Roos over het gedrag van Gökmen T. in Radio EenVandaag.

Trauma van nabestaanden

Brinkhoff stelt tot slot dat deze tweede zittingsdag het trauma van nabestaanden wel eens kan vergroten. "Normaal wil je als je al wil spreken op zo'n dag, heel graag je richten tot de dader. Deze mensen zijn getraumatiseerd en waar het normaal gesproken helpt om je tot de dader te richten, kan ik mij nu voorstellen dat zo'n ongehoorde reactie van de verdachte leidt tot een vergroting van dat trauma."

T. hoorde de verhalen van nabestaanden vooral aan met een grijns op zijn gezicht. René Verschuur verloor zijn 19-jarige dochter bij de aanslag in de tram en sprak maakte vandaag ook gebruik van zijn spreekrecht. Volgens aanwezigen hoorde T. het lachend aan, waarop Verschuur boos werd en begon te schelden. De Roos, die ook advocaat en rechter is geweest: "Ik hoop dat de nabestaanden enigszins waren voorbereid op dit waanzinnige gedrag."

TV-reportage over de komende rechtszaak tegen Gökmen T. en de tramaanslag in Utrecht

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ruim 4 op 10 kinderen mogen voor 18de verjaardag alcohol drinken, ouders wel strenger over leeftijdsgrens

Ruim 4 op 10 kinderen mogen voor 18de verjaardag alcohol drinken, ouders wel strenger over leeftijdsgrens
4 op de 10 ouders staan alcoholgebruik voor 18e verjaardag toe
Bron: EenVandaag

44 procent van ouders van 16- en 17-jarige kinderen staat toe dat hun kind voor hun 18de verjaardag alcohol drinkt. Dat cijfer is gedaald: in 2018 mocht nog meer dan de helft drinken als minderjarige.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 1.500 leden van het Opiniepanel met kinderen tussen de 12 en 17 jaar. Als het gaat om de oudste kinderen (16 en 17 jaar), zijn ouders een stuk strikter geworden over alcoholgebruik dan 7 jaar geleden. Toch knijpt een redelijk deel nog weleens een oogje dicht als het hierover gaat, óók bij kinderen onder de 16 jaar.

'Gun een gezonde start'

Bij ouders van tieners is er vooral meer aandacht voor de schadelijke effecten van alcohol op jonge leeftijd dan voorheen. Ruim de helft (55 procent) staat het daarom niet toe dat hun kind op 16- of 17-jarige leeftijd drinkt.

"Het is zo slecht voor zijn fysieke en mentale ontwikkeling", zegt een ouder. "Ik gun mijn kind een gezonde start in het leven."

Blijf erover praten

Ook de 15-jarige dochter van Esther Ekkel mag niet drinken. En toen haar zoon nog onder de 18 was, gold voor hem dezelfde regel. "We hebben van jongs af aan tegen onze kinderen gezegd: bij ons geldt geen drank onder de 18. Dat weten ze gewoon."

Wel vindt ze het belangrijk om als ouder gesprekken over alcohol te hebben. "Toen mijn zoon een keer in het horecabedrijf waar hij als minderjarige werkte een feestje had, vroeg ik wel toen hij thuis kwam: wat heb je gedronken? Hij zei toen, 'cola'. En ik had wel door dat dat niet zo was", lacht ze. "Maar het belangrijkste is: blijf erover praten. Een open gesprek is belangrijk."

Mogen kinderen op minderjarige leeftijd alcohol drinken van hun ouders?

Goede voorbeeld geven

Net als Esther, vindt ook Wilke Heijnen het belangrijk dat ouders het gesprek aan gaan. Ze is projectleider NIX18 van het Trimbos-instituut. "Ouders hebben veel meer invloed dan ze zelf vaak denken. Dus blijf dat gesprek ook vooral voeren, zeker als je kind meer interesse krijgt in alcohol."

Daarnaast is de ouder zelf ook cruciaal, zegt Heijnen. "Het begint bij de ouder om een goed voorbeeld te geven. Niet bij elk feestje alcohol drinken bijvoorbeeld, wees je daar bewust van."

Bewustwording onder tieners

Niet alleen de volwassenen, maar ook tieners zelf lijken bewuster om te gaan met drank.

Enkele ouders die meededen aan het onderzoek laten weten dat hun kind van hen al wel alcohol zou mogen drinken, maar daar 'niks van moet hebben' of er 'nog lang niet aan wil beginnen'.

Bekijk ook

'Liever gecontroleerd'

In totaal vinden ruim 4 op de 10 ouders (44 procent) het geen probleem als hun kind van 16 of 17 weleens een biertje drinkt. In 2018, zo'n 4 jaar na het verhogen van de leeftijdsgrens, was dat nog 56 procent.

Zij denken dat verbieden 'averechts' werkt en hebben liever dat hun kind er in een 'gecontroleerde situatie' aan begint, dan dat ze 'stiekem gaan drinken'.

Een klein slokje

Niet alleen onder de oudste leeftijdsgroep, maar ook als het gaat om 14- of 15-jarige kinderen staat een vijfde (19 procent) het toe dat hun kind weleens iets alcoholisch mag drinken. Veel van deze ouders geven aan dat het gaat om 'kleine promillages' of '1 glas bij een speciale gelegenheid'.

Een kleine groep van 7 procent, staat dit ook toe bij kinderen van 12 of 13 jaar. Vaak om 'een slokje te proeven' of 'niet te spastisch' te willen doen.

Bekijk ook

'Verbieden werkt niet'

Ook panellid Ruud van Dijk staat er zo in. Hij heeft een volwassen kind, maar ook een zoon van 17. "Ik denk dat ik ze het meest smerige heb gegeven wat je je kan voorstellen: jenever of zo. Dan associeer je alcohol met iets vies. Ze hebben altijd geweten dat ze mochten drinken, maar ik heb ze ook altijd verteld: het is beter om er niet aan te beginnen, want je komt er lastig van af."

Verbieden werkt niet volgens Ruud. "Zeker in die leeftijdsfase denk ik dat als je het gaat verbieden, kinderen het juist willen, ze willen experimenteren op die leeftijd."

Geen goed plan

Maar is het wel verstandig, om je kinderen liever een keer thuis uit de bocht te laten vliegen dan in een café? Volgens Heijnen niet. "Wij horen vaak terug dat ouders hun kinderen thuis leren drinken. Dat is geen goed plan." Ze vertelt dat wetenschappelijk onderzoek hierover laat zien dat grenzen hierdoor juist vervagen. "En we weten ook dat kinderen die thuis mogen drinken, vaker buitenshuis drinken."

En af en toe een drankje voor je minderjarige kind inschenken, tijdens de feestdagen bijvoorbeeld? "Ook dat is niet verstandig om te doen", antwoordt Heijnen. "Dat werkt alleen maar verwarrend voor kinderen."

Gesprek over Carnaval

Dit weekend is het Carnaval, een feest waar veel jongeren drinken. "Carnaval is zo'n moment waarop jongeren eerder in aanraking komen met alcohol en ook zijn ouders tijdens die dagen vaak toleranter", zegt Heijnen.

"Dat is hét moment dat ouders het gesprek zouden moeten voeren en dat hoeft niet lastig te zijn", merkt ze op. "Zoek daarvoor een rustig moment uit: als je samen met de hond wandelt bijvoorbeeld, of in de auto."

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden van 28 januari tot en met 24 februari 2025. Er deden in totaal 1.499 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, die een of meerdere kinderen hebben tussen de 12 en 17 jaar. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de waarde van Bitcoin hard is gedaald

De cryptomunt zit in zwaar weer. Door tegenvallende beloftes van Donald Trump en speculatieve beleggingen is de digitale munt in waarde gezakt. Vrijdag bereikte het zelfs het laagste niveau sinds 10 november, vlak na de Amerikaanse presidentsverkiezingen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant