Sociale rechtvaardigheid

Je bent heftruckchauffeur bij DHL. Je werkt er al twintig jaar, maar morgen ben je die baan kwijt. In hun oneindige wijsheid hebben de hoge heren, die je nog nooit van dichtbij hebt gezien, besloten twee banen op te knippen in vier banen. Je mag er blijven werken: van 3.00u tot 7.00u in de nacht. Een geweldig aanbod, maar niet heus. Hoe is het nu mogelijk daar een gezin van te onderhouden? Nog een baan erbij? Op welk tijdstip dan?

Dit is geen verzonnen verhaal. Dit is een verhaal van een mens van vlees en bloed. Hij voelt zich uitgekotst en overbodig. De werkelijkheid lacht niet ieder mens toe. De ene mens komt alles aanwaaien, de ander moet worstelen om vooruit te komen. De ene mens vindt het onrecht als iemand z’n exorbitant hoge salaris ter discussie durft te stellen. De ander leeft met onrecht: onzeker van z’n baan, niet veilig in z’n buurt en vechtend voor de toekomst van z’n kinderen. Er zijn verschillen tussen mensen en dat is mooi. Het maakt de samenleving rijker. Onoverbrugbare verschillen in de samenleving maakt de samenleving armer.

De opgave van de politiek is voor mij het werken aan sociale rechtvaardigheid, waarbij we niemand opgeven en aan iedereen iets vragen. Sociale rechtvaardigheid is ook in ons rijke land nog niet bereikt. Sterker nog, we drijven er vandaan. Dit is niet een door god geschreven gegeven, maar een politieke keuze. Bij mij in de straat loopt iedere zondag een jongetje langs. Trots, met een door de voetbaltas scheefhangende schouder, onderweg naar zijn voetbalclub. Hij kon lid worden dankzij de keuze van het vorige kabinet om jongeren de mogelijkheid te geven om te sporten. De heftruckchauffeur staat er nu naast. Hij is gretig, krachtig. Hij vindt zijn weg. Hij vergeet alleen niet het gevoel uitgekotst te worden. Hij voelt zijn overbodigheid voor de hoge heren. De hoge heren, verblind door winst en eigen rijkdom. Wij moeten als politiek in het heden staan en kijken naar de toekomst.

Voor veel mensen is het kostje in de toekomst wel gekocht. Ze hebben een goede opleiding en weten zich verzekerd van een baan. Er komt immers een tekort aan hoog geschoold personeel. De zorg voor hun kinderen kunnen ze betalen en ze hebben ook nog een dag vrij in de week. Andere mensen voelen in toenemende mate de druk van de opkomende economieën en de goedkopere arbeiders uit Oost Europa in hun bestaan. Sociale rechtvaardigheid is juist ook bestaanszekerheid bieden aan deze mensen. Voor de heftruckchauffeur, de beveiligingsbeambte, veel productie medewerkers, een deel van de ZZP’ers en alle mensen met pech.

Als iets het afgelopen jaar helder is geworden, is het de verdeeldheid in ons land en alle andere Europese landen over de toekomst. De verdeeldheid heeft alles met het bovenstaande te maken. Europa staat symbool voor de hoge heren. Ook ik heb de overtuiging dat één Europa en daarmee de euro van groot belang is voor ons land. We verdienen immers onze boterham in Europa, maar Europa moet wel het Europa van alle mensen worden. De Europese politieke agenda moet worden aangescherpt: Er moet worden gedacht vanuit een samenleving die sterk in de toekomst staat.

De hoge heren van DHL maken een denkfout. Het korte termijn effect van keuzes kan nu goed voor ze uitpakken, maar op de lange termijn zal de onzekerheid bij grote groepen mensen in ons land ook aan hun zekerheid knagen. Zoals ooit in Utrecht honderd daklozen werden genegeerd, totdat het er duizend werden. Toen vonden niet alleen de mensen met het warme hart dat het zo niet langer kon, maar ook de winkeliers die hun omzet zagen dalen en de welvarenden die wel erg vaak richting Carglas moesten rijden. Laat Europa niet diezelfde fout maken.

Hans Spekman is Tweede Kamerlid voor de PvdA