De gouden helm en armbanden, die vrijdagnacht uit het Drents Museum verdwenen, komen uit Dacië. Dat rijk lag op de plek waar nu Roemenië ligt. De gestolen stukken hebben een grote historische waarde voor het land, vertelt correspondent Janneke Vos.

Het gaat om vier belangrijke stukken uit de tentoonstelling 'Dacia Rijk van goud en zilver': de gouden helm van Cotofenesti en drie gouden armbanden, die eigendom zijn van het National History Museum of Romania in Boekarest.

Vergelijkbaar met de Nachtwacht

Volgens Roemenië-correspondent Janneke Vos is de waarde van de gestolen schatten voor de Roemenen 'vergelijkbaar met de Nachtwacht voor ons'. "Het nieuws is hier ingeslagen als een bom", vertelt ze.

Dat geldt natuurlijk niet voor alle Roemenen, vult ze aan. "De 'gewone man' houdt zich hier niet zo mee bezig. Maar in de politiek en de Roemeense media valt iedereen over elkaar heen."

'Obscuur museum'

Er wordt Nederland zeker iets kwalijk genomen, volgens Vos. "Ze snappen hier echt niet dat zulke voor hen belangrijke stukken in een 'obscuur' museum te zien waren. De Roemenen voelen zich niet serieus genomen. Het Drents Museum maakt weinig indruk hier."

Oppositiepartijen grijpen de kunstroof aan om te benadrukken dat de huidige regering hun cultuur te grabbel gooit en er ongelijkheid bestaat tussen hen en 'het Westen', ziet Vos. "Onze belangrijke kunst wordt daar ergens weggestopt in een klein museum. Onze historie is gestolen, afgelopen weekend. Dat is het beeld dat zij schetsen."

Strenger toezicht

Ook het feit dat de stukken überhaupt waren uitgeleend zorgt voor een rel in het land. De minister van cultuur wilde daar namelijk strenger op toezien, vertelt Vos. "Ze wilde dat zulke stukken niet meer zonder toestemming van de regering uitgeleend zouden worden. Maar bij deze stukken heeft ze zelf getekend zonder die toestemming. Ze zouden dus illegaal uitgeleend zijn, volgens critici."

Maar de grootste boosheid is er over het feit dat de beveiliging zo slecht was, vertelt de correspondent. "Ze snappen hier echt niet hoe het kan dat de stukken niet in een kluis zaten 's nachts. En dat er geen replica werd gebruikt. De kraak leek ogenschijnlijk makkelijk, stellen Roemeense media. "

'Tijdelijk deukje in relatie'

Ook de musea zijn boos over de roof. "Er is hier een museum dat uit protest 5 dagen dichtgaat. Ze gebruiken de slogan: 'Ook jij bent vandaag bestolen!' Ze willen daarmee aandacht vragen voor de slechte beveiliging, ook in de musea hier. Zo grijpt elke partij het incident aan voor eigen gewin."

Toch zal de relatie met Nederland niet zwaar lijden onder de gestolen schatten, denkt Vos. "Het gaat heel goed tussen de twee landen. Misschien dat het tijdelijk voor een deukje zorgt, maar op lange termijn heeft dit weinig invloed."

In 2024 kozen bijna 10.000 Nederlanders voor euthanasie, 10 procent meer dan in een jaar eerder. Toch zitten er strenge voorwaarden aan verbonden. In deze video leggen we uit hoe het proces precies werkt en waarom veel verzoeken afgewezen worden.

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".