tv LIVE
meer NPO start

Rutte wilde 'geen dubbeltje naar Zandvoort', maar VVD lobbyde toch voor Formule 1

Rutte wilde 'geen dubbeltje naar Zandvoort', maar VVD lobbyde toch voor Formule 1
Max Verstappen op Zandvoort (archief)
Bron: EenVandaag

De Tweede Kamerfractie van de VVD heeft achter de schermen druk gelobbyd voor miljoenensteun aan de Formule 1 in Zandvoort. Zo vroeg de fractie aan minister Bruno Bruins van Sport (VWS) onder meer de mogelijkheden van een Formule 1-loterij te onderzoeken.

Het is saillant, de VVD-lobby voor de racemiljoenen. De lobby bleek uit documenten die EenVandaag verkreeg na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Saillant, omdat minister-president Mark Rutte zich eerder duidelijk uitsprak tegen financiële steun voor de Formule 1. De premier reageerde in november vorig jaar op vragen over eventuele subsidies vanuit het Rijk voor het race-evenement afwijzend. Volgens de premier moest het bedrijfsleven maar bijspringen: "Wees effe stoer en los dat zelf op." Later ging hij daar nog eens overheen door te benadrukken dat 'er geen dubbeltje naar Zandvoort gaat'.

Gewobde documenten
Bron: EenVandaag
Wobdocumenten in handen van EenVandaag.

'Drie keer 5 miljoen geen groot bedrag'

Nu blijkt dat zijn eigen VVD-fractie zich eind januari zich alsnog achter de schermen inzette voor financiële steun. "Een groot aantal fractieleden blijkt de F1 in Nederland mogelijk te willen maken", schrijft Kamerlid Rudmer Heerema op 24 januari namens de fractie aan verantwoordelijk minister Bruins van Sport.

"De drie keer vijf miljoen euro wordt niet als een groot bedrag ervaren." Hij doet namens de fractie een aantal voorstellen. Zo wordt geopperd om 'een specifieke F1-loterij mogelijk te maken'.

Bijdrage uit het sportevenementenbudget

Ook stelt de fractie voor om een bijdrage uit het sportevenementenbudget over meerdere jaren uit te smeren: in plaats van drie keer 5 miljoen euro, zou de organisatie dan zes keer 2,5 miljoen euro ontvangen. Daarmee zou er binnen de subsidievoorwaarden voor sportevenementen worden gebleven.

"Noord-Holland moet ook zijn steentje bijdragen en is een rijke provincie. Als dat 50-50 gaat is het maximum vanuit het sportevenementenbudget voldoende om ons deel te betalen." Volgens Heerema zijn de opties weliswaar beperkt, 'maar ik ben van mening dat we voor dit bedrag dit evenement niet zouden moeten laten lopen'.

Rudmer Heerema
Bron: ANP
VVD-Kamerlid Rudmer Heerema

Onhaalbaar

De voorstellen van de fractie worden door het ministerie als onhaalbaar gezien. Een bijdrage uit het sportevenementenbudget kan niet omdat daar alleen niet-jaarlijkse evenementen voor in aanmerking komen. "Daarnaast moeten we er op letten dat we een precedent scheppen voor andere jaarlijkse evenementen, zoals de TT Assen en het ABN AMRO tennistoernooi", schrijft Bruins aan Heerema.

Hij wijst er op dat sportevenementenbudget 10 miljoen euro per jaar bedraagt. "Een bedrag van 5 miljoen per jaar is voor de sportbegroting een fors deel (... ) Dat betekent dat gedurende drie jaar 50 procent minder beschikbaar is voor andere evenementen."

Opbrengst loterij

Ook op het organiseren van een F1-loterij reageert VWS terughoudend. Er is een vergunning vereist en de opbrengst moet ten goede komen aan 'enig algemeen belang'. "Daarvan is sprake als het gaat om bijvoorbeeld een nieuw clubgebouw voor een vereniging of de restauratie van een kerk."

Het ministerie heeft ook bedenkingen bij de suggestie van de VVD dat de overheid garant zou moeten staan en het risico zou moeten dragen voor de uitkomst van een loterij. "VWS is zeer terughoudend in garantstellingen." Ook wijst Bruins er op dat opgepast moet worden voor ongeoorloofde staatssteun. "Ik hoop dat ik zo voldoende mogelijk duidelijk heb kunnen maken dat de mogelijkheden nihil zijn", sluit de bewindsman zijn mail af.

'Fractie heeft een eigen mening'

De lobby van VVD'er Heerema is ook opmerkelijk, omdat hij in mei nog liet optekenen het logisch te vinden dat de overheid de Formule 1 niet steunt. Tegenover EenVandaag laat Heerema nu een ander geluid horen. "Ik vind dat als wij grote, mooie evenementen naar Nederland willen, dat je daar best iets voor mag doen." Heerema vindt desondanks dat premier Rutte 'een goede oproep heeft gedaan, waar ook gehoor aan is gegeven'. "Maar de fractie heeft een eigen mening."

Volgens hem waren de voorstellen niet meer of minder dan een snelle inventarisatie. "We hebben slechts verkend wat er mogelijk zou kúnnen zijn. Maar aan alles wat we bedacht hadden bleken haken en ogen te zitten." Volgens Heerema waren de suggesties niet afkomstig van Circuit Zandvoort, de F1-organisatie of andere partijen, maar kwamen de ideeën allemaal uit de fractie zelf.

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'
Bron: ANP

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

Bekijk ook

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

Hamas, Hezbollah, Houthi's: de invloed van Iran uitgelegd

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'
Bron: EenVandaag

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

Bekijk ook

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Bekijk ook

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant