tv LIVE
meer NPO start
  1. Homepage
  2. Oud-veiligheidsadviseur waarschuwt Rutte over Trump: 'Hij wil echt uit de NAVO stappen'

Oud-veiligheidsadviseur waarschuwt Rutte over Trump: 'Hij wil echt uit de NAVO stappen'

  1. 08-07-2024 07:00
  2. Buitenland
  3. Auteur: Tom van 't Einde, Mike Megens
Oud-veiligheidsadviseur waarschuwt Rutte over Trump: 'Hij wil echt uit de NAVO stappen'
Voormalig nationaal veiligheidsadviseur John Bolton vindt Trump niet geschikt als president
Bron: ANP

Als nationaal veiligheidsadviseur werkte John Bolton nauw samen met voormalig president Donald Trump. Maar nu hij kans maakt om opnieuw president te worden waarschuwt Bolton voor de gevolgen. "Ik denk dat de NAVO dan niet meer bestaat."

Bolton werkte in 2018 en 2019 als adviseur onder Trump in het Witte Huis. Sinds zijn vertrek wordt hij, vanwege bedreigingen door landen als Iran, 24 uur per dag bewaakt door de geheime dienst. Maar hij neemt nu, vanuit zijn zwaar beveiligde hotelkamer middenin Washington D.C., toch nog de tijd om te waarschuwen voor wereldwijde gevolgen van een mogelijke tweede termijn onder Trump.

Rutte geeft tegengas

Bolton was erbij toen toenmalig premier Mark Rutte en Trump elkaar 6 jaar geleden ontmoetten in the Oval Office. Deze beelden gingen al snel de wereld over, omdat Rutte als een van de weinige wereldleiders inging tegen Trump tijdens een gesprek over een mogelijke handelsovereenkomst tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie.

Volgens Trump maakte het niet uit of ze daar uitkwamen of niet, een verbaasde Rutte reageert dan snel met een ferm 'nee'. Door dit moment ging Rutte de geschiedenisboeken in als een van de weinigen die openlijk tegengas gaf.

Bekijk ook

Einde van de NAVO

Bolton herinnert zich het moment maar maakt nu snel duidelijk dat Rutte geen illusies moet maken. "Trump is van plan om echt uit de NAVO te stappen als hij de kans krijgt. Ik vraag me af of Mark Rutte - toen hij de baan kreeg aangeboden - zich wel voldoende heeft beseft dat dit kan betekenen dat hij het licht uit zal moeten doen als het Trump lukt om herkozen te worden."

De voormalige adviseur weet als geen ander hoe geharnast Trump in de wedstrijd zit. "Toen Trump zei dat EU-landen de 2 procent-norm moeten halen was dat niet om de NAVO sterker te maken, maar met het idee om een excuus te hebben om de NAVO te verlaten."

'Trump heeft geen besef'

In de kleine 2 jaar dat Bolton onder Trump in het Witte Huis werkte, viel hij van de ene verbazing in de andere. "Trump heeft geen enkel besef van de gevolgen van zijn handelen. Hij kan 's ochtends het ene besluiten, een paar uur later het andere en de volgende dag het tegenovergestelde willen." Dat maakt hem onberekenbaar en maakt de kans op fouten groot. Het is volgens Bolton meer geluk dan wijsheid dat er onder Trump geen grote internationale crisis is geweest.

Bolton zegt dat de voormalige president niet aan langetermijngevolgen denkt en het belang van bondgenoten onderschat. Hij ziet niet in dat een bondgenootschap als de NAVO grote waarde heeft voor de Verenigde Staten. "Hij denkt alleen maar in transactionele termen, hij wil er zelf iets aan hebben op economisch of politiek vlak. Soms zelfs ook puur en alleen voor zijn eigen imago. Dat werkt misschien als je in het vastgoed zit, maar niet als je een wereldleider bent."

Bekijk ook

Geheimen delen

Een moment waar Bolton nog steeds de koude rillingen van krijgt is toen Iran in 2019 een Amerikaanse drone uit de lucht schoot. Niet de agressie van Iran is wat hem is bijgebleven maar vooral de manier waarop Trump ermee omging. Bolton en de hoogste Amerikaanse militairen wilden de Iraanse actie vergelden, dus kwamen ze met een plan.

Uiteindelijk weigerde Trump dat op het laatste moment uit te voeren, maar een dag later deelde hij wel alle details via X. "Het is zijn goed recht om als president je eigen afwegingen te maken maar je deelt geen geheimen met je vijanden", zegt Bolton die nog steeds woedend is over de situatie.

Schade niet te repareren

"Ook dit ging weer allemaal om de persoon Trump die iedereen maar wat graag duidelijk wilde maken dat hij in het middelpunt staat", gaat hij verder. "Maar dat is logisch als je de president van Amerika bent. Daar hoef je echt niemand van te overtuigen. En toch twittert Trump alle details puur en alleen om zijn eigen ego te strelen."

Bolton is dan ook duidelijk in zijn oordeel over Trump: "Hij is niet geschikt om president te zijn maar de kans dat hij weer wint is groot." We moeten ons daar ook in Europa op voorbereiden, vindt hij. "De schade van 4 jaar Trump was nu nog te repareren. Bij een tweede termijn denk ik dat de schade niet meer te repareren zal zijn."

John Bolton, oud-veiligheidsadviseur van Trump, waarschuwt Rutte: 'Hij wil echt uit de NAVO stappen'

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'

  1. 12-04-2025 17:10
  2. Buitenland
  3. Auteur: Kamal van de Pol, Marit Koopmanschap
Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'
Een voetbalfan tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tussen Iran en de VS in 2000
Bron: ANP

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

Bekijk ook

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

Hamas, Hezbollah, Houthi's: de invloed van Iran uitgelegd

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Waarom volgens deze expert Iran en de Verenigde Staten in gesprek willen over atoomakkoord

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

  1. 12-04-2025 16:44
  2. Veiligheid en recht
  3. Auteur: Cas de Jong
Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'
Bron: EenVandaag

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

Bekijk ook

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Bekijk ook

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant