De manier waarop het referendum is afgeschaft zorgt voor onvrede binnen D66. Vijftig D66’ers plaatsten een brief in de Volkskrant waarin ze hun onvrede uiten. “Je kan iets afschaffen, maar dan moet je wel met een alternatief komen“, zegt Mede-ondertekenaar en oud kamerlid Boris van der Ham vanmorgen op Radio 1.

“Het was beter geweest als ze het referendum hadden gehouden en aangepast in plaats van het meteen af te schaffen”, gaat Van der Ham verder. “Je ziet breder in de samenleving, niet alleen bij D66, een soort vrees voor inspraak van burgers. Ze zijn bang voor populisme, ze vinden dat eng. Maar wij zeggen dat je meer invloed moet geven aan kiezers.” 

Recht om amendement

Eigenlijk zou het mogelijk moeten zijn om ook een alternatief aan te dragen bij het stemmen volgens Van der Ham: “Dus meer dan alleen ja of nee aankruisen. Want je hebt de neiging er iets bij te schrijven.” In andere landen is dat heel normaal, zegt Van der Ham: “Maak kiezersinvloed dieper en inhoudelijker. Dan kan je doen door het recht op amendement in te voeren.”

Kroonjuweel D66 bij het afval

Toch opvallend, want regeringspartij D66 is zélf voor het afschaffen van dat raadgevend referendum. D66 ondertekende het regeerakkoord waarin de afschaffing van het referendum is afgesproken. Daarmee zette de partij een van hun kroonjuwelen bij het afval. Want een referendum, daar was de partij al heel lang voor, zoals te zien is in dit verkiezingsspotje uit 1989.

Het is voor het eerst dat er verzet is binnen de partij om dat verdwijnende raadgevende referendum te vervangen voor iets anders. Er is binnen de vaak zo keurige partij weinig georganiseerd verzet. Eerder lieten partijcoryfeeën als Jan Terlouw al weten het niet eens te zijn met de koers van de partij. 

Meerderheid leden staat achter de partij

Hoe denken de D66-leden er zelf eigenlijk over? Gijs Rademaker van het EenVandaag Opiniepanel: “Uit een eerdere peiling onder D66-leden blijkt dat ruim zestig procent het een goede zaak vindt dat de Referendumwet is ingetrokken. Als we dat vergelijken met de mening van alle kiezers is het verschil groot: daar zegt eenderde dat ze het intrekken van de wet een goede zaak vinden.” 

Reactie D66

D66-Kamerlid Rob reageert op de kwestie: “Deze Tweede Kamer heeft al besloten het raadgevend referendum in te trekken. Dat ligt nu bij de Eerste Kamer, daar ga ik dus niet meer over. Waar ik wel over ga is wat ik deze week aan het doen ben, namelijk met honderden leden in gesprek voor de versterking van de democratie. Ik ben blij dat Boris van der Ham daar ook aan bijdraagt”, zegt Jetten tegen EenVandaag.

'D66 broedt op iets nieuws'

Volgens Joost Vullings krijgt de partij al langer veel kritiek. “Ze merken echt wel dat het afschaffen van het raadgevend referendum de partij raakt en schaadt. Dus broeden ze op iets nieuws. Voor de zomer horen we wat dat is.”

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Kersentelers zijn bang voor verlies oogst door suzuki-vlieg: 'Het is 2 voor 12'

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."