De loonkloof tussen mannen en vrouwen in Nederland groeit. Dat blijkt uit het Nationaal Salaris Onderzoek dat elke 2 jaar wordt uitgevoerd. Maar in Luxemburg niet. Daar verdienen vrouwen zelfs meer dan mannen.

De meest recente cijfers van Eurostat (van 2021) laten zien dat in ieder EU-land mannen meer verdienen dan vrouwen. Alleen Luxemburg heeft de loonkloof gedicht. Vrouwen verdienen daar gemiddeld 0,2 procent meer dan mannen. Ze laten Roemenië (+3,6 procent), Slovenië (+3,8 procent) en Polen (+4,5 procent) achter zich.

Klein land en hoger opgeleid

Volgens expert loonkloof tussen mannen en vrouwen, Sophie van Gool, komt dat vooral doordat Luxemburg een klein land is. "Er zijn daardoor relatief veel goedbetaalde banen voor hoger opgeleiden."

En die banen worden vaker ingevuld door vrouwen, zegt Van Gool. "Vrouwen in Luxemburg zijn, net als in Nederland, hoger opgeleid dan mannen. In Nederland vertaalt zich dat alleen niet in hogere salarissen", zoals blijkt uit het Nationaal Salaris Onderzoek.

Vrouwen werken wel minder

Wel plaatst Van Gool een kanttekening: "Per uur verdienen vrouwen in Luxemburg 0,2 procent meer. Maar als je op jaarbasis kijkt, dan verdienen vrouwen nog steeds minder. Dat gaat om zo'n 13 procent", vertelt ze. Ook daar trekt ze de vergelijking met Nederland. "Vrouwen werken net als hier vaker in deeltijdfuncties dan mannen."

Van Gool denkt niet dat de kloof in Luxemburg op korte termijn weer groter zal worden. "Het uurloon voor vrouwen is daar echt flink verbeterd. Een paar jaar geleden was dat daar ook nog 10 procent, maar dat is langzaam en geleidelijk gedaald naar wat het nu is."

Lange weg te gaan

In Nederland is die situatie iets anders. Hoofdeconoom van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Peter Hein van Mulligen, denkt dat het nog heel lang gaat duren als het op het tempo gaat waarin het nu gaat.

"Dat heeft vooral te maken met keuzes die gemaakt worden. Die worden ingegeven door maatschappelijke verwachtingspatronen, opleidingen die mensen kiezen en natuurlijk keuzes tussen parttime of fulltime werken. De beter betaalde banen zijn over het algemeen fulltime-functies."

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."