radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Juist in coronatijd is plannen maken goed voor je: zo doe je dat zonder al te grote teleurstellingen

Juist in coronatijd is plannen maken goed voor je: zo doe je dat zonder al te grote teleurstellingen
"Kijk naar wat je nog wel kunt doen", is het advies
Bron: ANP

Het gevoel kennen we inmiddels allemaal: je had je verheugd op dat leuke concert, uiteten in je favoriete restaurant of een skivakantie en dan kan het wéér niet doorgaan. "Toch is het goed om plannen te blijven maken", zegt psycholoog Thijs Launspach.

"Ik kan me goed voorstellen dat het voor moedeloosheid zorgt als alles om je heen steeds maar weer verandert", zegt Launspach. Maar ondanks dat moeten we volgens hem 'optimisme onder voorbehoud' houden.

Flexibiliteit inbouwen

Maar hoe doe je dat als alles steeds weer geannuleerd wordt? Volgens de psycholoog kunnen we het onszelf makkelijker maken door flexibiliteit in te bouwen: "We zijn overgeleverd aan een situatie waarin dingen op slot gaan. Dit gebeurt buiten de eigen invloedssfeer en daarom is het belangrijk dat je iets plant waar je wél invloed op hebt."

Het zijn de kleine dingen die je juist moet blijven organiseren voor jezelf. "Doe een digitale cursus fotografie of bouw die website die je altijd al hebt willen maken. Pak iets op waar je zelf controle over hebt en waar je progressie in kan maken", adviseert Launspach.

Bekijk ook

Terugblikken

In plaats van naar de toekomst kijken, is het ook goed om juist naar het verleden te kijken, zegt hij: "Zoek foto's van die ene heerlijke vakantie of van het festivalseizoen dat nog wel doorging en haal herinneringen op met familie en vrienden."

Je zou kunnen denken dat dat juist somberheid opwekt omdat je beseft dat die leuke dingen nu niet kunnen, maar dit werkt anders. "Terugdenken aan een moment waarin je het ontzettend naar je zin had, is een goede manier om je gemoedstoestand in het nu positief te beïnvloeden", legt Launspach uit.

Bekijk ook

Verwend

Volgens hem is het niet gek dat we het plannen maken met kans op annulering zo moeilijk vinden: "Ik denk dat we in de tijden hiervoor ook wel doorgeschoten zijn in het idee dat we het maar hoeven te willen en dat het dan gebeurt. Die gedachte wordt nu wel een beetje getemperd."

Gelukkig hebben de meeste mensen wel de capaciteit om zich aan te passen aan de situatie, benadrukt hij. De zorgen liggen wat hem betreft vooral bij kwetsbare mensen: "Ik denk dat het overgrote deel van de mensen die deze periode vervelend, uitdagend en moedeloos vinden, maar niet kwetsbaar zijn, dit goed kunnen hebben."

Psycholoog Thijs Launspach
Bron: Bente Maria Hilkens

Teleurstelling voorkomen

Je zou ook helemaal niks kunnen plannen zodat je niet teleurgesteld kan raken. Dat raadt Launspach af omdat het volgens hem geen goede manier van leven is en mensen juist somber kan maken. "Je kunt voorzichtig uitkijken naar de dingen die je hebt gepland, als je er maar rekening mee houdt dat er een kans is dat het toch weer anders wordt."

"Teleurstelling is niet iets waar we 'goed' mee om kunnen gaan. Dat het pijn doet hoort er ook bij." Toch is er wel iets wat je kunt doen om het jezelf makkelijker te maken: je verwachtingen temperen. "Dat heeft alles te maken met het feit dat teleurstellingen iets zeggen over je verwachtingen."

Bekijk ook

Nuttig

Deze tijd krijgt ook nog een positieve stempel als het gaat om teleurstellingen door plannen die wéér niet door konden gaan: "Ik denk dat iedereen na deze coronacrisis wel een 'lesje omgaan met teleurstellingen' heeft gehad. Dus dit kan best nuttig zijn", denkt Launspach.

"Door al die teleurstellingen ga je uiteindelijk sterker in je schoenen staan, omdat je het vaker hebt meegemaakt."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Handjes alleen op de schouders tijdens polonaise': belangenorganisaties willen meer bewustzijn over grensoverschrijdend gedrag tijdens carnaval

'Handjes alleen op de schouders tijdens polonaise': belangenorganisaties willen meer bewustzijn over grensoverschrijdend gedrag tijdens carnaval
Carnavalvierders in het centrum van Den Bosch in 2024
Bron: ANP

De vier grootste Brabantse carnavalssteden hebben een campagne gelanceerd tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag tijdens carnaval. 'Nie Graaje mar Zwaaje', lees je op posters, verspreid door de steden.

Op de poster staat een QR-code die bezoekers naar een meldpunt leidt, dat gekoppeld is aan de betreffende stad. Daar kun je online een melding doen van wat je hebt gezien of meegemaakt. En word je verder geholpen.

'Handjes op de schouders'

"Seksuele of straatintimidatie zien we helaas altijd", zegt Jip Kuijper van BO Diversity in Breda, de organisatie achter de campagne. "Maar wat we met carnaval zien, is dat die intimidatie veel fysieker wordt."

Dat wil zeggen dat mensen, naast dat ze met verbale intimidatie te maken krijgen, ook sneller aan hun geslachtsdelen worden aangeraakt, vast worden gepakt of dat geprobeerd wordt ze te zoenen. "Het is heel leuk als we de polonaise lopen, maar handjes op de schouders. Handjes hoog en niet ergens anders", zegt Kuijper

Anonieme daders

Kuijper viert zelf ook al jaren carnaval en die en diens vrienden hebben genoeg verhalen over wat zij hebben meegemaakt tijdens carnaval: "We kennen allemaal een slachtoffer. We kennen allemaal iemand die seksueel geweld of seksueel ongewenst gedrag heeft meegemaakt. Maar we kennen allemaal géén dader."

Dat komt volgens Kuijper grotendeels ook door de anonimiteit die er heerst tijdens carnaval: "Je kunt ervoor kiezen om in een tijgerpak te lopen, je gezicht te schminken. Je neemt een andere rol aan. Dus je voelt je misschien ook wel minder verantwoordelijk voor het gedrag dat je op dat moment vertoont."

Bekijk ook

Klein percentage zorgt voor problemen

Dat geldt vanzelfsprekend niet voor iedereen. De meeste feestvierders geven ook aan dat ze nooit over iemand anders' grenzen heen zouden gaan. Toch zorgt een klein percentage voor problemen.

"Ik denk dat we met dat kleine percentage moeten praten. Dat we hen als omstanders er samen op moeten aanspreken, van: 'Hé, wat je net deed, dat kan volgens mij niet'", zegt Kuijper. Dat is moeilijk: "Carnaval is een beetje heilig, daar moet je niet te veel aankomen. Carnaval draait om plezier. Dat vind ik ook, maar we moeten het hebben over wanneer het niet plezierig meer is."

Meer slachtoffers

Bij Blauwe Maan, een lokale hulporganisatie voor slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag en misbruik in Tilburg, zien ze een stijging in aanmeldingen rond, maar vooral na de carnaval.

"Soms melden slachtoffers zich pas veel later, omdat ze zich schamen voor wat ze tijdens carnaval hebben meegemaakt", zegt Luna Rooijmans van de organisatie. "Ze denken dan dat ze het misschien wel geïnitieerd hebben, of voelen zich zwak omdat ze toen niets durfden te doen."

Gedrag genormaliseerd

Blauwe Maan krijgt meldingen over grensoverschrijdend gedrag, maar ziet ook dat verkrachtingen tijdens carnaval voorkomen. Bij die laatste is niet altijd een onbekende betrokken. Cliënten kloppen ook aan met verhalen uit de kennissenkring, vertelt Rooijmans.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag en misbruik komt natuurlijk niet alleen voor tijdens carnaval, maar tijdens dit feest wordt wel een bepaald gedrag genormaliseerd, zegt ze.

Bekijk ook

Normalisatie van gedrag

Rooijmans: "We weten dat, als binnen een cultuur of traditie seksueel getinte opmerkingen en lichte seksueel grensoverschrijdende handelingen worden goedgekeurd, ernstige vormen daarvan ook makkelijker kunnen plaatsvinden."

"Mensen willen alles even loslaten met carnaval. En die dubbelzinnigheid in bijvoorbeeld liedjes is al heel oud, maar dat neemt niet weg dat alle remmen los mogen, en dat het voor sommige mensen heel fijn kan zijn als je om consent (toestemming, red.) vraagt."

Al eerder meegemaakt

Een ander deel van de slachtoffers dat zich na carnaval bij Blauwe Maan meldt, heeft als kind al seksueel misbruik meegemaakt, vertelt Rooijmans.

"We zien dat ze bijvoorbeeld tijdens carnaval getriggerd worden, of opnieuw een seksueel grensoverschrijdende situatie meemaken. En dat maakt uiteindelijk ook dat ze hulp zoeken.", zegt Rooijmans.

Triggers in een liedje

Die triggers kunnen zitten in een liedje of in een aanraking die voor anderen niet noemenswaardig is. Maar gevolgen kunnen groot zijn: "Vandaar dat wij een oproep doen om op het moment dat je seksueel grensoverschrijdend gedrag ziet of denkt te zien, naar de persoon die het overkomt toe te gaan en te vragen: 'Ben je oké? Kan ik misschien iets voor je doen?'", zegt Rooijmans.

"We weten dat dat heel steunend kan zijn voor mensen die seksueel geweld overkomen."

Grensoverschrijdend gedrag lijkt meer voor te komen tijdens carnaval

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe 'voorzorgcirkels' mantelzorgers ontlasten door ouderen elkaar te laten helpen

Het is de moderne versie van nabuurschap: de voorzorgcirkel. In het hele land ontstaan appgroepen van ouderen die elkaar willen ondersteunen. Het is een manier om mantelzorgers te ontlasten. "Hulp vragen is moeilijker dan hulp geven."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant