Crisis bij Volkswagen in Duitsland. Het bestuur van de autobouwer dreigt met massa-ontslagen en de sluiting van fabrieken. Bij de grootste Duitse vakbond IG Metall zijn ze woedend: "We zullen ons met alle middelen die we hebben verzetten."

Veel werknemers zijn geschokt en boos over hoe het bestuur van Volkswagen te werk gaat, zegt Thorsten Gröger. Hij is hoofdonderhandelaar bij IG Metall en onderhandelt over de cao van werknemers bij Volkswagen.

Bestuurders uitgefloten

"Dat het personeel bezorgd is, was duidelijk voelbaar toen de CEO onlangs de plannen aankondigde op het hoofdkantoor in Wolfsburg. Het personeel floot de bestuurders uit en liet duidelijk merken dat ze boos zijn", vertelt Gröger.

Hij benadrukt dat dit soort spanningen tussen bestuur en werknemers bij Volkswagen heel ongebruikelijk zijn. "We hebben al tientallen jaren de afspraak dat problemen, hoe groot ze ook zijn, worden opgelost zonder dat fabrieken worden bedreigd. En zonder dat er over massaontslagen wordt gesproken."

Bekijk ook

Afspraken zonder overleg opgezegd

Die afspraken zijn vastgelegd in een zogenoemde 'toekomst-cao', Zukunftstarifvertrag in het Duits. Daardoor zijn werknemers zeker van hun baan. Maar nu heeft het de top van Volkswagen deze afspraken eenzijdig en zonder overleg opgezegd.

"Er wordt getornd aan de fundamenten die vele jaren de basis waren voor het succesverhaal van Volkswagen", zegt vakbondsonderhandelaar Gröger.

Effect protesten nog onduidelijk

"Dat we nu problemen hebben, staat buiten kijf", vervolgt Gröger. Maar dat Volkswagen jarenlang een succesverhaal is geweest, heeft ermee te maken dat werknemers niet bang hoefden te zijn dat ze op straat zouden worden gezet. Nu wil het bedrijf dat anders aanpakken. In het verleden werden grote crises niet tegen, maar mét de werknemers opgelost."

Intussen is nog onduidelijk of het protest van de vakbond effect heeft. De vakbonden krijgen veel steun van lokale politici, die zich grote zorgen maken over ontslagen. IG Metall geeft het bedrijf in elk geval nog tot 1 januari 2025 respijt, daarna volgen er mogelijk stakingen.

Problemen zijn groot

Volkswagen, met meer dan 120.000 werknemers in Duitsland, was lang een van de drijvende krachten achter de groei van de Duitse economie. "We hebben eigenlijk met arrogantie gelachen om de opkomst van de Tesla en de concurrentie uit Azië. Dat waren geen echte auto's, zeiden we", vertelt hoofdeconoom Carsten Brzeski van ING Duitsland.

Maar de concurrentie uit met name China is inmiddels moordend: "Ze zijn in staat om elektrische auto's te bouwen die de Duitse automobielproducenten helemaal niet kunnen maken. Tegen een veel lagere prijs. Het zal moeilijk worden voor de Duitse merken om deze technologische achterstand in te lopen", zegt de hoofdeconoom.

Bekijk ook

Dieselgate

Ook vakbondsman Gröger erkent dat er grote problemen spelen bij de autofabrikant. "Het Dieselgateschandaal kostte 30 miljard euro en is weggegooid geld. Daarnaast is het bedrijf veel te laat ingestapt met elektrisch rijden, waardoor het steeds moeilijker kan concurreren met China."

Hij noemt ook dat - als het gaat over elektrisch rijden - Volkswagen niet voor de middenklasse toegankelijk is. "Als we alleen auto's hebben die meer dan 30.000 of 40.000 euro kosten, wordt het moeilijk om door te dringen tot de markt, daar moet een oplossing voor komen."

'Elke week slecht nieuws'

De problemen bij Volkswagen doen in Duitsland veel stof opwaaien, zegt hoofdeconoom Brzeski. "Het nieuws over Volkswagen leeft enorm in Duitsland", ziet hij.

De Duitse economie stagneert al langer en nu groeit het besef dat stilstand op de lange termijn grote gevolgen heeft. "Er is nu elke week slecht nieuws. Eindelijk groeit bij de bevolking en politici het besef dat er meer moet gebeuren om uit deze lange fase van stagnatie te komen."

Bekijk ook

Kanarie in de kolenmijn

Volgens Brzeski staat Volkswagen symbool voor de staat van de hele Duitse industrie. "Het gaat hier om Volkswagen, de wagen van het volk. En inmiddels het symbool van zoveel van de problemen waar de Duitse economie mee is geconfronteerd. De afgelopen 10 jaar is er een enorme achterstand opgelopen op het gebied van internationale concurrentiekracht."

Hij ziet Volkswagen als een kanarie in de kolenmijn en waarschuwt dat ook de rest van de Europese economie steeds lastiger kan concurreren met onder meer China. "We hebben te maken met geleidelijke verslechtering en het lastige is hoe je nu reageert op een situatie die met de jaren geleidelijk slechter is geworden."

Oplossingen van Draghi

Brzeski verwijst naar een onlangs verschenen rapport van oud-voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB) Mario Draghi. Daarin staan volgens hem een paar belangrijke oplossingen. "Werk aan minder bureaucratie en regulering en meer internationale samenwerking. Investeer meer in infrastructuur, digitalisering en onderwijs. En die investeringen hoeven niet alleen van overheden te komen. Die moeten ook uit de particuliere sector komen."

Maar we hebben wel een lange adem nodig, waarschuwt hij. "Er is op dit moment geen oplossing die van vandaag op morgen van Duitsland of de Europese economie een 'Wirtschaftswonder 3.0' kan maken."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.