Het politieke jaar 2018 is afgesloten: tot in het nieuwe jaar is de Kamer met reces. Maar hoe zag het afgelopen jaar er uit? Fotograaf Freek van den Bergh somt politiek 2018 op in de vijf meest opvallende foto's.

Als freelance fotograaf loopt Van den Bergh veel rond in Den Haag. Het maken van die éne foto vraagt vaak veel voorbereiding en inzicht in de situatie. "Je moet keuzes maken en vooruit denken. Wat gaat er zometeen gebeuren en waar moet ik dan staan? Hoe kan ik dan het juiste gevoel vastleggen in een beeld?"

Wiebes doet het altijd goed

Om de beste politieke foto's te maken leest Van den Bergh zich goed in in wat er speelt in Den Haag. "Ik hou zeker wel het nieuws bij. Daar kan je je voordeel mee doen. Als je geen idee hebt waar het over gaat en wie de hoofdpersonen zijn, dan kan je dingen missen als fotograaf. Dat wil je niet."

Voor een aantal politici heeft hij als fotograaf wel een voorkeur. "Minister Wiebes is een heel fotogenieke man. Hij heeft een heel karakteristieke kop, die veel emotie laat zien. Dat is voor een foto prachtig." Andere politici werken om andere redenen goed op beeld: "Thierry Baudet is altijd wel leuk om te fotograferen. Die vindt het zelf natuurlijk ook heel leuk om op de foto te gaan. Dat helpt wel."

1. De donorwet in de Tweede Kamer (13 februari)

Pia Dijkstra donorwet
Bron: Freek van den Bergh
Kamerlid Pia Dijkstra helpt de donorwet door de Eerste Kamer.

Als eerste koos Van den Bergh voor een foto van de stemming over de Donorwet in de Eerste Kamer. D66-Kamerlid Pia Dijkstra wacht samen met minister Bruno Bruins de uitslag af. Lang bleef die spannend. Uiteindelijk stemde een meerderheid voor en werd het wetsvoorstel aangenomen: iedereen in Nederland is nu automatisch orgaandonor, tenzij hij of zij aangeeft dit niet te willen.

Van den Bergh maakte de foto zelf. "Je ziet Dijkstra nog voor 'het yes-moment'. Tijdens de stemming bleef het echt nog heel lang spannend. Niemand wist welke kant het op ging en de spanning is van haar gezicht af te lezen." Dijkstra was dan ook hét gezicht van de nieuwe Donorwet. "Voor mij voelt het heel erg alsof je haar een zucht van verlichting ziet doen. Een soort zucht van spanning: 'Mag dit al afgelopen zijn?'"

Lees ook

2. Minister Wiebes op het Malieveld (1 februari)

Wiebes demo Groningers
Bron: Werry Crone
Minister Wiebes in een tractor met een Groningse boer, tijdens een demonstratie op het Malieveld.

Op de tweede foto is 'de fotogenieke minister', Eric Wiebes te zien. Op 1 februari van dit jaar kwamen Groningse boeren met tractors naar Den Haag gereden. Het lijkt een wat landelijke setting, maar de foto is gemaakt op het Malieveld. De boeren mochten de stad niet in, maar kregen wel toestemming om met één tractor op het Malieveld te protesteren.

"Opeens stapte Wiebes in, toen hij een kort bezoek aan hen kwam brengen", vertelt Van den Bergh over de foto van collega Werry Crone. "In de tractor is hij in gesprek met een boer. Werry pakt hier echt Wiebes in gedachten, met een prachtige Wiebeskop erbij." De details maken de foto nog unieker. "Je ziet ook nog een aantal politieagenten en het Malieveld in de reflectie van de tractor. En het haar van fotograaf Werry als de grote toupet van Wiebes."

Lees ook

3. Halbe Zijlstra stapt op (13 februari)

Halbe Zijlstra stapt op
Bron: David van Dam
Halbe Zijlstra kondigt zijn vertrek aan in de Tweede Kamer.

Op 13 februari, dezelfde dag als het aannemen van de Donorwet, kondigde minister Halbe Zijlstra zijn vertrek aan in de Tweede Kamer. Onjuiste uitspraken die hij deed over een ontmoeting met de Russische president Poetin maakten zijn aanblijven onmogelijk. In de Kamer bracht Zijlstra een emotioneel statement, met premier Rutte aan zijn zijde. "Nederland verdient een minister van Buitenlandse Zaken die boven alle twijfel verheven is", zoals Zijlstra het zelf omschreef.

"Je ziet de situatie zoals hij daar was. Rutte zit met zijn hoofd in zijn handen." Volgens fotograaf Van den Bergh was het een bijzondere dag. "We zaten eerst in de Eerste Kamer, en dat liep enorm uit, terwijl het debat over Zijlstra zou gaan beginnen. Iedereen zat op hete kolen. Na afloop gingen we meteen naar de Tweede Kamer en 20 minuten later was Zijlstra al opgestapt."

Lees ook

4. Pechtold ruimt zijn werkkamer op (8 oktober)

Pechtold ruimt op
Bron: Freek van den Bergh
Alexander Pechtold ruimt zijn werkkamer op, nadat hij op is gestapt als D66-fractievoorzitter.

"Vandaag stap ik van het podium af. Het is tijd voor een nieuwe generatie." Zo kondigde Alexander Pechtold zijn afscheid als partijleider van D66 aan. Na 12,5 jaar maakt hij, zo zou later blijken, plaats voor Rob Jetten. Freek van den Bergh maakte deze foto zelf, in de werkkamer van Pechtold. "Het was een heel spontaan moment. Op de gang vroegen we of het oké was als we zouden meekijken terwijl hij aan het opruimen was."

Een hoek met foto's vertelt veel over de belangrijke voorbeelden van Pechtold."We zien John F. Kennedy, maar ook Hans van Mierlo en Els Borst zijn zichtbaar. De mentoren voor Pechtold binnen de partij." Van den Bergh ziet veel betekenis in de foto. "Het is een mooi beeld, hij staat in gedachten voor de spiegel. Het is daardoor een soort weerspiegeling op zijn carrière en wie zijn voorbeelden zijn geweest." De fotograaf wordt gelukkig van zulke spontane fotomomenten. "Foto's die we maken worden steeds vaker van tevoren bedacht. Dat maakt het werk lastiger, want vaste persmomenten hebben geen spontaniteit."

Lees ook

5. Mark Rutte grijpt minister Hoekstra beet (18 september)

Rutte grijpt Hoekstra in zijn nekvel
Bron: Bart Maat
Rutte grijpt minister Hoekstra in zijn nekvel, na het aanbieden van het koffertje op Prinsjesdag.

Een dag die vaak ook weinig spontaan is, is Prinsjesdag. "Die gaat eigenijk elk jaar hetzelfde", vertelt Van den Bergh. "En toch moeten we als fotografen proberen daar weer wat leuks of wat moois van te maken." De fotograaf ging er met een speciale tactiek in. "We probeerden minister Hoekstra van de achterkant, dus juist een andere kant te fotograferen met het koffertje."

Een spontaan idee van onze premier leverde iets heel anders op. "Het is zo'n typische Rutte-actie, dat hij gewoon midden in een uitzending iemand beetpakt, met twee handen op zijn schouders. Welke premier doet dat?" Het verschil tussen de twee mannen is in de foto direct duidelijk: Hoekstra als nieuwe minister op zijn eerste Prinsjesdag, en premier Rutte die alles al eens heeft gezien. "Het zijn van die momentjes waar je op hoopt", vertelt Van den Berg. "Zo'n yes-moment. Niet gescript en dus een origineel beeld."

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.