Forum voor Democratie heeft als grote winnaar van de provinciale statenverkiezingen tot nu toe in bijna alle provincies het nakijken. In Limburg gaat de partij van Thierry Baudet wél besturen, onder aanvoering van het CDA.
Voor FVD wordt Limburg de eerste en waarschijnlijk de enige provincie waar de partij plaatsneemt op bestuurderspluche. Vanmiddag heeft CDA-informateur Ger Koopmans in het Limburgs Gouvernement gepresenteerd hoe hij een einde wil maken aan moeizame onderhandelingen over een nieuw provinciebestuur. Dat wordt een zogeheten 'extraparlementair college' met gedeputeerden van CDA, VVD, PVV én FvD, aangevuld met twee externe bestuurders. Ruim twee maanden na de verkiezingen van 20 maart is Forum dan toch op weg om bestuurlijke verantwoordelijkheid te nemen. In elf andere provincies is dat tot op heden niet gelukt.
Limburgse proeftuin
In een poging tot een nieuw provinciebestuur te komen, wordt in Limburg een 'extraparlementair college' ingesteld dat bestaat uit zeven bestuurders. Het CDA levert hiervoor twee gedeputeerden (Hubert Mackus en Koopmans zelf), VVD (Joost van den Akker), FvD (Ruud Burlet) en PVV (Robert Housmans) vaardigen elk één bestuurder af. Het provinciebestuur wordt aangevuld met twee 'externen'.
Onder hen Carla Brugman van GroenLinks. Haar partij haakte eerder nog af in de onderhandelingen omdat die niet wilde samenwerken met FvD en PVV. Het extraparlementaire model dat wordt gehanteerd gaat niet uit van een vaststaand beleidsprogramma ondertekend door coalitiepartijen, maar dwingt het college om als een soort zakenkabinet steeds opnieuw naar meerderheden te zoeken. Dit moet het dualisme in het provinciebestuur ten goede komen.
Gedoogsteun PVV nog vers in het geheugen
Binnen het CDA is niet iedereen onverdeeld enthousiast over de samenwerking met FvD en PVV. In 2010 reageerde het CDA intens verdeeld op het voornemen van toenmalig politiek leider Maxime Verhagen om met VVD en PVV een kabinet te vormen.
Vooraanstaande en minder bekende CDA'er spraken zich in aanloop naar een groot partijcongres in de Rijnhal in Arnhem uit als voor- en tegenstanders van de samenwerking. Het congres werd zelfs live uitgezonden op televisie; de bijdrage van Camiel Eurlings die zijn Limburgse partijgenoot Verhagen gepassioneerd een hart onder de riem stak staat menigeen nog helder voor de geest.
Een succes werd het kabinet Rutte I, met gedoogsteun van de PVV, allerminst. Na anderhalf jaar werd door de PVV met het opzeggen van de gedoogsteun de stekker uit dit kabinet getrokken. Voor voormalig CDA-partijleider Sybrand Buma was deze ongelukkige ervaring reden om in 2014 te stellen dat hij nooit meer met de partij van Wilders zou willen regeren.
'CDA Limburg, doe het niet!'
Ook bij CDA-lid Dave Ensberg-Kleijkers blijkt het oud zeer van weleer nog niet geheeld. Het voormalig kandidaat-Kamerlid poogde deze week nog met zijn opinieartikel 'CDA Limburg, doe het niet!' partijgenoot Koopmans te behoeden voor een soortgelijk debacle. "Ik ben er buitengewoon ongelukkig mee. Het is slecht voor Limburg en voor het CDA", aldus Ensberg-Kleijkers.
Het CDA-lid heeft weinig begrip dat Koopmans toenadering heeft gezocht tot FVD en PVV. Het heeft zijn partij immers flink wat pijn en moeite gekoste om de tumultueuze episode van Rutte I te boven te komen. Ensberg-Kleijkers: "De waarden van het CDA zijn niet te verenigen met die van de PVV en op een aantal aspecten met die van Forum voor Democratie".
Het is slecht voor Limburg en voor het CDA.
Koopmans' optimisme
De kritiek op de aanstaande samenwerking is Koopmans niet onbekend. Hij was van 2002 tot en met 2012 voor het CDA in de Tweede Kamer actief en maakte daar van dichtbij het gedoogkabinet Rutte I mee. "We hebben met alle elf partijen die in het Limburgse parlement zitten afgesproken dat we elkaar niet aanspreken op wat Haagse of Europese leiders zeggen. Hier in Limburg gaan we de provincie besturen aan de hand van Limburgse thema's, met Limburgse gedeputeerden die we aanspreken op wat zij doen."
Koopmans is zich ervan bewust dat de samenwerking gerust een experiment mag worden genoemd. Maar het is volgens hem de poging zeker waard, aangezien de opdracht in Limburg was om een provinciebestuur op te zetten met een breed draagvlak dat recht doet aan de verkiezingsuitslag. Forum voor Democratie dat vanuit het niets zeven zetels haalde in Limburg is daarvoor een onmisbare schakel. Koopmans: "Ik denk dat we op deze manier de kiezer in Limburg recht in de ogen kunnen kijken."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.