meer NPO start

Franklin was er met zijn overleden vriend Bert bij toen Oranje in 1988 won: 'Ik hoor zijn stem rond dit EK'

Franklin was er met zijn overleden vriend Bert bij toen Oranje in 1988 won: 'Ik hoor zijn stem rond dit EK'
Franklin Zwiers
Bron: EenVandaag

Morgen start voor Nederland het EK in Duitsland, het land waar Oranje in 1988 de Europese titel won. Franklin was met vrienden bij de historische finale. Zijn beste maatje Bert, inmiddels overleden, legde alles vast. "Hij liep de hele dag met die camera."

Franklin Zwiers stapte in 1988 samen met zijn vrienden Hans, Peter en Bert op de bonnefooi in de auto. Ze besloten op het laatste moment een poging te doen om de EK-finale bij te wonen. 36 jaar later heeft Franklin nog steeds mooie herinneringen aan deze voetbaltrip. Af en toe kijkt hij hem zelfs terug, want wijlen vriend Bert legde de hele reis vast met zijn camera.

'We moesten het meevieren'

Toen Oranje de halve finale van West-Duitsland had gewonnen was het voor de Amsterdamse vriendengroep duidelijk: we moeten ernaartoe. "Dat moesten we wel echt meevieren", blikt Franklin terug. Het doel was om de finale in MĂĽnchen bij te wonen.

Maar hoe kom je aan kaartjes als half Nederland hetzelfde idee lijkt te hebben? Gelukkig had Franklin een connectie in de voetbalwereld: "Mijn toenmalige schoonvader, die bij de KNVB en Ajax wel een bekende man was, was ook in chef d'Ă©quipe bij het Nederlands elftal. Dus die zat dicht bij het vuur."

Bekijk ook

10 uur doorrijden

"Wij hebben toen natuurlijk gewoon opportunistisch gevraagd naar wat zou kunnen eventueel." Maar een duidelijk antwoord kregen ze niet meteen. "Het was niet direct van: 'Ja, dat regel ik.' Meer van: 'Dat gaan we wel zien.' Dus we gingen op de bonnefooi. Broodjes klaarmaken en dan de hele nacht doorrijden", herinnert Franklin zich. Maar de rit bleek in eerste instantie nog best een uitdaging voor hem.

"Ik had er een hekel aan dat er gerookt werd in de auto", vertelt hij. "Maar dat was voor Hans tegen dovemansoren gericht, want die rookte echt best wel een sigaretje. Dus op een gegeven moment kregen we geen lucht meer in de auto. Ik zei: 'Jongens, laten we dan om het uurtje even stoppen en een rookpauze nemen. Als je niet rijdt, een biertje." De reis duurde hierdoor meer dan 10 uur. "Maar we hebben genoten."

Zelfs kaartjes te veel

Eenmaal aangekomen in MĂĽnchen wisten de vier vrienden via de connecties van Franklins schoonvader tĂłch nog aan kaartjes voor de EK-finale te komen. Ze hadden er zelfs twee te veel. Die tickets verkochten ze uiteindelijk voor 60 Duitse mark aan twee jongens die ook dolgraag bij de wedstrijd wilden zijn.

Een prikkie voor een EK-finale, ook in die tijd. "Daar hadden we natuurlijk goud van kunnen maken, maar dat hebben we niet gedaan", vertelt Franklin. "Want wij kregen die kaarten ook weer via een relatie. En dat riekt dan weer naar geld verdienen aan andermans ellende natuurlijk."

Franklin was er met zijn overleden vriend Bert bij toen Oranje in 1988 won: 'Ik hoor zijn stem rond dit EK'

De 'drie ogen' van Bert

Met de kaartjes op zak kon het toeleven naar de finale Ă©cht beginnen. Franklin wordt emotioneel als hij terugdenkt aan de dag van de wedstrijd. "Bert was helemaal in het oranje gekleed. Hij liep de hele dag met die camera." Waar Bert ging, ging zijn camera, vertelt zijn beste maatje. "Vandaar dat hij de bijnaam 'Drie ogen' had: zijn camera was zijn derde oog."

Het filmen ging ook door in het Olympiastadion in MĂĽnchen, herinnert Franklin zich nog. "En het is ook ongelooflijk hoe hij overal naar binnen kon lopen. Dat kan nu niet meer. Maar die camera die bepaalde waar Bert naartoe ging. Hij had eigenlijk wel een talent voor reality-tv", lacht hij.

'Ik hoor zijn stem'

"Maar uiteindelijk zijn het natuurlijk historische beelden voor ons", vertelt Franklin, die al die jaren later ontzettend dankbaar is voor de video's. De herinneringen kunnen de vrienden alleen helaas niet meer delen: Bert overleed een paar jaar geleden aan kanker. "Hij heeft een hele zware strijd moeten uitvechten. Nu zijn er gelukkig wel ontwikkelingen en is er meer preventief onderzoek, maar voor Bert was het te laat."

"Iedereen gaat te jong als diegene je aan het hart gaat", zegt Franklin tot slot over het overlijden van zijn goede vriend. Hij vindt het jammer dat ze dit EK niet samen naar de wedstrijden kunnen kijken. "Maar iemand is pas echt dood als je het niet meer over hem of haar hebt. En zijn stem hoor ik nu helemaal rondom dit EK."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom er nog steeds veel geweld in de voetbalwereld is

Intimidatie en bedreigingen van de eigen supporters: in de voetbalwereld komt dat nog steeds voor. Uit onderzoek van Trouw blijkt zelfs dat bij zeker zes voetbalclubs bestuurders hier last van hebben. Sommigen stapten zelfs op.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Weg van WhatsApp en dan? Signal, Telegram? De voor- en nadelen van alternatieve berichtenapps op een rij

Weg van WhatsApp en dan? Signal, Telegram? De voor- en nadelen van alternatieve berichtenapps op een rij
Berichtendiensten Telegram, WhatsApp en Signal
Bron: ANP

WhatsApp is al jaren de populairste berichtenapp in Nederland. Maar de app staat nu ineens behoorlijk ter discussie. Steeds meer mensen twijfelen over het gebruik ervan. Maar wat ga je dan gebruiken? En hoe weet je of je dan de juiste keuze maakt?

"Als je WhatsApp gebruikt, blijf je bijdragen aan de data-infrastructuur van big tech. Wie nu zegt: 'ik wil van WhatsApp af', neemt ook afstand van de invloed van tech-miljonairs", zegt directeur Marleen Stikker van Waag Futurelab en De Digitale Stad (DDS), een van de eerste online gemeenschappen ter wereld.

Gebrek aan factchecking

Volgens Stikker is een van de redenen waarom mensen WhatsApp verlaten de invloed van Meta, het bedrijf achter WhatsApp, Facebook en Instagram. "Zuckerberg heeft vanaf het begin laten zien weinig respect te hebben voor privacy en gebruikersrechten", zegt ze. "Toen hij merkte hoeveel persoonlijke data hij in handen kreeg, was zijn reactie: 'dumb fucks'. En bij het Cambridge Analytica-schandaal rond brexit werd die data zelfs gebruikt voor politieke manipulatie."

Ook het gebrek aan factchecking op Facebook en Instagram - ook van Meta - speelt mee, vertelt Stikker. "Zuckerberg heeft aangekondigd dat hij daar in Amerika mee stopt en dat is een zorgwekkende ontwikkeling. Wie nu zegt: 'ik wil van WhatsApp af', neemt dus afstand van de invloed van tech-miljonairs die in het gevlei willen komen van Trump."

Signal als alternatief

WhatsApp versleutelt berichten, maar verzamelt nog steeds metadata. "Ze kunnen niet zien wat je zegt, maar wel veel andere informatie verzamelen", legt Stikker uit. "Denk aan je contactenlijst, met wie en hoe vaak je communiceert en vanaf welke apparaten. Die metadata wordt bijgehouden en verhandeld."

Daarom zoeken veel mensen een alternatief, en Signal is daarbij favoriet. Volgens de Consumentenbond is het momenteel de meest gedownloade berichtenapp en de beste keuze voor wie privacy belangrijk vindt.

Bekijk ook

Hoe veilig is Signal?

Signal werkt bijna hetzelfde als WhatsApp. "Je installeert de app, koppelt je telefoonnummer en ziet direct welke contacten ook Signal gebruiken", staat op de website van de Consumentenbond. "Je kunt berichten sturen, bellen, foto's delen en groepschats starten."

Toch is er een belangrijk verschil: Signal bewaart geen gegevens over gebruikers. "Het grote voordeel is dat Signal geen metadata bijhoudt", zegt hoogleraar nieuwe media en digitale cultuur Richard Rogers. "Bij WhatsApp en Telegram moet je extra stappen nemen om je chats te beveiligen. Bij Signal is dat standaard ingeschakeld."

Geen commercieel bedrijf

Signal is geen commercieel bedrijf, maar een stichting. "Het is ooit opgezet door hacker-activisten", vertelt Rogers. "Ook de voormalige CEO van WhatsApp was erbij betrokken, maar Signal heeft altijd vastgehouden aan zijn non-profitmissie."

De stichting wordt geleid door Meredith Whittaker, een voorvechter van online privacy. "Dat betekent dat er geen commerciële aandeelhouders zijn die winst willen maken op jouw data", legt Stikker uit. "Signal is een zeldzaam voorbeeld van een techbedrijf dat niet draait om geld, maar om privacy."

info

Functies van Signal

  • Signal en WhatsApp bieden vergelijkbare manieren om te communiceren. Je kunt gesproken berichten versturen, korte video's opnemen met de selfiecamera en live bellen of videobellen via het telefoonsymbool in de app.
  • Met Signal kun je eenvoudig een Tikkie-betaalverzoek versturen. In plaats van te kiezen voor 'Deel via WhatsApp', druk je op het pijltje omhoog en selecteer je Signal als verzendoptie.
  • Een handige functie van Signal is dat je berichten kunt laten verdwijnen na een bepaalde tijd. Binnen elk gesprek kun je via het stopwatch-icoon instellen hoe lang een bericht zichtbaar blijft.
  • Wil je een bericht direct verwijderen? Dat kan zowel bij jezelf als bij de ontvanger(s) door het bericht ingedrukt te houden en op de verwijderknop te klikken
  • Ook voor foto's en video's biedt Signal extra privacy. Je kunt instellen dat een afbeelding of video slechts Ă©Ă©n keer bekeken kan worden. Dit doe je door, voordat je het bestand verstuurt, op het incognito-pictogram (het gezichtsmaskertje) te klikken. Dit verandert dan in '1x', waarna het bestand na openen direct verdwijnt.
  • Wil je langere berichten typen? Dan is de desktopversie van Signal handig. Je koppelt deze eenvoudig aan je telefoon door een QR-code te scannen.

Bron: de Consumentenbond

Slechte moderatie op Telegram

Telegram wordt ook vaak genoemd als alternatief, maar heeft een minder goede reputatie. "Het wordt bijvoorbeeld veel gebruikt door extremistische groepen, omdat de moderatie zwak is", zegt Rogers. "Signal wordt juist veel gebruikt door journalisten en mensenrechtenorganisaties vanwege de sterke beveiliging."

"Bij WhatsApp en Telegram moet je zelf extra beveiliging inschakelen, terwijl Signal standaard alles goed regelt." Maar volgens Rogers is Signal minder geschikt voor grote groepen. "Bij WhatsApp en Telegram kunnen groepschats honderden mensen bevatten, bij Signal ligt die grens lager."

Bekijk ook

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Volgens Stikker zijn er verschillende redenen waarom mensen overstappen naar Signal. "De meest principiële gebruikers zitten er al langer. Andere mensen vonden het eerst te ingewikkeld, maar willen nu bijdragen aan alternatieven."

Een groeiende groep maakt de overstap niet per se uit gemak, maar omdat ze een maatschappelijke verantwoordelijkheid voelen. "Als werkgevers, universiteiten of vriendengroepen Signal als norm gaan zien, volgen anderen vanzelf. We zitten nu in een transitie."

Rol van de overheid

Volgens haar is het niet alleen een persoonlijke keuze, maar ook een collectieve. "Als Europa en Nederland willen we niet afhankelijk zijn van grote techbedrijven. Door WhatsApp te verlaten en alternatieven te steunen, verander je het speelveld. Blijf je, dan blijft big tech bepalen hoe we communiceren."

De overheid kan een belangrijke rol spelen in de overstap naar privacyvriendelijke alternatieven, volgens Rogers. "Als zij zelf apps zoals Signal gebruiken, geven ze een krachtig signaal af." Daarnaast kunnen ze wetgeving maken om de bescherming van data en privacy te versterken. Door normen te stellen, bijvoorbeeld door WhatsApp te weren uit ambtelijke communicatie, kunnen ze helpen om veiligere alternatieven de standaard te maken.

De overstap: makkelijk of lastig?

Het overstappen naar Signal vergt wat moeite. "Je moet nieuwe groepen aanmaken en mensen uitnodigen", zegt Rogers. "Maar het werkt verder hetzelfde als WhatsApp, dus als je eenmaal bent overgestapt, merk je weinig verschil."

Daarnaast biedt Signal extra privacyopties. Je kunt bijvoorbeeld berichten automatisch laten verdwijnen, een pincode instellen en zelfs je telefoonnummer verbergen, staat op de website van de Consumentenbond.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant