meer NPO start

Franklin was er met zijn overleden vriend Bert bij toen Oranje in 1988 won: 'Ik hoor zijn stem rond dit EK'

Franklin was er met zijn overleden vriend Bert bij toen Oranje in 1988 won: 'Ik hoor zijn stem rond dit EK'
Franklin Zwiers
Bron: EenVandaag

Morgen start voor Nederland het EK in Duitsland, het land waar Oranje in 1988 de Europese titel won. Franklin was met vrienden bij de historische finale. Zijn beste maatje Bert, inmiddels overleden, legde alles vast. "Hij liep de hele dag met die camera."

Franklin Zwiers stapte in 1988 samen met zijn vrienden Hans, Peter en Bert op de bonnefooi in de auto. Ze besloten op het laatste moment een poging te doen om de EK-finale bij te wonen. 36 jaar later heeft Franklin nog steeds mooie herinneringen aan deze voetbaltrip. Af en toe kijkt hij hem zelfs terug, want wijlen vriend Bert legde de hele reis vast met zijn camera.

'We moesten het meevieren'

Toen Oranje de halve finale van West-Duitsland had gewonnen was het voor de Amsterdamse vriendengroep duidelijk: we moeten ernaartoe. "Dat moesten we wel echt meevieren", blikt Franklin terug. Het doel was om de finale in München bij te wonen.

Maar hoe kom je aan kaartjes als half Nederland hetzelfde idee lijkt te hebben? Gelukkig had Franklin een connectie in de voetbalwereld: "Mijn toenmalige schoonvader, die bij de KNVB en Ajax wel een bekende man was, was ook in chef d'équipe bij het Nederlands elftal. Dus die zat dicht bij het vuur."

Bekijk ook

10 uur doorrijden

"Wij hebben toen natuurlijk gewoon opportunistisch gevraagd naar wat zou kunnen eventueel." Maar een duidelijk antwoord kregen ze niet meteen. "Het was niet direct van: 'Ja, dat regel ik.' Meer van: 'Dat gaan we wel zien.' Dus we gingen op de bonnefooi. Broodjes klaarmaken en dan de hele nacht doorrijden", herinnert Franklin zich. Maar de rit bleek in eerste instantie nog best een uitdaging voor hem.

"Ik had er een hekel aan dat er gerookt werd in de auto", vertelt hij. "Maar dat was voor Hans tegen dovemansoren gericht, want die rookte echt best wel een sigaretje. Dus op een gegeven moment kregen we geen lucht meer in de auto. Ik zei: 'Jongens, laten we dan om het uurtje even stoppen en een rookpauze nemen. Als je niet rijdt, een biertje." De reis duurde hierdoor meer dan 10 uur. "Maar we hebben genoten."

Zelfs kaartjes te veel

Eenmaal aangekomen in München wisten de vier vrienden via de connecties van Franklins schoonvader tóch nog aan kaartjes voor de EK-finale te komen. Ze hadden er zelfs twee te veel. Die tickets verkochten ze uiteindelijk voor 60 Duitse mark aan twee jongens die ook dolgraag bij de wedstrijd wilden zijn.

Een prikkie voor een EK-finale, ook in die tijd. "Daar hadden we natuurlijk goud van kunnen maken, maar dat hebben we niet gedaan", vertelt Franklin. "Want wij kregen die kaarten ook weer via een relatie. En dat riekt dan weer naar geld verdienen aan andermans ellende natuurlijk."

Franklin was er met zijn overleden vriend Bert bij toen Oranje in 1988 won: 'Ik hoor zijn stem rond dit EK'

De 'drie ogen' van Bert

Met de kaartjes op zak kon het toeleven naar de finale écht beginnen. Franklin wordt emotioneel als hij terugdenkt aan de dag van de wedstrijd. "Bert was helemaal in het oranje gekleed. Hij liep de hele dag met die camera." Waar Bert ging, ging zijn camera, vertelt zijn beste maatje. "Vandaar dat hij de bijnaam 'Drie ogen' had: zijn camera was zijn derde oog."

Het filmen ging ook door in het Olympiastadion in München, herinnert Franklin zich nog. "En het is ook ongelooflijk hoe hij overal naar binnen kon lopen. Dat kan nu niet meer. Maar die camera die bepaalde waar Bert naartoe ging. Hij had eigenlijk wel een talent voor reality-tv", lacht hij.

'Ik hoor zijn stem'

"Maar uiteindelijk zijn het natuurlijk historische beelden voor ons", vertelt Franklin, die al die jaren later ontzettend dankbaar is voor de video's. De herinneringen kunnen de vrienden alleen helaas niet meer delen: Bert overleed een paar jaar geleden aan kanker. "Hij heeft een hele zware strijd moeten uitvechten. Nu zijn er gelukkig wel ontwikkelingen en is er meer preventief onderzoek, maar voor Bert was het te laat."

"Iedereen gaat te jong als diegene je aan het hart gaat", zegt Franklin tot slot over het overlijden van zijn goede vriend. Hij vindt het jammer dat ze dit EK niet samen naar de wedstrijden kunnen kijken. "Maar iemand is pas echt dood als je het niet meer over hem of haar hebt. En zijn stem hoor ik nu helemaal rondom dit EK."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

AfD niet meer door alle partijen genegeerd in Duitsland: 'Moeilijk vol te houden bij een zeker draagvlak'

In Duitsland werkten traditionele partijen tot nu toe niet samen met het radicaal-rechtse AfD. Toch trokken de christendemocraten deze week ineens op met de partij bij een motie over migratieregels. Die keuze maakt, net voor de verkiezingen, veel los.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe gevaarlijk is koppen in het voetbal nou echt? 'Algeheel verbod is symboolpolitiek'

Hoe gevaarlijk is koppen in het voetbal nou echt? 'Algeheel verbod is symboolpolitiek'
Bron: ANP

Voetballers maken zich zorgen: nog steeds wordt er volop gekopt, al wordt regelmatig koppen ook gelinkt aan hersenaandoeningen zoals alzheimer. Toch ziet de KNVB vooralsnog geen reden om het helemaal te verbieden.

Peter Houtman, voormalige spits en al vele jaren stadionspeaker van Feyenoord, heeft aangekondigd dat hij binnenkort stopt met zijn werkzaamheden. Bij hem is de ziekte van Alzheimer vastgesteld. Veel voetballers maken zich nu zorgen of hen hetzelfde lot te wachten staat.

Koppen verbannen

"Als voetbalspelers koppen gebeurt er iets in hun hersenen waardoor er schade ontstaat. Dat laten onderzoeken zien", zegt voormalig profvoetballer Evgeniy Levchenko, tegenwoordig voorzitter van spelersvakbond VVCS.

Levchenko pleit ervoor om koppen daarom helemaal te verbannen uit het voetbal: "Een kopbal kan net zo hard zijn als de stoot van een bokser. Als je zo'n bal telkens tegen je hoofd krijgt, als je er continu aan wordt blootgesteld, dat is gewoon slecht voor je hersenen."

Bekijk ook

'Niet kind met badwater weggooien'

Verschillende onderzoeken, onder meer uit Schotland en Frankrijk, laten een verband zien tussen veelvuldig koppen en kopduels bij voetballers, en latere schade aan de hersenen. Dat geeft ook manager sportgeneeskunde Edwin Goedhart van de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) toe.

"Maar we moeten ook niet het kind met het badwater weggooien", waarschuwt de bondsarts. "Hersenschade is in de eerste plaats een mogelijk risico in het professionele voetbal, en dan met name bij spitsen die veel lange ballen aannemen of vaak in luchtduels terechtkomen."

Amateurvoetbal veel minder heftig

"Ook wij maken ons zorgen, dat wil de KNVB zeker niet onder tafel vegen," vervolgt de bondsarts. "Maar je wil mensen ook niet onnodig bang maken. In het amateurvoetbal gaat het er veel minder heftig aan toe dan bij de professionals."

"In het betaalde voetbal is het risico veel groter, dat kun je niet zomaar vertalen naar de 1 miljoen amateurvoetballers. Het zijn bijna twee verschillende sporten."

Bekijk ook

Betere protocollen en anders trainen

Volgens Goedhart is er nu al minder blootstelling dan in de jaren 70. "En we hebben betere protocollen, bijvoorbeeld voor de eerste week na een hersenschudding." Daarnaast worden kinderen nu anders getraind in het voetbal, vertelt hij.

"De gouden motorische jaren zijn rond je 10de, dan leren kinderen heel veel. Als je ze in die periode aanleert hoe je veilig kunt koppen, is dat ontzettend belangrijk." De bondsarts vertelt: "Vroeger werd er tijdens trainingen wel eens zo'n 20 minuten achter elkaar koppen geoefend. Dat doen we al lang niet meer. En laten we niet vergeten: we wíllen ook dat kinderen sporten. Als er veel zorgen, zijn gaan ze nog minder bewegen."

Moet koppen bij het voetballen verboden worden?

'Het heet niet voor niets vóétbal'

Levchenko vindt toch dat er strengere maatregelen moeten komen: "Het heet niet voor niets vóétbal. Wat heeft het koppen voor toegevoegde waarde als het tegelijkertijd het risico op hersenschade verhoogt? Ik vind dat de regelgeving herzien moet worden, op FIFA-, UEFA- en KNVB-niveau."

Goedhart benadrukt dat er al aanpassingen zijn gedaan: "De jeugd voetbalt bijvoorbeeld op kleinere velden, zodat het aantal kopballen tot een minimum wordt beperkt, en met lichtere ballen."

Onderzoek met Amsterdam UMC

"We doen nu onderzoek, samen met het Amsterdam UMC. Er wordt bij amateurs die op hoog niveau spelen gekeken wat er precies gebeurt tijdens het koppen. Met de resultaten van dat onderzoek kunnen we eventuele risico's gericht gaan beperken."

De KNVB-arts denkt wel dat dit tot aanpassing van regels gaat leiden: "Maar dan gericht: wat is de oorzaak, waar liggen nou echt de risico's? Dat zou bijvoorbeeld kunnen zijn: geen lange ballen meer van de keeper. De bal moet dan eerst een keer stuiteren, zodat die minder impact heeft. Of een regel die het duiken naar de bal beperkt."

Symboolpolitiek

Een breed verbod op koppen en kopduels gaat er niet komen, denkt de bondsarts. "Met een algeheel verbod ben je alleen maar bezig met symboolpolitiek."

Evgeniy Levchenko is het daar niet mee eens: "Mooi dat dit soort pleisters geplakt worden. Maar als je de schade echt vóór wilt zijn, dan moet je de regels veranderen. Onze hersenen zijn zo belangrijk, die moet je gewoon beschermen. Peter Houtman is weer een voorbeeld. Ik vind het echt verschrikkelijk, ik krijg er een brok van in mijn keel."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant