radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Dit valt er te verwachten van de klimaattop in Polen

Dit valt er te verwachten van de klimaattop in Polen
Bron: ANP

Hoeveel tijd hebben we nog en gaat het ons überhaupt lukken om overstromingen en hittegolven af te wenden? En wat moeten we dan doen? Die vragen staan centraal op de VN-klimaattop COP24 in de Poolse stad Katowice.

"Praten werkt averechts." Dat vindt Klaas van Egmond, hoogleraar Milieukunde en Duurzaamheid. Hij verwacht niet veel van de VN-klimaattop die zondag in het Poolse Katowice plaatsvindt. Aan die top, met de naam COP24, doen bijna 200 landen mee. "Praten wekt ten onrechte het idee dat er iets gebeurt, en er gebeurt niets. Dat is nu al dertig jaar gaande."

Van Egmond ziet dat partijen elkaar gegijzeld houden. "Het idee is: we gaan alleen iets aan dit probleem doen als iedereen meedoet. Dat geldt voor de industrie tegenover burgers, voor Nederland tegenover andere Europese landen en voor Europa tegenover de wereld. Hierdoor slagen we er niet in om iedereen mee te laten doen."

Het idee is: we gaan alleen iets aan dit probleem doen als iedereen meedoet.

Wat gebeurt er in Katowice?

Het doel is om de opwarming van de aarde te beperken tot anderhalf tot twee graden ten opzichte van 1850, toen de Industriële Revolutie een vlucht nam. COP24 borduurt voort op het Klimaatakkoord van Parijs, dat eind 2015 door bijna 200 landen werd gesloten. Daar werd afgesproken dat de deelnemende landen hun CO2-uitstoot terug gaan dringen en dat armere landen via een hulpfonds van honderden miljarden euro's hulp krijgen met de energietransitie.

In Katowice worden de vrijwillige klimaatplannen van de deelnemende landen vergeleken om tot een 'handboek' te komen. Als het meezit schroeven de landen het tempo om de uitstoot te verminderen op. Want de aarde warmt sneller op dan verwacht: als de CO2-uitstoot blijft toenemen warmt de aarde eerder vijf graden op dan de geschatte twee van de klimaattop in Parijs.

Vervuiling heeft een prijskaartje

Van Egmond ziet slechts een enkele oplossing: "De rechtvaardige aanpak is een CO2-prijs. Niet alleen voor de industrie of centrales, maar over de hele linie. Dus het vliegtuig, de trein, auto en kachel betalen dezelfde prijs voor uitstoot. Ieder CO2-molecuul die in de atmosfeer terechtkomt heeft namelijk hetzelfde effect."

"Tegelijkertijd moet de belasting op inkomens of huizen omlaag. Want we hoeven er niet aan te verdienen; het gaat om de prikkel om het anders te doen. Dan wordt het interessant om een energiezuinige auto te kopen of je huis te isoleren, in plaats van een lange vliegreis te maken. Als vervuiling een prijs krijgt kan iedereen in vrijheid beslissen wat hij wel of niet doet."

Klaas van Egmond, hoogleraar Milieukunde.

West-Europa moet het voortouw nemen

Van Egmond hoopt dat een aantal landen het voortouw neemt: "In plaats van te blijven praten moet West-Europa een voorhoede vormen. Het probleem (de CO2-uitstoot, red.) is hier lang geleden ontstaan, laten wij het dan ook oplossen. We beginnen met Frankrijk, Duitsland en de Benelux om dat CO2-beleid in te voeren. Je zult zien dat andere landen zich daarbij aansluiten."

Remco de Boer, energietransitie-expert en journalist, ziet dat de wereld steeds meer gassen uitstoot. Vanaf nu moeten we bijna 50 procent minder gaan uitstoten. En dat moet in de rijke en industriële landen gebeuren; andere landen zijn nog niet zo ver.

China, verantwoordelijk voor 26 procent van de broeikasgassen, kan volgens De Boer pas in 2030 de uitstoot gaan temperen. India's bevolkingsgroei is zo groot dat de uitstoot van broeikasgassen eerst nog zal toenemen. Pas daarna kan het minderen. Toch heeft een land als India een kleine ecologische voetafdruk, zeker vergeleken met West-Europa: 250 miljoen Indiërs, bijna twintig procent, leven zonder elektriciteit.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Joost Vullings over politieke gevolgen van uitspraak Greenpeace-zaak stikstofbeleid: 'Enorm conflict op de loer'

Joost Vullings over politieke gevolgen van uitspraak Greenpeace-zaak stikstofbeleid: 'Enorm conflict op de loer'
BBB-leider Caroline van der Plas staat de pers te woord na de Greenpeace-uitspraak
Bron: ANP

Vandaag oordeelde de rechter snoeihard: de Staat moet meer maatregelen nemen om de stikstofuitstoot te beperken. Hoe reageert Den Haag op deze uitspraak? En wat voor consquenties gaat dit hebben? We vragen het aan politiek commentator Joost Vullings.

"Het is een stevige uitspraak", vertelt Vullings. "Als je de hele argumentatie hoorde, werd er eigenlijk geen spaan heel gelaten van wat dit kabinet doet. Kortom, vluchten kan niet meer." De Staat moet de stikstofdoelen in 2030 halen. Lukt dat niet, dan volgt er een dwangsom van 10 miljoen euro.

BBB wil wetswijziging

BBB-fractievoorzitter Caroline van der Plas is dan ook stellig over de uitslag: "Er moeten wetswijzigingen komen, dat is wel duidelijk."

Ze beargumenteert dat de wetten die er nu zijn, onhaalbaar, onuitvoerbaar en onbetaalbaar zijn. "Als je mij nu een toverstafje geeft om het nu op te lossen, neem ik hem graag aan. Verandering van wetgeving en andere plannen maken, kost tijd want je moet het ook juridisch borgen."

PVV is het daarmee eens

Geert Wilders heeft laten weten dat hij zich aansluit bij de wens van Van der Plas. Maar Vullings denkt dat een wetswijziging weinig nut zou hebben. "Je kan de wet wijzigen, maar de vraag is helpt het? Die tijd heb je eigenlijk niet meer." Die gedachte komt ook naar voren vanuit andere partijen, weet de politiek commentator. "Die zeggen: 'Als je de wet verandert, wordt de natuur er niet schoner van."

"Onze wet is een uitvoering van Europese wetgeving (Vogel- en Habitatrichtlijn, red.). Europa zegt gewoon: 'De natuur mag niet verslechteren.' Als je de norm aanpast, maar de natuur verslechtert nog steeds, dan heb je nog steeds niks", legt hij uit.

Joost Vullings over politieke gevolgen van uitspraak Greenpeace-zaak voor stikstofbeleid

Zorgen bij VVD en NSC

Overige coalitiepartijen VVD en NSC geven aan de ernst van de situatie te zien. Thom van Campen (VVD): "Het is een hele zorgelijke en stevige uitspraak." Hij benadrukt dat de uitspraak aantoont dat het kabinet te weinig doet om de stikstofuitstoot te verminderen, wat grote gevolgen heeft voor de bouw- en de agrarische sector.

En ook Nicolien van Vroonhoven van NSC sluit zich hierbij aan. "We moeten daarmee aan het werk. Want we zeggen als NSC: die gerechtelijke uitspraken moeten gewoon gerespecteerd worden."

Partijen schuiven bal door

Maar volgens Vullings schuiven die partijen de bal politiek heel handig door. Van Campen: "Ik vind nu dat de bal bij Wiersma ligt. Zij is minister. We hebben in deze coalitie met elkaar afspraken gemaakt. En de BBB was heel duidelijk, had ideeën over hoe we dit probleem gaan oplossen. Er is geen dag te verliezen."

Van Vroonhoven staat er iets positiever in. "Genoeg kans om de schouders eronder te zetten. Want we hebben afspraken met elkaar gemaakt in het hoofdlijnenakkoord."

Bekijk ook

Hoger beroep niet uitgesloten

BBB-minister Femke Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur laat weten dat dit niet de uitspraak is waar ze op had gehoopt. Ze kondigt aan de uitspraak grondig te bestuderen, waarbij ze hoger beroep niet uitsluit.

Maar ook voor een hoger beroep is volgens Vullings eigenlijk geen tijd. "Die tijd heb je eigenlijk niet meer. De problemen zijn er al. En vooralsnog ligt alles gewoon weer op tafel voor die boeren, die onzekerheid blijft."

'Enorm conflict op de loer'

Dat de vier coalitiepartijen het niet met elkaar eens zijn, kan nog best wel wat invloed hebben, denkt Vullings.

"We hebben aan de ene kant 44 zetels die zeggen: 'We moeten nu doorpakken', NSC en VVD, en aan de andere kant 44 zetels van PVV en BBB die zeggen: 'We moeten gewoon de de normen wat soepeler maken, dan komt het allemaal goed.' Dus ja, hier ligt een enorm conflict op de loer", vertelt hij.

Bekijk ook

Politiek commentator Joost Vullings in de Tweede Kamer
Bron: EenVandaag
Politiek commentator Joost Vullings in de Tweede Kamer

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Stikstofproblemen slepen al jaren voort: dit is wat voorafging aan Greenpeace-uitspraak

Het stikstofprobleem lijkt iets van de afgelopen jaren, maar 60 jaar geleden waren er al discussies over het mestoverschot en problemen die hierbij komen kijken. Dit is wat er voorafging aan de uitspraak die vandaag is gedaan.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant