Deze Rus komt niet meer aan het werk omdat hij de Russische theorieën over MH17 ontkrachtte

De carrière van luchtvaartexpert Vadim Loekasjevitsj is voorbij. Hij ontkrachtte het Russisch onderzoek naar de MH17-crash en dat kostte hem zijn baan. "Vertellen wat ik nodig vind, is belangrijker voor me dan een salaris van een ontwerper bij Soechoj."

'Onbetrouwbaar', zo werd hij bestempeld door de Russische autoriteiten en nu komt hij nergens meer aan de bak. Na een succesvolle loopbaan bij onder anderen vliegtuigbouwer Soechoj, werd hij in 2015 ontslagen bij het prestigieuze wetenschappelijke Skolkovo-instituut in Moskou. De reden: hij spreekt de Russische onderzoeken over de ramp met de MH17 tegen.

Russisch onderzoek 'een show'

Tegenspreken deed Loekasjevitsj vier dagen na de ramp voor het eerst. Op 21 juli 2014 werd hij uitgenodigd bij het onafhankelijke televisiestation RBK. De Russen beweerden enkele uren eerder dat de MH17 uit de lucht geschoten is door een Oekraïens gevechtsvliegtuig: de Soe-25. 'Onzin' zei Loekasjevitsj in dat interview. Hij heeft de Soe-25 mede-ontworpen en weet dat zo'n gevechtsvliegtuig op die hoogte helemaal geen passagiersvliegtuig uit de lucht kán schieten. "Voor mij en andere experts was in ieder geval duidelijk dat het een grond-luchtraket was."

Ook latere beweringen van Rusland dat de MH17 dan wel door een BUK-raket uit de lucht geschoten is, maar dat de raket afkomstig is van Oekraïens grondgebied, onderzocht en ontkrachtte Loekasjevitsj. Hij publiceerde er dit jaar een artikel over in de Russische Forbes. Het onderzoek van de Russische BUK-producent Almaz-Antej noemde Loekasjevitsj 'een show'.

Een vijand

"In plaats van een Boeing-cockpit liet het bedrijf de cockpit van een ander vliegtuig ontploffen in de simulatie. Als een specialist kijkt naar de methoden van dat onderzoek dan is totaal duidelijk dat ze de uitkomst van tevoren al vast hadden staan. Alle redeneringen eindigen in Zarosjtsjenske." Die plaats was volgens de Russen ten tijde van de ramp in handen van Oekraïne.

Loekasevitsj is naar eigen zeggen de enige in zijn beroepsgroep die zijn mond open durft te trekken. Dat is begrijpelijk, want de gevolgen zijn groot. "Niemand neemt me meer in dienst. De veiligheidsdienst van Roskosmos (Russisch ruimtevaartbedrijf red.) zei me toen ik daar solliciteerde: 'Jij komt er niet door want je behoort tot de 'vijfde kolonne'. Wij smeden het schild van het vaderland en jij bent een vijand'."

OVV bewees zijn gelijk

In 2015 had de luchtvaartexpert het daar wel even moeilijk mee. "Het onderzoek liep, maar er waren nog geen resultaten. Ik was praktisch de enige die zei waar het op stond en ik zette daarmee mijn naam en reputatie op het spel.

Maar dankzij het rapport van de Nederlandse Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OVV) dat eind 2015 werd gepresenteerd stond hij niet meer alleen met zijn verhaal. "Toen de OVV openbaarde dat het inderdaad een BUK was uit het gebied dat de pro-Russische separatisten onder controle hadden, bleek ik het bij het juiste eind te hebben gehad."

'De belangrijkste irritatie voor Rusland is het JIT'

Bij de Russische overheid komt hij niet meer aan het werk, maar Loekasjevits werkt inmiddels als freelancer, scenarist en consultant. Hij heeft nu zijn hoop gevestigd op Nederland, en ziet zichzelf niet als het grootste probleem van de Russische autoriteiten.

Want dat is wat hem betreft de rechtszaak die in maart in Nederland begint tegen de voornamelijk Russische MH17-verdachten. "Wat Rusland in de weg zit en het meest irriteert is het Joint Investigation Team (JIT), uw Fred Westerbeeke", waarmee hij doelt op onderzoeksleider Westerbeeke van het JIT.

Niet gelukt Nederland de mond te snoeren

Hoewel hij naar eigen zeggen wordt afgeluisterd, maken de Russen zich over zijn visie op de oorzaak van de ramp met vlucht MH17 geen zorgen, zegt hij. "Het maakt niet uit wat ik daarover zeg."

Wat volgens Loekasjevitsj telt is dat Nederland het onderzoek doorzet, want dat zet de Russen echt onder druk. "Het is niet gelukt jullie Nederlanders de mond te snoeren. Jullie zijn het belangrijkste probleem."