"Jullie hebben me altijd gesteund en ik zal jullie altijd steunen." Het was een bijzondere ode aan zwarte Amerikanen in de overwinningsspeech van Joe Biden. En dat is niet zonder reden. Biden heeft zijn zege vooral aan hen te danken.

Van die kiezersgroep stemde naar schatting 90 procent voor de Democratische kandidaat. De enorme opkomst van zwarte kiezers maakte in cruciale staten als Pennsylvania en Georgia het verschil tussen winst of verlies voor de Democraten. Het is een bijzondere prestatie, maar niet een die zomaar uit de lucht is komen vallen. Het valt samen met een beweging van zwarte vrouwen die er al decennialang voor vechten om zoveel mogelijk mensen naar de stembus te krijgen. Deze vijf vrouwen maakten het verschil tijdens de verkiezingen van 2020.

1. Stacey Abrams

Stacey Abrams
Bron: ANP
Stacey Abrams wist voor de afgelopen presidentsverkiezingen 800.000 nieuwe kiezers te registreren

Als iemand het gezicht is geworden van het gevecht voor de stem van zwart Amerika dan is het Stacey Abrams. Toen de Democraat 2 jaar geleden een gooi deed naar het gouverneurschap in Georgia, trok ze voor het eerst landelijk de aandacht. Georgia staat bekend als Republikeins rood en conservatief.

Een lastige uitgangspositie voor de kandidatuur van Abrams, maar tegen alle verwachtingen in werd het een ontzettend spannende race. Abrams verloor uiteindelijk met een verschil van slechts 55.000 stemmen. Haar tegenstander destijds, de Republikein Brian Kemp, werd ervan beschuldigd zwarte kiezers het zo moeilijk mogelijk te hebben gemaakt om te stemmen. Na haar verlies besloot Abrams te strijden tegen kiezersonderdrukking. Ze zette zich speciaal in voor de kiesregistratie van zwarte Amerikanen en Latino's. Je mag in de VS namelijk alleen stemmen, als je bent opgenomen in het kiesregister.

Uiteindelijk wist ze met haar organisatie Fair Flight voor de afgelopen presidentsverkiezingen 800.000 nieuwe kiezers te registreren en daarmee veel extra stemmen voor Biden. Hij wist uiteindelijk de meeste stemmen te bemachtigen in de staat Georgia, maar omdat het verschil erg klein is, volgt er een handmatige hertelling van alle stemmen. De kans dat dit de uitslag nog verandert, lijkt nihil. Voor het eerst sinds 1992 kleurt Georgia weer Democratisch blauw.

2. Cori Bush

Cori Bush
Bron: ANP
Cori Bush is de eerste zwarte vrouw die de staat Missouri zal vertegenwoordigen in het congres

Cori Bush gaat de geschiedenisboeken in als de eerste zwarte vrouw die de staat Missouri zal vertegenwoordigen in het congres. Voor velen binnen de zwarte gemeenschap is Bush een ware heldin. De alleenstaande moeder en verpleegster raakte vooral bekend door haar inzet voor de Black Lives Matter-beweging. In de zomer van 2014 sloot ze zich in Ferguson aan bij de straatprotesten, die ontstonden na de dood van Michael Brown, een zwarte tiener die door politiekogels om het leven kwam. Bush verzorgde de mededemonstranten die gewond raakten tijdens de protesten en was vanaf dat moment nauw verbonden met Black Lives Matter.

Bush besloot dat ze ook politiek een verschil wilde maken en deed een gooi naar een zetel in het congres. Tegen alle verwachtingen in versloeg ze haar republikeinse tegenstander Anthony Rogers en maakte zo een abrupt einde aan de lange Republikeinse overmacht in Missouri.

In haar overwinningsspeech zei ze er zelf over: "Het is geweldig en tegelijkertijd treurig. Want het is 2020 en ik ben nog steeds de eerste vrouw in dit district. En de eerste zwarte congresvrouw ooit voor deze staat. Maar dit moment pakt niemand me meer af."

3. Brittany Smalls

Stemrechtactiviste Brittany Smalls reisde het afgelopen jaar haar staat af, om zwarte kiezers te enthousiasmeren om naar de stembus te gaan
Bron: Eigen foto
Stemrechtactiviste Brittany Smalls reisde het afgelopen jaar haar staat af, om zwarte kiezers te enthousiasmeren om naar de stembus te gaan

Ze wordt ook wel 'de Stacey Abrams van Pennsylvania' genoemd. Brittany Smalls is een jonge, zwarte stemrechtactiviste die het afgelopen jaar haar hele staat afgereisde, om zoveel mogelijk zwarte kiezers te enthousiasmeren om naar de stembus te gaan.

"We hebben op iedere deur geklopt, belmarathons georganiseerd en zelfs eten verzorgd bij de stembureaus: we hebben alles op alles gezet", vertelt Smalls in haar thuisstad Philadelphia. "Onze levens staan op het spel. Dat maakte deze verkiezingen anders dan anders. "

Het harde werk van Smalls werd beloond met een zege voor de Democraten. De cruciale winst in Pennsylvania bezorgde Joe Biden de benodigde kiesmannen voor het presidentschap. Maar voor Smalls betekent dit niet dat het werk erop zit.

4. LaTosha Brown

LaTosha Brown
Bron: ANP
LaTosha Brown zet zich in om de politieke invloed van zwarte kiezers in de VS te vergroten

LaTosha Brown is een van de mede-oprichters van Black Voters Matter, een organisatie die zich inzet om de politieke invloed van zwarte kiezers in de VS te vergroten. Brown groeide op in de staat Alabama, waar een van de meest strenge kieswetten van het land van kracht is. Ze weet als geen ander hoe het zwarte Amerikanen zo moeilijk mogelijk wordt gemaakt om te mogen stemmen.

Brown hekelt het onderscheid dat vaak wordt gemaakt tussen Democratische en Republikeinse staten. Volgens haar is het onzin om alle zuidelijke staten weg te zetten als Republikeinse bolwerken.

"De meeste zwarte Amerikanen wonen in de zuidelijke staten. Dus als je dat doet, wuif je eigenlijk al deze kiezers weg. Mensen zijn gefrustreerd en moe van alle manieren waarop Republikeinen hebben geprobeerd om onze stem te onderdrukken", zegt ze er zelf over. "Georgia is het bewijs dat het ook anders kan."

5. Kamala Harris

Kamala Harris
Bron: EenVandaag
Kamala Harris is de eerste vrouwelijke, zwarte vicepresident

Kamala Harris doorbreekt in één klap meerdere glazen plafonds tegelijk. Ze wordt straks de eerste vrouwelijke en de eerste zwarte vicepresident van de Verenigde Staten. Het is op zichzelf een bijzondere historische gebeurtenis. Niet eerder bekleedde een zwarte vrouw zo'n hoog politiek ambt. Voor veel zwarte Amerikanen is Harris dan ook het voorbeeld van hoop en verandering in een tijd waarin dat lang onmogelijk leek.

Zelf zei ze er tijdens haar overwinningsspeech het volgende over: "Ik ben de eerste, maar zal zeker niet de laatste zijn. Want elk klein meisje dat vandaag kijkt, ziet wat inmiddels mogelijk is." Harris richtte zich in haar speech in het bijzonder tot de zwarte gemeenschap. "Ik vernoem hier ook specifiek zwarte vrouwen, die vaak vergeten worden, maar de ruggengraat van onze maatschappij vormen. Het is op hun schouders, dat ik hier nu sta."

Niet alleen in woorden maakte Harris een handreiking naar de zwarte gemeenschap. Ook met haar outfit wist ze die boodschap kracht bij te zetten. Het wit dat ze droeg , was een directe verwijzing naar de kleur van de 'suffragettes', een beweging van vrouwen die begin 20e eeuw streden voor het vrouwenkiesrecht.

Bekijk hier de TV-reportage:

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.