Het tijdperk Trump was schadelijk voor de band tussen de VS en de EU. Maar wie denkt dat Europa met Biden zijn beschermende grote broer Amerika weer terug heeft, komt bedrogen uit. Daarvoor is de wereld in 4 jaar te veel veranderd, volgens Rob de Wijk.

Nu Joe Biden de Amerikaanse verkiezingen heeft gewonnen, is er voor Nederland en de EU 'een grote kans om de trans-Atlantische band met de Verenigde Staten te herstellen', schrijft D66 in een lijstje waarin het acht opdrachten geeft aan Minister Blok van Buitenlandse Zaken.

Terug bij de Wereldgezondheidsorganisatie

Het herstellen van die band is volgens D66-Tweede Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma hard nodig: "We hebben geen tijd te verliezen om de grote uitdagingen van deze tijd aan te kunnen. De coronacrisis bijvoorbeeld, de klimaatcrisis, de economie en het behoud van onze waarden in de wereld."

Met stip bovenaan het lijstje van Sjoerdsma staat dat minister Blok en de EU moeten strijden om de VS weer terug te krijgen bij de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). "Dat is de eerstehulppost van de hele wereld. Alleen als we het coronavirus wereldwijd verslaan weten we zeker dat het niet meer terugkomt. Daarom hebben we de VS daarbij nodig."

Klimaatakkoord van Parijs

President Trump stapte deze zomer uit de Wereldgezondheidsorganisatie omdat hij vond dat de VN-organisatie zich te veel door China liet leiden. Er zijn meer van dat soort internationale samenwerkingsverbanden waar de VS de afgelopen jaren van is weggelopen. Het klimaatakkoord van Parijs bijvoorbeeld, de nucleaire deal met Iran, het INF-verdrag over kernwapens met Rusland en de VN-mensenrechtenraad.

Als het aan het lijstje van Sjoerdsma ligt, komt de VS in al deze organisaties weer terug. Twee punten lijken al binnen: Biden heeft al aangegeven snel te willen terugkeren in het klimaatakkoord van Parijs en in de Wereldgezondheidsorganisatie.

Lees ook

De wereld is te veel veranderd

Volgens directeur Rob de Wijk van het Haags Centrum voor Strategische Studies, liggen de punten van D66 voor de hand en zal Biden die in belangrijke mate goedkeuren. "Maar dat wil nog niet zeggen dat we daarmee de spreekwoordelijke oorlog hebben gewonnen."

De Wijk denkt namelijk dat de wereld daarvoor al te veel is veranderd. "China is opgekomen en Amerika is verzwakt. Biden heeft keer op keer gezegd dat hij van de strijd tegen China prioriteit nummer 1 gaat maken."

NAVO nieuw leven inblazen

Biden zal de banden met Europa wel weer aanhalen, maar daar zal hij ook iets voor terugvragen. Neem bijvoorbeeld de NAVO. Trump ondermijnde deze militaire samenwerking en zocht de confrontatie met Europese leiders waarvan hij vond dat ze niet genoeg bijdroegen. Ook Biden zal van EU-leiders vragen om meer te gaan doen om de eigen veiligheid te waarborgen.

Volgens De Wijk was Joe Biden als vicepresident de man achter de draai van de VS naar Azië. "Dat was in 2011. Toen werd er gezegd: dit gaat ten koste van de NAVO. En dat was ook zo. Biden zal ten opzichte van Trump wel weer proberen de NAVO nieuw leven in te blazen, maar hij zal bijvoorbeeld tegelijkertijd vragen: steun mij in de Zuid-Chinese zee." Hier ruziën de VS en China over de vraag wie er recht heeft op de grondstoffen die het gebied rijk is.

Trump weigerde Merkel bij een bezoek aan het Witte Huis de hand te schudden.

Europa moet eigen broek ophouden

Europa zal dus de eigen broek moeten ophouden als het over veiligheid ten opzichte van bijvoorbeeld Rusland gaat, zo vindt Sjoerdsma van D66 ook. Schuilen onder de Amerikaanse defensie-paraplu gaat niet langer. En dan is er ook nog de economie. Trump zocht op ongekende manier de confrontatie met Europa en voerde handelstarieven op staal en aluminium in. Het is nog niet gezegd dat Biden deze tarieven zomaar zal terugdraaien.

De toon zal onder Biden absoluut anders worden dan onder Trump. Vreemde situaties zoals de keer dat Trump weigerde de hand van de Duitse bondskanselier Angela Merkel te schudden bij een bezoek aan het Witte Huis, zullen we niet snel weer zien. Maar met 4 jaar Trump is er duidelijk iets veranderd en het resultaat daarvan is dat de EU nu daadwerkelijk op eigen benen zal moeten staan. De Wijk: "Ik zou zeggen tegen minister Blok: laat je niet verleiden tot denken dat het allemaal weer wordt zoals vroeger. Zorg ervoor dat Europa een gelijkwaardige partner wordt van de VS."

D66-Tweede Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma over zijn 8 opdrachten voor Minister Blok. En Rob de Wijk van het Haags Centrum voor Strategische Studies over hoe de Europees-Amerikaanse samenwerking er waarschijnlijk onder Biden uit zal zien.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.