radio LIVE
meer NPO start

De opvallendste momenten van het EenVandaag Verkiezingsdebat: van 'geklungel' met AstraZeneca tot een Soldaat van Oranje-grap op herhaling

De opvallendste momenten van het EenVandaag Verkiezingsdebat: van 'geklungel' met AstraZeneca tot een Soldaat van Oranje-grap op herhaling
Pieter Jan Hagens leidde het EenVandaag Verkiezingsdebat vanuit Den Haag
Bron: ANP

Zes lijsttrekkers stonden vanavond tegenover elkaar in het EenVandaag Verkiezingsdebat. Van het laatste nieuws over AstraZeneca tot een 'gestolen' Soldaat van Oranje-grap: we zetten de opvallendste momenten uit het debat voor je op een rij.

De lijsttrekkers van VVD, CDA, PVV, D66, GroenLinks en de PvdA deden mee aan het debat. Dit zijn de partijen die het afgelopen jaar gemiddeld het grootst waren in de peilingen van EenVandaag en Ipsos. In drie een-op-eendebatten stonden de partijen tegenover elkaar.

Lees ook

Rutte en Wilders over AstraZeneca: 'Het hoort erbij' of 'geklungel'?

Het debat startte met een actuele kwestie: het feit dat het vaccineren met AstraZeneca tijdelijk wordt gestopt. Wat vinden de partijen daarvan? Geert Wilders verweet premier Rutte dat juist dit het vaccin is waar ouderen mee gevaccineerd worden: nu loopt dat vertraging op. Volgens hem hadden zij eerder met het Pfizer-vaccin ingeënt moeten worden: "Het is ontzettend fout dat dit zo is gegaan. Geklungel."

"Het is heel vervelend dat zoveel mensen nu horen dat ze niet geprikt worden", antwoordde Rutte, maar hij benadrukte dat het kabinet 'de adviezen van de deskundigen volgt'. "Het allerergst zou zijn als Geert Wilders bepaalt wie wanneer gevaccineerd wordt."

"Dit hoort helaas bij het bestrijden van een pandemie", zegt Mark Rutte over het tijdelijk stoppen met AstraZeneca.

Ploumen over het CDA: 'Het reservewiel aan een rechtse coalitie'

Elke lijsttrekker nam zijn of haar eigen onderwerp mee naar het debat. Voor Lilianne Ploumen van de PvdA was dit de ongelijkheid in de samenleving. "Ik schrok toen ik het programma van het CDA las", zei ze in haar debat met Wopke Hoekstra (CDA). De plannen van het CDA voor onder andere de WW-duur en eigen bijdrage voor de zorg noemde Ploumen 'onfatsoenlijk' en 'asociaal': "U bent het reservewiel aan een rechtse coalitie."

Hoekstra verweet de PvdA juist ongelijkheid te hebben vergroot in het kabinet Rutte II. "Het getuigt van lef dat juist de PvdA met deze stelling komt. Er is geen partij die zo aan ongelijkheid heeft bijgedragen." Als voorbeeld noemde Hoekstra onder andere dat studenten nu moeten lenen, de sociale werkvoorziening is afgeschaft en het verlagen van de hypotheekrenteaftrek.

Lilianne Ploumen: "Het partijprogramma van het CDA is onfatsoenlijk en asociaal."

Jesse Klaver: 'Mark Rutte likkebaardend over Lelystad Airport'

Het volgende duo was Jesse Klaver van GroenLinks en Sigrid Kaag van D66. Klaver wil in een groen kabinet met D66 opkomen voor het klimaat, onder andere door Lelystad Airport niet te openen. "Het is het kabinet waar u nu inzit niet gelukt de klimaatdoelen te regelen. Gaan wij samen optrekken?"

Kaag benadrukte juist in het 'groenste kabinet ooit' te zitten. "Wij hebben onze verantwoordelijkheid genomen, maar wij willen meer." Lelystad Airport is alleen geen relevant onderwerp, zo zei ze: "Ik denk dat het helemaal niet aan de orde komt." Klaver zag dat anders: "Ik zie Mark Rutte al likkebaarden: Lelystad is een prestigeproject. En wij moeten heel duidelijk maken dat wij niet meegaan in prestigeprojecten."

Jesse Klaver heeft een vraag voor Sigrid Kaag: "Gaan wij samen optrekken in een groen kabinet?"

Lees ook

Rutte kaatst Soldaat van Oranje-grap terug

Geert Wilders van de PVV nam immigratie mee als zijn thema: "Wij willen eindelijk Nederlanders weer op een zetten. Zij hebben een enorme prijs betaald voor de massa-immigratie. Het geld dat daar naartoe is gegaan hadden we aan Nederlanders kunnen besteden." Hij riep Mark Rutte (VVD) op de immigratie stop te zetten: "Kent u het woord Nederlanders nog?"

Rutte kaatste die vraag snel terug: "Deze riedel houdt u al zo lang. U verandert zo langzaamaan in Soldaat van Oranje de musical." Die grap had hij direct van zijn tegenstander overgenomen: Wilders maakte hem vorige week al in het coronadebat, maar dan over de avondklok. Premier Rutte had dat onthouden: "Ik vond het zo'n goede grap: ik dacht ik neem hem over."

Maakte Rutte de beste grap van de avond? "Deze riedel houdt u al zo lang. U verandert langzaamaan in Soldaat van Oranje de musical."

Lees ook

Het debat in 1 minuut

Nog meer zien of juist maar kort de tijd om de hoogtepunten van het debat te bekijken? In onderstaande video hebben we de opvallendste uitspraken uit het EenVandaag Verkiezingsdebat in minder dan een minuut op een rij gezet.

De opvallendste uitspraken van het EenVandaag Verkiezingsdebat in minder dan 1 minuut

Liever het hele debat terugkijken? Dat kan natuurlijk ook: de volledige uitzending vind je hier.

info

Peilingtrends

Op woensdag 17 maart gaat Nederland naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. Op onze speciale pagina Peilingtrends zie je met behulp van overzichtelijke grafieken hoe politici en partijen ervoor staan in de aanloop daar naartoe. Wie is de meest en minst betrouwbare lijsttrekker? Op hoeveel zetels kunnen de partijen rekenen en wat betekent dat voor de coalitievorming?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nabestaanden hopen dat rechtszaak meer duidelijkheid geeft over grafschennis kindergraven: 'Ze hebben mijn gezin kapot gemaakt'

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'
Songfestival-winnaar Nemo stond vorig jaar met de non-binaire vlag op het podium
Bron: Sarah Louise Bennett/EBU

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

Bekijk ook

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Bekijk ook

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

Bekijk ook

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant