Een op de vijf vrouwen die de afgelopen tijd vanwege een medische indicatie in het ziekenhuis moest bevallen, heeft de hoeveelheid begeleiding tijdens de bevalling als onvoldoende ervaren. "De verloskundige kwam maar niet terug."

Dat blijkt uit een onderzoek van EenVandaag en Ouders van Nu onder bijna 10.000 vrouwen die de afgelopen 2 jaar zijn bevallen in Nederland. Een ongeveer even grote groep (16 procent) heeft het gevoel dat er onvoldoende met hen en hun partner is gecommuniceerd over het verloop van de bevalling.

'Ziekenhuis was vol'

De bevalling van Merel Nijenhuis (35) begon op tweede kerstdag 2020. Maar toen ze het ziekenhuis belde, kreeg ze te horen dat ze er nog niet terecht kon. Vanwege corona lag alles vol. "Daar zat ik dan, met mijn weeën die inmiddels al wel begonnen waren."

Haar verloskundige heeft er alles aan gedaan om haar toch naar het ziekenhuis te krijgen, vertelt Merel. "Daar heeft ze echt op moeten aandringen. Dat ik zo lang moest wachten maakte de ervaring er niet fijner op."

Bekijk ook

Andere verloskundige

Uiteindelijk werd Merels zoontje op 31 december in het ziekenhuis geboren, maar niet onder begeleiding van haar eigen verloskundige.

"Daar had ik wel op gehoopt, omdat dat vertrouwd voelde, maar mijn baby had in het vruchtwater gepoept en dan wordt je bevalling aangemerkt als 'medisch'. Je krijgt dan een verloskundige van het ziekenhuis toegewezen en verhuist naar een andere afdeling. Het wordt dan meteen een stuk klinischer allemaal."

info

Bevalling met een medische indicatie

In Nederland kunnen vrouwen kiezen of ze thuis of in het ziekenhuis bevallen. Bij sommige bevallingen is er sprake van een 'medische indicatie'. In dat geval is er een verhoogd risico voor de gezondheid van moeder of baby. Bijvoorbeeld als de moeder een hoge bloeddruk heeft, de baby niet in de goede positie ligt, of als de moeder eerder een keizersnede heeft gehad.

Bevallingen met een medische indicatie moeten altijd in het ziekenhuis plaatsvinden onder begeleiding van een medisch specialistisch team, in plaats van met de eigen verloskundige. Soms is het van tevoren duidelijk dat de bevalling medisch wordt, soms wordt dat pas duidelijk tijdens de bevalling.

Verloskundige steeds te laat

Merel is niet tevreden over hoe de verloskundige van het ziekenhuis te werk is gegaan. "Steeds als ze na een controle wegging, zei ze dat ze een half uur later terug zou komen, maar dat gebeurde niet. Pas als ik op de knop bij mijn bed drukte, of een verpleegkundige erop aansprak, kwam ze terug."

Waarom de verloskundige zich niet aan de afgesproken tijden hield en steeds zo lang wegblijf, terwijl Merel wel hulp nodig had, bleef haar onduidelijk.

Bevalling gehaast

"Naar mijn idee heb ik mijn persweeën te lang moeten wegpuffen. En toen de bevalling vervolgens echt in gang werd gezet, had ik het idee dat het allemaal snel, snel, snel moest. Heel gehaast."

"Gelukkig heeft mijn zoontje er geen last van gehad, met hem gaat het hartstikke goed."

Bekijk ook

Aan je lot overgelaten

Hoewel de meeste nieuwe moeders (84 procent) tevreden zijn over de hoeveelheid tijd die degene die de bevalling begeleidde aanwezig was, staat Merels verhaal niet op zichzelf, blijkt uit het onderzoek.

Voor veel vrouwen met een medische bevalling zorgde het feit dat de gynaecoloog en verloskundigen er niet continu waren voor stress. Ze wisten niet goed wat er ging gebeuren en sommigen hadden het gevoel dat ze aan hun lot over werden gelaten.

Zorgpersoneel non-stop aanwezig?

34 procent van de deelnemers aan het onderzoek had het liefst gezien dat de verloskundige of gynaecoloog non-stop aanwezig was geweest vanaf het eerste moment in het ziekenhuis. Het geeft ze een veilig gevoel dat er iemand in de buurt is voor als het nodig is.

Ruim driekwart (78 procent), onder wie Merel, geeft bovendien aan dat ze het liefst zouden zien dat degene die tijdens de zwangerschap de begeleiding deed, ook de persoon is die er tijdens de bevalling bij is. Tegelijkertijd is er over het algemeen begrip dat dat niet altijd mogelijk is.

'In je bubbel'

Maar behoeftes verschillen. Van iets meer dan de helft van de deelnemers (57 procent) hoeft de verloskundige of gynaecoloog niet de hele tijd aanwezig te zijn.

Zij vinden het fijn om af en toe zonder zorgpersoneel te zijn, omdat ze hun bevalling een intieme gebeurtenis vinden die ze graag alleen met hun naaste(n) beleven. Ook gebruiken tientallen deelnemers in hun reactie het woord 'bubbel' om te beschrijven dat ze zich moeten concentreren en focussen en dat de aanwezigheid van zorgpersoneel hen daarbij afleidt.

Intens proces

Alexandra Drost (42) is zo iemand. Begin dit jaar beviel zij in het ziekenhuis van een zoontje.

"Bevallen is een intens proces. Als het zorgpersoneel steeds in en uitloopt, verstoren ze de bubbel waar de vrouw inzit. Bovendien krijgen ze dan geen compleet beeld van wat er speelt."

Bekijk ook

Heftige bevalling

"Als je hoort dat ik volledig ben ingeleid, een ruggenprik heb gekregen, er een elektrode op het hoofdje van mijn zoontje geplaatst moest worden, de vacuümpomp eraan te pas kwam én ik een knip kreeg, verwacht je het waarschijnlijk niet, maar ik kijk heel positief terug op mijn bevalling", lacht Alexandra.

Dat heeft er vooral mee te maken dat ze zich de maanden voor haar bevalling heel goed heeft voorbereid, daar is Alexandra van overtuigd.

Doula ingehuurd

"Ik heb boeken gelezen, filmpjes gekeken, erover gepraat met anderen en een doula ingehuurd, dat is iemand die je (emotioneel) ondersteunt voor, tijdens en na de bevalling."

Als ze al die voorbereidingen niet had getroffen, had ze haar bevalling heel anders ervaren, vermoedt Alexandra. "Ik vraag me af of, als ik daar zelf niet vanaf het begin naar gezocht zou hebben, mijn verloskundige me daartoe had gestimuleerd. Van veel vriendinnen hoor ik in elk geval dat dat weinig gebeurt. Het zou mooi zijn als we meer gestimuleerd worden om zelf op zoek te gaan naar informatie."

'Niet op gemak'

Net als Merel is Alexandra niet helemaal tevreden over hoe het ziekenhuispersoneel te werk ging. "Op een gegeven moment was de dienst van de ene verloskundige afgelopen en kwam er een ander. Dat is natuurlijk heel logisch, maar ook onhandig", vindt ze.

"Ondanks een overdracht wist de nieuwe verloskundige voor mijn gevoel te weinig van mijn situatie. Als ze er vanaf het begin bij was geweest, had ze geweten wat ik nodig had. De communicatie verliep niet fijn en ik voelde me niet goed op mijn gemak. Zorgpersoneel komt en gaat," vervolgt Alexandra, "en ik snap dat dat in het huidige systeem niet anders kan, dat het anders te veel geld kost, maar het is allesbehalve ideaal."

info

Over het onderzoek

Het onderzoek (pdf) is uitgevoerd door onderzoekers van het EenVandaag Opiniepanel in samenwerking met Ouders van Nu. Aan het onderzoek deden 9727 vrouwen mee die de afgelopen 24 maanden in Nederland zijn bevallen. Het onderzoek is gehouden van 1 tot en met 19 juli 2021. De vragenlijst is verspreid onder deelnemers aan het EenVandaag Opiniepanel die in de afgelopen 2 jaar bevallen zijn, en via een open link die door Ouders van Nu is verspreid onder de doelgroep. De uitslagen geven een indruk van hoe in de bevalling is ervaren in de de doelgroep. De uitslagen zijn -waar mogelijk- vergeleken met beschikbare populatiecijfers. Voor wat betreft leeftijd en provincie zijn ze in lijn met de populatiecijfers van het CBS. De cijfers van thuis- en ziekenhuisbevallingen en ruggenprik zijn vergeleken met de rapportage van Perined over 2019. In het EenVandaag onderzoek zijn in verhouding iets meer thuisbevallingen en iets meer vrouwen met een ruggenprik.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.