In je paspoort staat nu dat je man bent of vrouw. Zes op de tien (63%) LHBTI+’ers vinden het tijd voor een derde geslachtsoptie, de neutrale ‘X’. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 3.000 LHBTI’ers. Nederland lijkt hier echter nog niet warm voor te lopen: van alle 28.000 ondervraagden is de helft (51%) tegen een derde geslachtsoptie, 36% procent is voor.
Het afgelopen jaar stond ‘genderneutraal’ volop in de belangstelling. De NS spreekt reizigers niet meer aan met ‘dames en heren’, het gemeentehuis in Amsterdam heeft alleen nog genderneutrale toiletten en sommige kledingmerken verkopen genderneutrale kinderkleding. En sinds kort hebben we in Nederland ook de eerste persoon die ‘genderneutraal’ door het leven gaat. Leonne stapte naar de rechter omdat ze zich geen man of vrouw voelt, en de rechter oordeelde dat de geslachtsregistratie inderdaad te beperkt is. Ze was blij met de uitspraak: ‘Ik ben geen van beide, ik wil zijn wie ik ben: genderneutraal.’
Sommige landen, waaronder India en Nepal, erkennen inmiddels een derde gender. In Australië kunnen mensen de optie ‘X’ al aanvinken. En in landen als Duitsland en Italië staat het geslacht inmiddels niet meer op identiteitskaarten.
'Het gaat de overheid niet aan wat ik in mijn broekje heb zitten'
Is er kans dat in Nederland ook de ‘X’ wordt geïntroduceerd? Veel LHBTI+’ers hopen in ieder geval van wel, omdat lang niet iedereen past in het hokje ‘man’ of ‘vrouw’. Iemand zegt: "Als er mensen zijn die zich niet met één geslacht kunnen identificeren omdat diegene zich soms man en soms vrouw voelt, dan moet er ruimte komen voor een derde gender. Het gaat dus niet alleen om wat meetbaar is, maar van wat mensen voelen, vinden of denken.”
Een andere deelnemer: “Omdat er mensen zijn die zich geen van man of vrouw voelen, of allebei. En er soms dan ook zo uit zien, dat je kijkt en denkt, hmm.. geen man en geen vrouw. Dus X. Prima.” De meeste ondervraagde LHBTI+’ers zeggen ook dat het achterhaald is om als overheid te kijken naar geslacht. “Je paspoort is om je identiteit vast te stellen, niet meer en niet minder. Het gaat de overheid niet aan wat ik in mijn broekje heb zitten."
Dat veel LHBTI’ers een derde optie willen betekent niet dat ze zelf ook massaal een ‘X’ in hun paspoort willen. Sommigen zijn gewoon duidelijk man of vrouw. En anderen verwachten dat het de optie ‘X' het er niet makkelijker op maakt.
"Van mij mag het, maar ik zou zelf niet rond willen lopen met een X in mijn paspoort, omdat het vragen oproept terwijl ik helemaal niet op vragen zit te wachten,” geeft iemand aan. En sommigen kunnen zich voorstellen dat het ook wel wat problemen oplevert als je internationaal gaat reizen met een ‘X’ in je paspoort. “Ik vraag me af wat er gebeurt als je reist/emigreert naar een land waar ze dat niet hebben."
'Gender is niet zwart/wit'
Of de geslachtsregistratie nu wel of niet wordt aangepast, LHBTI+’ers hopen vooral dat mensen wat ruimdenkender worden. "Gender en sekse zijn niet zo zwart/wit als veel mensen wordt aangeleerd,” geeft een deelnemer aan. Voorlopig kunnen ze nog niet op veel steun rekenen. Van alle mensen die EenVandaag ondervroeg, ruim 28.000, vindt slechts een kwart (25%) het een goede zaak dat veel instanties genderneutraal taalgebruik hanteren. En slechts 19% zou het een goede zaak vinden als alle overheidsinstanties in Nederland genderneutraal taalgebruik gaan invoeren.
Kijk en lees meer:
Reactie ministerie van Justitie en Veiligheid:
Voor paspoorten volgt Nederland de richtlijnen van ICAO (International Civil Aviation Organisation). Dat is verplicht op grond van Europese regelgeving. Dat brengt met zich mee dat voor personen van wie het geslacht niet is vastgesteld in de geboorteakte, er in het paspoort een “x” bij geslacht wordt vermeld. In het Regeerakkoord is opgenomen dat onnodige geslachtsregistratie zoveel mogelijk zal worden beperkt. Het onderwerp heeft dus de volle aandacht van het kabinet. Naar aanleiding van rechterlijke uitspraken over de registratie van het geslacht wordt bezien wat eventuele verdere mogelijkheden zijn. Daarbij wordt onder meer gekeken naar de juridische gevolgen. We gaan ook in gesprek met de belangenorganisaties.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.