Hoe staat het met ons vertrouwen?

2015 was een roerig jaar. Van de aardbeving in Nepal, tot de aanslagen in Parijs: het afgelopen jaar werden we geconfronteerd met schokkende taferelen. Bestuurders vielen door de mand, de Europese Unie kwam onder grote druk te staan, bedrijven blijken ons voorgelogen te hebben en de sportwereld lijkt een grote puinhoop te zijn. EenVandaag kijkt met u terug op een jaar waarin ons vertrouwen flink op de proef is gesteld.

Met de Europese Unie in de greep van de Grieken, een enorme vluchtelingenstroom en de dreiging van het terrorisme, rijst de vraag hoe groot ons vertrouwen dat de Europese Unie onze veiligheid en welvaart kan garanderen, nog is. Ook nationaal werd ons vertrouwen in de politiek op de proef gesteld. Mark Rutte die terug moest komen op zijn belofte dat er geen cent meer naar Griekenland zou gaan, het Fyra-debacle en de Teevendeal. Ondertussen wijzen de peilingen uit dat met name Geert Wilders garen spint bij de ogenschijnlijk onbetrouwbare politiek in Nederland.

Maar ook het bedrijfsleven bleek niet altijd zuiver op de graat. Zo bracht de zogenaamde ‘sjoemelsoftware’ het autobedrijf Volkswagen ernstig in verlegenheid. Andere bedrijven moesten, om hun geloofwaardigheid te beschermen, scherp reageren op de FIFA-crisis, waar betrouwbaarheid ook niet altijd hoog in het vaandel blijkt te hebben gestaan. 

De onbetrouwbaarheid van de sportwereld blijkt zich ook niet te beperken tot de FIFA. Naast de wereldvoetbalorganisatie kwam ook de Atletiekfederatie (IAAF), het internationaal Olympisch comité (IOC) en het anti-dopingagentschap (WADA) onder vuur te liggen. Maar zijn de sporters zelf nog wel te vertrouwen? Met dopingdoofpotten en Russische laboratoria die alle regels aan hun laars lappen, is het de vraag of wij nog wel zuiver naar de sport kunnen kijken.

Het EenVandaag OpiniePanel heeft het jaar samengevat in drie peilingen, allemaal met ons vertrouwen als overkoepelend thema. 

Wat heeft ons vertrouwen beschaamd?

2015 was een jaar waarin ons vertrouwen op de proef werd gesteld: De aanslagen in Parijs tasten ons gevoel van veiligheid aan.  Het degelijke automerk Volkswagen blijkt de autobezitter met opzet te hebben voorgelogen. Bij de politie heeft een mol jarenlang informatie doorgespeeld aan criminelen. Russische atleten worden betrapt op doping. Wie kun je nog vertrouwen? Waar kun je nog op rekenen als zelfs Oranje zich niet weet te plaatsen voor het EK-voetbal?

Het debat over de opvang van asielzoekers zet de verhoudingen op scherp, lokale bestuurders worden bedreigd. Fifa-voorzitter Sepp Blatter en zelfs Uefa-baas Platini worden verdacht van corruptie. Een Duitse piloot pleegt zelfmoord en neemt 150 passagiers mee de dood in. Premier Rutte verbrak zijn belofte dat er geen cent meer naar Griekenland zou gaan. Daarom aan u de vraag: Wat heeft ons vertrouwen het meest aangetast? 

Wie vertrouwen we nog?

In onzekere tijden, op nationaal en internationaal niveau, kan leiderschap de doorslaggevende factor zijn. Zo werd de Duitse bondskanselier Merkel onlangs door Time uitgeroepen tot persoon van het jaar maar drukte ook Vladimir Poetin zijn duidelijke stempel op de wereldpolitiek. En welke rol kan de Paus spelen? EenVandaag stelt aan u de vraag: Wie vertrouwen wij nog?

Wat geeft ons hoop?

Natuurlijk overheerst niet alleen negativiteit. Er is in 2016 veel om naar uit te kijken. Zo is het afgelopen jaar met Dafne Schippers een nieuwe internationale ster geboren en zal zij namens Nederland een gooi doen naar Olympische titels in 2016. Ook wielrenner Tom Dumoulin hield ons het afgelopen jaar in de ban van de wielersport en van hem wordt de komende jaren veel verwacht. Maar ook buiten de sport ziet de toekomst er goed uit. Zo stijgen de huizenprijzen, is er een lustpil voor vrouwen in de maak en laat Jesse Klaver als nieuwe politieke wind door Den Haag waaien. Wat geeft u hoop voor het komende jaar? 

Maarten van Rossem en Antoinette Hertsenberg over vertrouwen

Radar-presentatrice Antoinette Hertsenberg is dé waakhond als het gaat om het vertrouwen dat we als consumenten hebben in bedrijven en instanties.

Als historicus en beroepsscepticus wantrouwt Maarten van Rossem van nature alles en iedereen. Met hem nemen we de lijst door van kandidaten die ons vertrouwen het meest beschaamd hebben in 2015.

We vroegen de leden van het EenVandaag Opiniepanel welke personen of instanties het meest aan vertrouwen hebben ingeboet. 

Op drie staan de fractievoorzitters van de Tweede Kamer. Dat gaat over de commissie Stiekem, de vergadering waar alle fractievoorzitters staatsgevoelige informatie te horen krijgen. In november werd duidelijk dat een fractievoorzitters informatie gelekt heeft. Op twee zetten de deelnemers het kabinet. Dat dit jaar wederom extra geld  aan Griekenland gaf. Op de ‘eerste plaats’: de Europese Unie. Dat heeft alles te maken met het vluchtelingenprobleem – en dan met de machteloosheid die mensen ervaren - de splijtende verdeeldheid binnen de EU: na maanden zijn er nog steeds geen écht harde afspraken gemaakt over de aanpak van deze crisis.

Uitslag Panel

We hebben tien wereldleiders uit 2015 voorgelegd en gevraagd in wie mensen het meeste vertrouwen hadden en waarom. Op drie staat Angela Merkel. 'Waardig leidster van Europa', vinden veel mensen. 'Ze is menselijk, én een voorbeeld voor het verdeelde Europa’, schrijft een deelnemer over haar.

Op twee staat Paus Franciscus: “… ook al ben ik niet gelovig’, schrijft iemand. “Hij handelt voor mij in het belang van alle gewone mensen, de stille meerderheid die in vrede wil leven.” En veel mensen vinden dat hij eerlijkheid, goedheid uitstraalt in deze onzekere tijden. Barack Obama krijgt het meest vertrouwen als leider, vooral ook omdat mensen hem gematigd en genuanceerd vinden: “Krachtige en verstandige wereldleider, laat zich niet verleiden tot grote uitspraken en oorlogstaal”, aldus een deelnemer.

Bekijk hier de uitgebreide kandidatenlijst die Maarten van Rossem met ons doornam.