Criminelen die raadsleden bedreigen of intimideren: het komt zeker voor. Maar vaak zijn het juist inwoners of belanghebbenden uit de gemeente die de lokale politici intimideren, bedreigen, uitschelden of hun spullen vernielen. Op de redactie van EenVandaag kwamen heftige reacties binnen.

Vier op de tien raadsleden (36%) die EenVandaag ondervroegen, stellen dat ze te maken hebben gehad met verbale intimidatie die te ver ging.

Foto’s van onthoofde kinderen om AZC

In de afgelopen raadsperiode zorgde de komst van extra opvanglocaties voor vluchtelingen vaak voor felle discussies. Niet altijd bleef het bij het geven van een mening. Zo kennen we allemaal de opstand in Geldermalsen nog wel, waar honderden mensen demonstreerden tijdens een raadsvergadering en waar de politie hard moest ingrijpen. Veel raadsleden door het hele land zeggen dat de mogelijke komst van een AZC er voor zorgde dat ze te maken kregen met verregaande vormen van intimidatie. "Ik was tegen grootschalige asielopvang en kreeg foto's getwitterd van onthoofde kinderen," zegt iemand. Een ander raadslid stelt: "Vestiging van een AZC. Ik ben door tegenstanders gechanteerd." Soms leidde het zelfs tot fysiek geweld:

Ik ben wel eens gemept omdat ik géén probleem heb met vluchtelingen

‘Je huis gaat in brand'

De intimidaties en bedreigingen dringen vaak de persoonlijke levens van raadsleden binnen. "Ik kreeg eieren tegen de ramen, dingen in de brievenbus,’ stelt een raadslid. Een ander zegt: ‘Mijn auto werd zwaar bekrast in verkiezingsnacht en er werd gedreigd mijn huis in brand te steken." Waar tientallen raadsleden spreken over anonieme dreigbrieven of telefoontjes, worden nog vaker social media genoemd als broedplaats van bedreigingen en zwartmakerij. Opmerkingen zijn bijvoorbeeld:

Als ik je voor de auto krijg rij ik door

Of: "Dat ik hier niet thuishoor en maar moest oprotten." Dat bedreigingen via social media veel impact hebben, blijkt wel uit het feit dat meerdere raadsleden aangifte hebben gedaan. "Digitale uiting dat er een 'bom' op mijn partij moest. En of dat iemand even kon regelen. Want wij moesten 'weg'. Aangifte gedaan tegen de persoon voor opruiing, bedreiging," aldus een politicus.

Uitschelden hoort erbij

"Op social media is het aan de orde van de dag," geven veel raadsleden aan. Uitschelden en intimidatie. En het klinkt misschien gek, maar sommigen stellen dat dit er nu eenmaal bij hoort. "Online wordt er veel gescholden, op alle lokale politici inclusief mijzelf. Het lijkt bij het vak te horen, het doet me verder niets," stelt een raadslid. Maar andere ondervraagde raadsleden vinden wel degelijk dat het te ver gaat. "Als politicus moet je kennelijk alles maar laten welgevallen; je bent vogelvrij voor de burger met de grote bek. Ook in campagnetijd kunnen mensen op straat of aan de deur verbaal flink uit de bocht vliegen." 

Het maakt het vak voor veel raadsleden in ieder geval minder leuk en ook moeilijker, omdat de verbale scheldpartijen en emoties het voeren van goede inhoudelijke discussies in de weg staat. "Via social media zijn er soms mensen die zich tamelijk ongenuanceerd uitlaten. Een fatsoenlijke uitwisseling van standpunten is nauwelijks mogelijk. Ik bedenk, ach het zijn slechts woorden die mensen in hun emotie uiten. Ik voel me dan ook niet echt bedreigd, maar het is mijns inziens wel een hellend vlak."

Nieuwe raadsleden moeten zich in ieder geval wapenen voor deze verbale aanvallen, geeft dit raadslid aan: "Op social media word je vaak bedreigd of zwart gemaakt. Wat je ook doet."

Zodra je je hoofd boven het maaiveld uitsteekt wordt het er afgehakt

"Als je de politiek ingaat moet je een olifantenhuid hebben, accepteren dat mensen altijd een zondebok nodig hebben en dat je het nooit bij iedereen goed kunt doen." 

Ook criminelen proberen soms invloed uit te oefenen op raadsleden: 'Bij een lokale partij stonden mensen op de lijst waarvan ik wist dat ze in de cocaïnehandel zaten'. 

De bezuiniging van 335 miljoen euro op het openbaar vervoer, die het kabinet volgend jaar wil doorvoeren, heeft mogelijk ingrijpende gevolgen voor het busvervoer. Dat zegt reizigersvereniging Rover.

Rover bracht voor het busvervoer in kaart wat de bezuinigingen voor gevolgen kunnen hebben. De scenario's die daaruit volgen, kun je 'extreem' noemen. Samengevat: of de prijzen gaan flink omhoog, of er wordt een grote hap uit de dienstregeling genomen, of het wordt een combinatie van beide.

Veel onduidelijk

"Vooropgesteld: de werkelijke gevolgen weet nu nog niemand", zegt directeur Freek Bos van Rover. "Het zou bijvoorbeeld ook kunnen dat er geen enkele bus minder gaat rijden, maar dat de kaartjes 25 procent duurder worden."

Hij vervolgt: "Of de kaartjes worden 15 procent duurder en een relatief klein deel van de bussen en trams wordt geschrapt."

Helemaal geen bus meer

Rover maakte per provincie scenario's: welke hap moet er uit de dienstregeling worden genomen als er geen forse prijsstijgingen zouden komen om de bezuiniging mee te dekken? Het zijn minimale varianten, maar zelfs die zijn al 'zeer ingrijpend' te noemen. "Op zondag helemaal geen bus meer, bijvoorbeeld. En er zijn ook regio's waar je er rekening mee moet houden dat daar 's avonds geen bus meer rijdt", vervolgt Bos.

Rover gaat nu het publiek vragen welk scenario er in hun regio zeker niet gekozen mag worden. Op de website van de reizigersvereniging kun je je provincie kiezen en je mening geven over de toekomst van het openbaar vervoer daar.

Terugdraaien

Bos legt zich nog niet neer bij de zwarte scenario's, benadrukt hij. "Wij hebben de gevolgen in kaart gebracht, omdat het kabinet dat niet heeft gedaan. De bezuiniging is in principe al ingeboekt, maar in september is er gewoon weer een miljoenennota. En dan kunnen ze het weer terugdraaien."

Een vervoerregio die hard wordt geraakt door de plannen van het kabinet, is de Metropoolregio Rotterdam Den Haag: hier moet maar liefst 72 miljoen euro op het openbaar vervoer bezuinigd worden.

Administratieve fout

Een deel van de landelijke bezuinigingen zijn het gevolg van een 'administratieve fout', gaf het kabinet in april toe. Het gaat om 110 miljoen euro die wordt bezuinigd op de zogenoemde Brede Doelgroepuitkering Verkeer en Vervoer (BDU). Dat is een financiële bijdrage die provincies en stadsregio's jaarlijks ontvangen van het ministerie voor de uitvoering van verkeer en vervoer op lokaal en regionaal niveau.

Dat de bezuinigingen toch worden doorgevoerd, leidt tot boosheid bij Jeffrey Keus. Hij is wethouder in Leidschendam-Voorburg en portefeuillehouder ov-exploitatie van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag.

Desastreus

"Het kan gebeuren dat je een fout maakt. Maar dan ga je hem ook herstellen. De fout is wel erkend, maar hij is niet hersteld. En dat maakt dat wij nu behoorlijk veel problemen hebben in deze regio. Uiteindelijk moeten we het openbaar vervoer voor onze inwoners op een goede manier regelen. Zonder deze middelen gaat dat echt een stuk moeilijker."

Het schrappen van buslijnen vindt Keus niet wenselijk, maar uitsluiten kan hij het niet. "En ja, dat zou wel echt desastreus zijn, ook voor mensen die afhankelijk zijn van deze bussen."

Geen herstel van fout

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verwijst in een reactie naar een Kamerbrief van 25 april. Daaruit bijkt dat staatssecretaris Chris Jansen de administratieve fout niet gaat herstellen. Hij wijst erop dat de coalitiepartijen daar in de Voorjaarsnota geen geld voor hebben vrijgemaakt.

"Helaas heb ik moeten concluderen dat er bij de Voorjaarsnotabesluitvorming geen middelen beschikbaar zijn gekomen voor het compenseren van het effect van de generieke korting op specifieke uitkeringen op de BDU. Ik blijf hierover in gesprek met de regio om te bezien op welke wijze kan worden gezorgd dat het openbaar vervoer in de vervoerregio's betrouwbaar, comfortabel en betaalbaar blijft."

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."