Artsen: 'Gang naar de strafrechter moet kunnen'

Vanochtend is ex-neuroloog Jansen Steur veroordeeld tot zes maanden voorwaardelijke celstraf. Het is uitzonderlijk dat een arts behalve voor een medisch tuchtrechter ook voor de strafrechter moest verschijnen. Uit onderzoek dat EenVandaag samen met zorgdienstverlener VvAA uitvoerde onder 600 artsen, blijkt dat artsen de gang naar de strafrechter niet bij voorbaat afkeuren. Vooral als er een vermoeden is van opzettelijk medische fouten, moeten volgens hen ook artsen voor de strafrechter kunnen komen.

Slechts 4 procent van de deelnemende artsen vindt het een slechte zaak dat je als medicus voor de strafrechter kan komen, vooral omdat ze twijfelen of een strafrechter wel genoeg medische kennis heeft. 16 Procent stelt dat het altijd mogelijk moet zijn dat artsen zich verantwoorden voor de strafrechter; acht op de tien (79%) vinden dat dit alleen moet kunnen als uit vooronderzoek blijkt dat er sprake kan zijn van opzet. Een ruime meerderheid (85%) is van mening dat een arts in een dergelijk geval dan ook veroordeeld moet kunnen worden tot een gevangenisstraf. 

Een deelnemende arts zegt: 'Het moedwillig geven van foutieve diagnoses met een zeer grote impact voor de patiënt staat mijns inziens gelijk aan crimineel handelen.' Wel vinden veel artsen dat de medisch tuchtrechter als beste kan beoordelen of er echt sprake is van opzet; de strafrechter zien ze dan ook als een verlengde van de medisch tuchtrechter. 

Annemarie Smilde, tuchtrechtspecialist van VvAA: 'De relatie tussen arts en patiënt is gebaseerd op vertrouwen. Uit deze enquête blijkt dat zorgverleners van mening zijn dat als dat vertrouwen opzettelijk geschaad wordt, adequate berechting moet plaatsvinden.' 

'Zaak Jansen Steur heeft invloed op eigen werk'

Bijna driekwart (72%) van de ondervraagde artsen vindt het terecht dat Jansen Steur zich voor de strafrechter heeft moeten verantwoorden. Eén op de acht (13%) artsen geeft daarnaast aan dat de zaak Jansen Steur zijn of haar eigen werk als arts heeft beïnvloed. Ze stellen zich defensiever op door extra te documenteren, leggen meer vast in dossiers, 'dubbelchecken' diagnoses vaker en raadplegen bij twijfel eerder een collega. 'Nog beter aan dossiervorming doen - ten koste van de tijd voor een patiënt - en patiënten eerder het advies geven ergens een second opinion te laten doen indien ze aan mijn mening of advies twijfelen,' licht een arts toe. Sommige artsen die deelgenomen hebben aan het onderzoek geven aan dat 'Jansen Steur' door patiënten in de spreekkamer wordt genoemd.

Extra toezicht is volgens een meerderheid (75%) van de medici niet nodig om een zaak als Jansen Steur in de toekomst te voorkomen: één op de zes artsen (17%) zou dat het liefst wel zien. Deelnemers geven verder aan dat de cultuur nog wat gesloten is en dat collega's onderling meer zouden moeten overleggen en elkaar durven aanspreken.  

Om 14:00 uur wordt deze uitslag besproken in Radio EenVandaag. Vanavond in EenVandaag presenteert Gijs Rademaker de uitslagen van dit onderzoek en zal tuchtrechtspecialist Annemarie Smilde van VvAA een toelichting geven in de studio.

Over dit onderzoek

Aan het onderzoek deden 631 artsen mee die aangesloten zijn bij VvAA. Alle beroepsgroepen / functietypen zijn naar verhouding vertegenwoodigd. Het onderzoek vond plaats van 16 tot en met 18 juni 2015.

VvAA is een ledenorganisatie en zorgdienstverlener voor meer dan 117.000 zorgprofessionals.

De software van de onderzoeken is van Vision Critical.