Wolfgang Nak (75) is vernoemd naar een Joodse man die tijdens de Tweede Wereldoorlog onderdoken zat bij zijn ouders. Hij had geen idee wie deze jongen was, tot hij in EenVandaag over de oorlogsdagboeken van Thea hoorde.
Op 1 mei 2021 brengt EenVandaag het verhaal van Mirjam Schwarz. Zij vindt op de zolder van haar ouders handgeschreven dagboeken van de Joodse Thea Windmuller. Dat is de zus van haar moeder, die in een concentratiekamp is vermoord.
Oorlogsdagboeken
Op de eerste pagina's van haar dagboeken schrijft Thea over haar onbezorgde leven in het vooroorlogse Winterswijk. Maar later gaat het steeds vaker over de oorlog. Ze beschrijft hoe ze onderduikt in Friesland en daar hunkert naar haar grote liefde Wolfgang Maas. Hij is op dat moment ondergedoken bij de familie Nak in Amsterdam.
Uiteindelijk neemt Thea de fatale beslissing om Wolfgang Maas in Amsterdam op te zoeken. Na 7 dagen is er een inval en Wolfgang en Thea worden gearresteerd. Beiden zijn daarna vermoord in Polen.
'Perplex toen ik het zag'
Op de dag van de uitzending van dit verhaal wordt Wolfgang Nak (75) gebeld door een neef. "Hij zei: 'Zet nu de tv aan, dit verhaal gaat over jullie.' En dat was ook zo. Ik heb gekeken en stond perplex. Tranen liepen over mijn wangen", vertelt hij.
Zijn hele leven was Wolfgang Nak op zoek naar de onderduiker naar wie hij was vernoemd. "In één keer werd alles duidelijk. Ik moest mezelf wel even in de arm knijpen. Klopt dit? Ik had echt kippenvel."
'Dol op Wolfgang'
Wolfgang Nak wordt in 1946 geboren in een driekamerwoning in de Bestevaerstraat in Amsterdam. Zijn moeder overlijdt een paar jaar later. Zijn communistische vader Henk Nak heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog banden met het verzet. Hij neemt regelmatig onderduikers in huis.
Als nachtwaker bij een bakkerij neemt Henk stiekem etenswaren voor de onderduikers mee. Sommigen blijven maar even, anderen - zoals Wolfgang Maas - blijven langer. Als Henk na de oorlog zelf een zoon krijgt, noemt hij hem Wolfgang. "Mijn vader was dol op hem. Hij beschouwde hem achteraf gezien denk ik een beetje als zijn eigen zoon. Dus toen ik werd geboren, was er geen sprake van dat ik een andere naam zou krijgen dan Wolfgang."
Praten over de oorlog uitgesloten
Als Wolfgang Nak ouder wordt, wil hij meer weten over de oorlog, de onderduikers en aan wie hij zijn naam te danken heeft. Maar het verdriet over de oorlog en de vermoorde Wolfgang Maas zit diep bij zijn vader en meestal vangt hij bot.
"Ik wilde weten wie Wolfgang was, maar meer dan een paar zinnen kon mijn vader er niet over vertellen. Hij was een schat, maar ik voelde dat ik niet moest doorvragen. Na 4 mei was hij altijd weken van slag. Hij had er nachtmerries van. Ik heb er dus nooit echt met hem over kunnen spreken."
Het meisje op de foto
En dus krijgt Wolfgang nooit echt antwoord op de vraag naar wie hij is vernoemd. En dan is er nog de foto van een meisje met daarop de tekst 'voor Wolfgang'.
"Die zat in een oude doos van mijn vader. Het was zo'n knap meisje, dat beeld kwam echt bij mij binnen. Ik vroeg me af: Wie is ze? En wat betekende zij voor Wolfgang?. Ik wist helemaal niets van haar. Ik ben er nog mee naar het Joods Historisch Museum geweest, maar daar wisten ze ook niet wie het was."
'Ineens het hele verhaal duidelijk'
De tv-uitzending op 1 mei maakt in 7 minuten alles duidelijk: het meisje op de foto is Thea Windmuller, die haar grote liefde Wolfgang Maas bezoekt op die Amsterdamse bovenwoning in de Bestevaerstraat. Die hunkering naar haar geliefde betaalt ze uiteindelijk met haar leven.
Na de uitzending komt Wolfgang Nak in contact met Mirjam Schwarz, die het verhaal van Thea naar buiten bracht. "Je spreekt met Wolfgang, zei ik. Dat was voor haar wel even schrikken, want ze wist helemaal niet dat er iemand was die naar Wolfgang Maas was vernoemd."
Emotionele ontmoeting
Een week later volgt een emotionele ontmoeting tussen Wolgang Nak en Mirjam Schwarz in Winterswijk. Uren spreken ze over Wolfgang Maas en Thea Windmuller.
Mirjam laat hem brieven lezen, waarin Wolfgang Maas liefdevol spreekt over de ouders van Wolfgang Nak, die hem onderdak boden in Amsterdam. "Ik heb het gevoel dat ik er ineens familie bij heb", zegt Mirjam Schwarz over de ontmoeting.
Lees ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
