Na maanden van radiostilte hield de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un opeens twee militaire parades en nam hij zijn 9-jarige dochter Kim Ju-ae mee. Waarom laat de dictator zich weer zoveel zien? We vroegen het Koreadeskundige Remco Breuker.

"Het was een parade als vanouds", vertelt hoogleraar Koreastudies Remco Breuker van de Universiteit Leiden. "Groot met veel machtsvertoon, veel wapens en zoals altijd weer een enorme belasting voor de gemiddelde inwoner van Pyongyang. Die moest alles voorbereiden en daar staan klappen. Sommigen waren zo moe en uitgeput dat ze ter plekke instortten."

Volgende generatie

Iets anders wat opviel: Kim Jong-un had zijn dochtertje Kim Ju-ae meegenomen. "Zijn oudste dochter krijgt de laatste maanden aardig wat aandacht van de Noord-Koreaanse propagandamachine", vertelt Breuker. "Dat lijkt wel op een hele bewuste poging van het regime om haar als de opvolger van haar vader te presenteren."

"Dat is om te laten zien dat alles rustig en stabiel is in Noord-Korea: er is nu nog een jonge leider die het lang volhoudt, en er is zelfs al een volgende generatie die klaar wordt gestoomd om het land te leiden als dat nodig zou zijn."

Boodschap voor binnen- en buitenland

Het is belangrijk voor het land om die dynastie te laten zien, zegt de expert. "Er is weinig zo belangrijk voor een erfdynastie als Noord-Korea om te laten zien dat ze de macht in handen hebben en dat ook de vooruitzichten goed zijn. 'Je hoeft je geen zorgen te maken als je loyaal bent aan het regime, dan komt alles in orde', zeggen ze eigenlijk."

Breuker vervolgt: "De boodschap aan het binnen- en buitenland is eigenlijk: het gaat goed, en we hebben gedacht aan de lange termijn."

Relatie met Rusland

Ook de oorlog tussen Rusland en Oekraïne zorgt voor nieuw zelfvertrouwen bij Kim Jong-un, omdat dat positief is voor de Noord-Koreaanse economie. "Het levert Noord-Korea heel veel kansen op", vertelt Breuker. "Rusland heeft zich geïsoleerd en keert zich terug naar oude vrienden als Noord-Korea, en daar nemen ze dat aanbod maar al te graag aan."

"Rusland vindt het heel moeilijk om nu gas en olie te verkopen vanwege sancties, Noord-Korea kan nergens olie en gas kopen vanwege sancties. Dat is een match made in heaven", legt hij uit. "Noord-Korea verscheept ook veel munitie naar Rusland, en daar krijgen ze ook ruim voor betaald."

Dubieuze vlogs

En die groeiende welvaart laat Kim Jong-un graag zien aan de buitenwereld. Zo verschenen er vlogs vanuit Pyongchang op het internet in vlekkeloos Engels. "Noord-Koreaanse propaganda op YouTube ziet er niet uit als propaganda. Het wordt gedaan door jonge vrouwen die het als privé-initiatief lijken te doen. Maar in praktijk is het een initiatief van de staat", vertelt Breuker.

Dat de vlogs in het Engels zijn laat zien dat het niet voor binnenlandse consumptie bedoeld is, zegt de deskundige. "Noord-Koreanen spreken over het algemeen geen Engels. Het is heel duidelijk bedoeld voor Amerika en Europa om een zo goed mogelijk beeld van Noord-Korea te kweken."

Weinig verontwaardiging

En dat heeft Noord-Korea ook nodig, want het land komt vaak slecht in het nieuws. "Daar moet iets tegenover staan om onderhandelingen mogelijk te maken", legt Breuker uit. "Dat is om begrip te kweken." En dat werkt ook wel, volgens hem.

"Als je ziet hoe slecht de mensenrechtensituatie in Noord-Korea is, verwacht je eigenlijk veel meer internationale verontwaardiging. En die is er niet."

Asielzoekers die in een ander Europees land zijn aangekomen, mogen hier worden geweigerd door de IND. Als ze na anderhalf jaar niet zijn teruggestuurd, mogen ze blijven. "Er zijn in ons land heel veel mensen die deze mensen helpen onderduiken."

Mohammad uit Iran is opgelucht. Hij heeft van zijn advocaat te horen gekregen dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zijn asielprocedure in behandeling heeft genomen. Hij is een politieke vluchteling en loopt gevaar in zijn geboorteland. Hij moest volgens de Dublinverordening een asielaanvraag eigenlijk in Kroatië afwachten.

'Ik wilde niet terug naar Kroatië'

Daar werd hij, voordat hij bijna twee jaar geleden in Nederland aankwam, door de Kroatische politie opgepakt en voor het eerst geïdentificeerd. Toen hij vervolgens naar Nederland doorreisde en bij de IND asiel aanvroeg, kreeg hij daar te horen dat ze zijn aanvraag niet in behandeling zouden nemen.

"Ik moest terug naar Kroatië", vertelt Mohammad. "Daar zouden ze mijn asielaanvraag in behandeling nemen. Maar ik wilde niet terug naar Kroatië. Ik heb hier in Nederland familie wonen en ben nierpatiënt. Hier heb ik mensen die mij kunnen helpen, in Kroatië niet."

Dublinverordening

De Dublinverordening bepaalt dat het land waar een vreemdeling Europa binnenkomt, verantwoordelijk is voor de behandeling van zijn of haar asielverzoek. Deze regels werden in 2003 ingevoerd om te voorkomen dat asielzoekers Europa rondreizen om in verschillende lidstaten een procedure te beginnen, maar ook om te zorgen dat niet ieder land zijn handen van een zaak af kan trekken.

Zodra iemand in Nederland asiel aanvraagt, wordt in verschillende databases gecontroleerd of diegene eerder in een andere EU-lidstaat is geweest. Als dat zo is gaat de IND niet verder met de asielprocedure. Nederland verzoekt de andere lidstaat dan om de asielzoeker terug te nemen: dat is een Dublinclaim.

Lastig in de praktijk

Vervolgens heeft de andere lidstaat twee maanden om op dat verzoek in te gaan. Is er na die periode nog geen reactie, dan geldt: wie zwijgt, stemt toe. De asielzoeker kan dan worden overgedragen.

Dat is de bedoeling, zegt universitair docent migratierecht Mark Klaassen, maar de praktijk is vaak anders. "De Dublinverordening werkt tussen lidstaten, en de effectiviteit hangt dus af van de bereidwilligheid van de verschillende landen. In de praktijk komt er van de Dublinregels niet veel terecht, omdat het andere land niet meewerkt, of omdat de asielzoeker niet meewerkt."

1 op 6 Dublinclaims ingewilligd

Dat blijkt ook uit cijfers die EenVandaag bij de IND heeft opgevraagd. Slechts 1 op de 6 Dublinclaims die Nederland in de afgelopen vijf jaar heeft gedaan, heeft geleid tot overdracht van een asielzoeker naar een ander land.

Het valt op dat er tussen de verschillende lidstaten grote verschillen zijn in bereidwilligheid. Zo neemt Duitsland asielzoekers bij bijna de helft van de claims daadwerkelijk terug, terwijl Italië nauwelijks op dit soort verzoeken reageert. In de afgelopen drie jaar is geen enkele asielzoeker vanuit Nederland teruggestuurd naar Italië, ondanks de ruim 4.000 verzoeken die er zijn gedaan.

Termijn van anderhalf jaar

Daar kunnen asielzoekers gebruik van maken. 'Dublin' houdt een land namelijk niet voor eeuwig verantwoordelijk voor de opvang: als iemand na achttien maanden niet is overgedragen aan de verantwoordelijke lidstaat, verloopt de claim en kan een hij of zij alsnog ergens anders een asielprocedure beginnen.

Klaassen: "Je ziet in de cijfers vaak staan: 'met onbekende bestemming vertrokken.' Dat zijn mensen die uit de asielzoekerscentra zijn vertrokken en uit het zicht van de overheid zijn geraakt. In de Dublinverordening staat dat na 18 maanden de Dublinclaim vervalt. Als iemand dan nog niet naar het land van aankomst is teruggestuurd, kan Nederland niet langer iemand weigeren, en wordt dan alsnog verantwoordelijk voor de asielprocedure."

Asielzoekers duiken onder

Volgens asieladvocaat Sonya Taheri weten veel asielzoekers precies hoe dat werkt, en anticiperen ze er ook op. "Ze hebben een paar maanden om een netwerk op te bouwen. Dan vertel ik ze op een zeker moment: het is nu het moment om uit het centrum te vertrekken. Dan duiken ze onder."

"Er zijn veel mensen in Nederland die deze groep willen helpen, omdat ze begrijpen dat ze hier willen blijven", ziet Taheri. "Omdat ze hier familie hebben, of omdat de landen waar ze naar terug moeten veel slechtere omstandigheden hebben."

Organisaties helpen 'Dubliners'

EenVandaag sprak meerdere kerkelijke organisaties die deze 'Dubliners' helpen. Geen van de organisaties wil hiermee in de publiciteit treden. Ze geven aan kwetsbare asielzoekers te helpen om die achttien maanden door te komen, en zo te voorkomen dat ze op straat moeten zwerven.

Ook de gemeente Amsterdam helpt deze groep in hun opvang voor ongedocumenteerden. "We willen voorkomen dat kwetsbare mensen op straat moeten slapen, want dat is het alternatief", zegt verantwoordelijk wethouder Rutger Groot Wassink. "Dat vinden wij voor die mensen onwenselijk, en het zorgt uiteindelijk voor meer overlast voor de stad."

Drie jaar ook overbruggen

Groot Wassink maakt zich zorgen over de nieuwe regels die volgend jaar zomer van kracht gaan. Dan wordt de termijn voordat een Dublinclaim vervalt drie jaar in plaats van achttien maanden. "Dat zal betekenen dat mensen nog langer in de illegaliteit moeten leven, met alle gevolgen van dien. Wij zien als gemeente in de praktijk wat het gevolg is van regels die niet goed werken."

Asieladvocaat Taheri maakt zich er geen zorgen om dat asielzoekers die hier willen blijven met een Dublinclaim die drie jaar niet zullen weten te overbruggen. "Er zijn hele Facebookgroepen waarin mensen in het geheim mensen tijdelijk opvangen. Het zal misschien net wat lastiger worden, maar mensen laten zich niet zo gemakkelijk afschrikken als ze duidelijk hun toekomst in Nederland voor zich zien."

De teelt van lelies op landbouwgrond in het Gelderse Lochem veroorzaakt grote onrust. Bewoners zijn bang dat de bestrijdingsmiddelen die daarbij gebruikt worden, schadelijk zijn voor hun gezondheid. Omwonenden hopen dat de teelt verboden wordt.