De BoerBurgerBeweging verliest deze maand 5 zetels. De partij kreeg gisteren de meeste stemmen bij de verkiezingen voor de Eerste Kamer, maar in de zetelpeiling voor de Tweede Kamer zijn ze de koppositie kwijt. De VVD en de PVV profiteren daarvan.

Dat blijkt uit de nieuwe zetelpeiling van EenVandaag en Ipsos. De partij van Caroline van der Plas stond vorige maand nog op 30, maar nu haalt ze 25 zetels in de peiling.

Zelensky

Na de enorme verkiezingswinst van BBB bij de verkiezingen voor de Provinciale Statenverkiezingen, ging het de partij ook in de peiling voor de Tweede Kamer voor de wind. BBB won daar flink en stootte vorige maand zelfs de VVD van de troon.

Aan die opmars lijkt nu een einde te komen. Dat Van der Plas kritiek had op de komst van Zelensky naar de Tweede Kamer op 4 mei, valt bij sommige voormalige stemmers niet goed. Maar wat kiezers vooral wegdrijft, is dat het voor hen soms onduidelijk is waar de partij voor staat en hoe die zich gaat bewijzen.

Onduidelijke koers

"Ik was eerst heel enthousiast en liet me een beetje meeslepen in het succesverhaal. Maar nu de wind wat is gaan liggen, wil ik eerst beter bekijken hoe BBB het gaat doen", verklaart iemand zijn keuze voor een andere partij.

Veel kiezers stemden bij de Provinciale Statenverkiezingen op BBB uit protest tegen het kabinet of vanwege de standpunten van de partij over stikstof en de toekomst van boeren in Nederland. Maar nu stikstof wat naar de achtergrond verdwijnt en er ook andere grote politieke onderwerpen in het nieuws zijn, realiseren sommige kiezers zich dat ze niet goed weten waar de partij voor staat.

Zorgen over asielinstroom

De nieuwe pensioenwet wordt daarbij genoemd, maar het zijn vooral zorgen over het aantal asielzoekers die kiezers naar andere partijen trekken.

"Over de asielinstroom is BBB niet duidelijk genoeg", zegt een deelnemer die een paar weken geleden nog op de partij van Van der Plas wilde stemmen. Een andere kiezer: "Ik wil stemmen op een partij die echt werk gaat maken van het indammen asielinstroom en die de problemen oplost."

VVD weer de grootste

Het zijn om die reden de PVV en de VVD die profiteren van het verlies. De fractie van die laatste partij toonde zich de afgelopen tijd kritisch over de asielplannen van het kabinet en hamerde op het verlagen van het aantal mensen dat naar Nederland komt.

Zij krijgen er elk 3 zetels bij. De PVV stijgt van 11 naar 14. De VVD staat nu op 29 zetels en is daarmee weer de grootste in de peiling.

SP op 6 zetels

De VVD is de enige coalitiepartij die deze maand winst boekt. D66 en het CDA staan er nog altijd niet goed voor. Met 11 en 6 zetels hebben beide partijen in de peiling nog altijd minder dan de helft van de zetels die ze nu in de Tweede Kamer hebben.

Verder zijn er deze maand weinig verschuivingen. De SP verliest 2 zetels en staat nu op 6. Die partij moet op links de PvdA (9 zetels), de Partij voor de Dieren (10) en GroenLinks (13) voor zich laten.

Al maanden wordt in Servië gedemonstreerd tegen de regering van president Vučić. Ook vandaag gingen tienduizenden mensen de straat op in hoofdstad Belgrado. Intussen houdt Europa zich op de vlakte.

De betogers, onder wie studenten, boeren, veteranen en werknemers, vinden dat de rechts-populistische president Aleksandar Vučić moet aftreden vanwege corruptie en zijn innige band met Rusland.

Treinstation ingestort

De demonstraties begonnen afgelopen november, toen de net verbouwde overkapping van een treinstation in de stad Novi Sad instortte. Daarbij vielen vijftien doden. De overheid moet daar verantwoordelijkheid voor nemen, zeggen de demonstranten.

Toch denkt de autoritaire Vučić er niet over om op te stappen. Hij doet er juist alles aan om zijn positie te behouden. Terwijl de demonstranten vreedzaam protesteren, probeert de regering ze te provoceren en zo geweld uit te lokken, vertelt Balkan-historicus Geert Luteijn.

'Corruptie gaat ver'

"De corruptie van Vučićs regering gaat echt heel ver", zegt Luteijn. "Mensen die bij de overheid werkten toen er in 2023 verkiezingen waren, kregen bijvoorbeeld te horen dat ze ontslagen zouden worden als ze niet op Vučić zouden stemmen." Hij heeft de verkiezingen vervalst, vertelt de historicus.

"En als je wil werken bij een overheidsorganisatie, wordt van je verwacht dat je iets doet voor de partij van de president, de conservatieve SNS." Het overheidsapparaat in Servië is niet onafhankelijk, maar wordt gedomineerd door Vučić en zijn partij, vertelt Luteijn.

'Protesten ongekend'

De huidige protesten zijn ongekend groot, zegt de historicus. "Er wordt geschat dat sinds november zo'n 2 miljoen Serviërs hebben deelgenomen aan een protest."

Hoewel er al eerder flink gedemonstreerd werd in het land, zoals in 2.000 toen protesten tot het aftreden van de voormalig president Slobodan Milošević leidden, gingen nooit zoveel mensen tegelijk de straat op. De kans dat er uiteindelijk iets verandert is dan ook groot, denkt Luteijn.

Afzetten niet makkelijk

"De vraag is alleen wanneer en hoe." Vučić afzetten zal nog niet zo makkelijk zijn. "Hij zou nieuwe verkiezingen kunnen uitschrijven en die opnieuw kunnen manipuleren, waardoor de oppositie weer geen kans krijgt." Een goed georganiseerde oppositie is er ook niet, volgens Luteijn.

"Daarnaast krijgt Vučić nog altijd veel steun vanuit het buitenland, ook van de Europese Unie. Servië zit in een vergevorderde toetredingsprocedure tot de EU. Die had allang stilgelegd moeten worden, gezien de ondemocratische manier waarop de regering te werk gaat."

Steun van de EU

Vučić voelt zich gesteund door de EU, die geen afstand neemt. Terwijl de Unie juist meer steun zou moeten uitspreken voor de demonstranten, vindt Luteijn. "Het is overigens niet zo dat dat helemaal niet gebeurt, maar de EU heeft het probleem dat ze niet met één mond spreekt als het om dit soort thema's gaat."

"Er zijn wel Europarlementariërs die kritische vragen hebben gesteld over de huidige situatie in Servië. Tegelijk oefent de Europese Commissie geen druk uit op de regering van het land om te veranderen."

Economische belangen

Dit heeft te maken met economische belangen, vermoedt Luteijn. Hij wijst op een lithiumdeal die recent werd gesloten toen de Duitse bondskanselier Olaf Scholz op bezoek was in Belgrado. "Die deal werd bekrachtigd door een vertegenwoordiger van de Europese Commissie. Die lijkt dus graag zaken te doen met Vučić."

Servië is niet het enige land in de Balkan waar het onrustig is, zegt de historicus. "Veel van deze landen hebben autocratische leiders en die kijken met argusogen naar de huidige protesten. Denk aan Viktor Orbán, de minister-president van Hongarije. Hij is een bondgenoot van Vučić."

Tussenkop

De huidige protestbeweging in Servië komt op voor een democratische rechtsstaat, benadrukt Luteijn. "Dus als wij in Europa een functionerende rechtsstaat willen, dan moeten we ook zorgen dat in landen waar die onder druk staat, dat daar daadwerkelijk actie wordt ondernomen wanneer daar protest tegen is."

"We moeten naar die protesten luisteren. En als we dat nalaten, moeten we er rekening mee houden dat die rechtsstaat verder afbrokkelt in de komende jaren."

Astma en allergieën komen de laatste jaren steeds meer voor bij kinderen. Onderzoek uit Finland toont aan dat kinderen die regelmatig in de natuur zijn daar veel minder last hebben. Scholen en kinderdagverblijven kunnen daar een rol in spelen.