De donkere dagen voor Kerst kunnen zwaar zijn voor mensen in eenzaamheid. Gelukkig zijn er vrijwilligers die ze een hart onder de riem steken. Yvonne en Ineke doen dat al jaren voor ouderen die alleen zijn.

Yvonne Nieuwland schrijft kerstkaarten voor eenzame ouderen in Rotterdam en Ineke van Waalwijk organiseert kerstdiners in haar monumentale boerderij in Maassluis. Hartverwarmende momenten levert dat op, vertellen ze beiden. "Ik kijk er graag op terug."

'Tranen springen in je ogen'

12.000 kerstkaarten voor eenzame ouderen schrijven. Het was een hele klus, maar het resultaat van de kerstactie van Yvonne Nieuwland mag er zijn. De afgelopen 2 maanden klom de Rotterdamse in de pen om eenzame ouderen te laten weten dat er aan ze wordt gedacht.

Dat deed ze niet alleen, ze kreeg hulp van zo'n 120 vrijwilligers. Die schreven duizenden kaarten vol met kerstwensen, gedichtjes en opbeurende woorden. Daarna werden ze afgeleverd bij zorginstellingen en bejaardentehuizen. "De tranen springen in je ogen als je ziet wat zo'n kaartje met eenzame oudere doet", zegt Yvonne.

Behoefte aan bezoek en aandacht

"Mevrouw, ik kan niet wachten om deze kaart een plekje op mijn kamer te geven." Het is een van de reacties die Ineke krijgt, als ze de kaarten bezorgt. "Dat een kerstkaartje mensen zo blij kan maken, is hartverwarmend om te zien. Van veel zorginstellingen hebben we bloemetjes en brieven ontvangen als bedankje."

Dat de actie nodig is, dat blijkt helaas wel uit de cijfers, zegt ze. "Alleen al in Rotterdam gaat het naar schatting om 50.000 eenzame ouderen. Als ik rond de feestdagen naar mijn opa en oma ging, zag ik hoeveel mensen in het tehuis depressief waren. Ze lachten niet meer, bedachten een smoes om een praatje met me te maken. Ze hadden behoefte aan bezoek en aandacht, maar dat kwam er niet of nauwelijks."

Positief effect op de schrijvers

Zo kwam Yvonne op het idee om kerstkaarten te schrijven om eenzame ouderen een hart onder de riem te steken. Daar had ze natuurlijk wel vrijwilligers én veel kaarten voor nodig. Lang hoefde ze daar niet naar te zoeken. "Veel mensen wilden helpen en de kaarten stroomden binnen. Ik heb uiteindelijk zelfs vrijwilligers moeten afzeggen, omdat ze niet meer in de ruimte pasten waar we schreven."

De kerstkaartenactie had niet alleen een positief effect op de ontvangers van de kaarten, maar ook op de schrijvers. "We hebben veertien schrijfavonden georganiseerd en daar zijn vriendschappen ontstaan. Mensen die vaak thuiszaten, hadden nu iets om naar uit te kijken. We maakten het dan ook gezellig met elkaar: lekker kletsen, meezingen met de kerstmuziek en ondertussen iets goeds doen voor een ander."

Bron: eigen beeld

Van Limburg tot Groningen

En dus is de vraag: volgend jaar weer? "Ja zeker, we hebben nu alweer 8.000 kerstkaarten liggen en nog altijd druppelen er kaarten binnen. De bezorger komt hier elke dag lachend aangelopen met weer een lading. En die komen uit het hele land, hè. Van Limburg tot aan Groningen, het is ongelooflijk."

"We zijn er blij mee. En gelukkig is onze zoon uit huis, dus we kunnen de kaarten in zijn kamer opslaan", lacht Yvonne, die inmiddels aanvragen van ziekenhuizen krijgt of ze volgend jaar 'ook aan hun wil denken'. "We gaan een hele lijst maken, het nog grootser aanpakken. Ik had dit succes nooit verwacht, maar ik doe het met veel plezier."

Diner voor eenzame ouderen

Ineke van Waalwijk zet zich ook al jaren in voor eenzame ouderen. Het is inmiddels een traditie geworden, zo vertelt ze. En sinds een paar jaar is het kerstdiner dat ze organiseert in een monumentale boerderij bij Maassluis onderdeel van die traditie. Ze organiseert het nu voor de dertiende keer.

Ook dit jaar staat er weer een diner gepland, op zaterdag 23 december. Het diner is op zichzelf vrij eenvoudig, zegt ze. "Twee soorten soep, allemaal stamppotten op tafel met vlees en advocaat, koffie en een chocolaatje als toetje", somt ze op. "Maar daar gaat het eigenlijk niet om."

Kerstpakketten

Wat het zo geweldig maakt is de sfeer eromheen. "De ouderen worden opgehaald en weer thuisgebracht. De tafels zijn in kerstsfeer met kaarsjes erbij. We maken het heel gezellig. Er zitten echt mensen te wachten om zich aan te melden."

In de oude stal kunnen ze veertig mensen kwijt. Daar komt veel bij kijken. "In eerste instantie had ik meer vrijwilligers dan gasten", vertelt ze. "Gelukkig zijn er sponsors die geld doneren, waarmee we kerstpakketten in elkaar kunnen zetten. Die krijgen de ouderen mee naar huis."

Mooie herinneringen

Ze weet nog goed dat ze een oudere man op ging halen. "Hij was helemaal deftig in pak. Hij was heel zenuwachtig en vroeg of zijn kleding wel goed genoeg was voor een kerstdiner. En die man heeft zo lekker zitten genieten. Anderhalve maand later overleed hij. Maar ik ben zo blij dat we hem dit nog hebben kunnen bieden."

Soms bloeit er tijdens de diners zelfs wat op. "Vorig jaar zaten een man en vrouw naast elkaar. Ik weet niet of het wat geworden is, hoor. Maar ze hebben wel telefoonnummers uitgewisseld. Dat is toch geweldig."

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."