Stalbranden moeilijk onder controle te krijgen

Afgelopen vrijdag was het weer raak: een grote stalbrand in Biezenmortel, Noord-Brabant. Daarbij kwamen 2500 varkens om. Hoe kan zo'n brand voorkomen worden?

Afgelopen week was het weer raak, een stalbrand met bijna drieduizend dode varkens. Ondanks extra maatregelen en verscherpte controles op bijvoorbeeld veilige elektra in de stal blijven er stallen afbranden.

Zo moeten stallen voorzien zijn van een zogenoemde luchtwasser, een duur geurfilter dat uitstoot van schadelijke stoffen tegen gaat.

Niet elke maatregel maakt het veiliger

Jan Vernooij is al jaren varkenshouder in het Gelderse Beusichem. Hij runt zijn boerenbedrijf van zo'n zesduizend varkens samen met zijn zoon Theo. De stalbranden gaan hem aan het hart. Hij ziet de regelgeving toenemen, maar niet iedere maatregel maakt het er ook veiliger op.

Zo moeten stallen voorzien zijn van een zogenoemde luchtwasser, een duur geurfilter dat uitstoot van schadelijke stoffen tegen gaat. "Ik heb 33 jaar bij de brandweer gewerkt en durf te stellen dat meer dan de helft van de stalbranden wordt veroorzaakt door die luchtwassers", zegt Vernooij.

De luchtwassers verspreiden de brand

Hij vergelijkt het met een vlam in de pan die vervolgens de afzuiger ingaat. Als ergens in de stal een vonkje ontstaat, kunnen de luchtwassers deze makkelijk verder verspreiden. "Dan ben je de pineut. Het begint halverwege en voor je het weet staat door die luchtwassers de hele boel in de hens."

Vernooij vindt het goed dat boerenstallen tegenwoordig elektriciteitscontroles krijgen en dat er streng gecontroleerd wordt op brandveiligheid. Maar de milieueisen vanuit de overheid kosten zijn bedrijf wel extra geld. En dat ziet hij niet terug in de vleesprijs.

Het wordt steeds duurder

"We hebben het uitgerekend: qua kostprijs zijn we per kilo zo'n 20 cent meer kwijt dan voorheen. Dat komt neer op 18 euro per afgeleverd varken. Wij leveren 26 duizend varkens per jaar, dus reken maar uit."

Land- en Tuinbouworganisatie (LTO) Nederland werkt hard aan het terugdringen van de stalbranden, maar merkt dat dat niet zo simpel is. Bestuurder Alfred Jansen van LTO: "Brand te allen tijden voorkomen doe je natuurlijk nooit. We vinden het goed om met partijen bij elkaar te zitten en expertise uit te wisselen om stalbranden in de toekomst te voorkomen. Zo zit LTO regelmatig om tafel met bijvoorbeeld de Dierenbescherming, de NVWA en verzekeraars."

LTO ziet, net als Jan Vernooij, wel het probleem van de luchtwassers en vindt dat dat snel moet worden aangepakt. "Wij zijn ervoor om in elk geval compartimenten te maken, zodat een brand zich niet meer vliegensvlug kan verspreiden."