Spanje komt met een basisinkomen, maar het armoedeprobleem blijft: 'De rij bij de voedselbank wordt elke dag langer'

In Spanje leven bijna een miljoen gezinnen in armoede. Door het coronavirus is de situatie verder verslechterd. Een basisinkomen moet directe verlichting brengen, maar is geen oplossing voor de lange termijn.

Nederlanders kennen Spanje vooral als fijn vakantieland met witte stranden, een blauwe zee en lekker weer. Minder bekend is dat 850.000 Spaanse gezinnen in armoede leven. Bij de voedselbank Santa Anna in Barcelona zien ze de rij elke dag groeien: "De rij wordt elke dag langer. Het begon met zo'n 100 mensen en nu helpen we minimaal 250 mensen", zegt coordinator Adrià Padrosa.

Basisinkomen

De werkloosheid is in Spanje twee keer hoger dan het Europees gemiddelde. Door corona is het zoeken naar werk praktisch onmogelijk geworden. Om het armoedeprobleem te bestrijden heeft de Spaanse regering vanaf 1 juni versneld een basisinkomen ingevoerd, voor huishoudens die geen of zeer weinig inkomsten hebben. Dit is een nationale uitkering van zo'n 460 tot 1100 euro per maand, afhankelijk van de gezinssamenstelling.

Volgens Torrens zit ongeveer 20 procent van de Spaanse bevolking onder de armoedegrens. Met het inkomen kan niet worden voldoen aan de basisbehoeften. In de winter blijft de kachel uit en onverwachte kosten kunnen niet worden opgevangen.

Armoede blijft

"Het helpt om de armoede te verzachten", zegt econoom Lluis Torrens over het basisinkomen. Hij is hoofddocent is aan de Pompeu Fabra Universiteit en planning- en innovatiedirecteur in de gemeenteraad van Barcelona.

Want meer is het volgens Torrens niet. Want ook met het basisinkomen is het moeilijk rondkomen. "Een kamer huren in Barcelona kost al snel 400 euro per maand. Dus óf iemand kan die kamer betalen, óf hij kan eten, maar niet allebei", verheldert hij.

'Het zal niet genoeg zijn'

Ook Beatriz merkt dat. Ze is alleenstaande moeder van twee kinderen en woont in Barcelona. Voor corona had ze het financieel al zwaar, maar de crisis maakte het voor haar helemaal onmogelijk om werk te vinden. Ze is van plan het basisinkomen aan te vragen, maar weet ook dat het maar een klein beetje gaat helpen.

Toerisme op zijn gat

Beatriz is lang niet de enige met geldproblemen. Een strenge lockdown heeft het leven in Spanje tot stilstand gebracht, waardoor ook toeristen niet meer welkom waren. En daarmee droogde een van de belangrijkste inkomstenbronnen op. "Het toerisme ligt compleet stil op dit moment. Dat heeft grote schade toegebracht aan de economie. Er zijn dus heel veel mensen die geen inkomen meer hebben", legt Torrens uit.

Volgens hem zijn de twee groepen die het hardst worden getroffen ondernemers en mensen zonder verblijfsvergunning. Deze groepen krijgen geen werkloosheidsuitkering waardoor ze achterblijven zonder inkomen.

Armoedeprobleem blijft

Kern van het probleem is volgens Torrens dat er te weinig geld is uitgegeven aan sociale bescherming. "Ik heb de data van Spanje vergeleken met die van Nederland. In Nederland wordt hieraan ongeveer 5 keer meer uitgegeven dan in Spanje."

"We zullen een armoedeprobleem blijven hebben", concludeert Torrens somber. "Veel mensen gaan de hulp niet krijgen. En voor de mensen die het wel krijgen, zal het niet genoeg zijn om uit de situatie te komen."