Openbaar Ministerie vervolgt tabaksindustrie niet, advocaat Ficq stapt naar het hof

Het Openbaar Ministerie gaat de tabaksindustrie niet te vervolgen. In 2016 deed advocaat Bénédicte Ficq namens longkanker- en COPD-patiënten aangifte tegen vier tabaksfabrikanten. Nu het OM niet tot vervolging overgaat heeft Ficq aangekondigd naar het gerechtshof te stappen. Volgens strafrechtdeskundige Peter Tak heeft dat weinig zin.

Advocate Ficq had aangifte gedaan van moord, doodslag en valsheid in geschrifte tegen vier tabaksfabrikanten. Als het OM er een zaak van zou maken zou dat de eerste strafrechtzaak tegen de tabaksindustrie wereldwijd zijn. Het OM schrijft echter in een verklaring dat tabaksproducenten niet in strijd met de wet- en regelgeving handelen en een succesvolle strafrechtelijke vervolging niet haalbaar is.

Peter Tak: OM heeft zaak niet breed bekeken

Emeritus hoogleraar strafrecht Peter Tak verbaast zich over deze beslissing. “Ik had ook niet verwacht dat het OM meteen over zou gaan tot vervolging. Het is moeilijk te bewijzen dat roken de enige oorzaak is wanneer een longkankerpatiënt vroegtijdig overlijdt. Het OM had echter wel verder onderzoek kunnen doen naar de strafbaarheid van het verkopen van spullen die gevaren opleveren voor de gezondheid, dat is beschreven in artikel 174 in het wetboek van strafrecht. Wat mij betreft heeft het OM deze zaak niet breed bekeken.”

Volgens Tak is dit een gemiste kans. “Er is breed maatschappelijk draagvlak ontstaan.” Advocate Bénédicte Ficq had er vooraf rekening mee gehouden dat het OM niet zou overgaan tot vervolging, en na het gesprek met het Openbaar Ministerie liet ze weten ‘in gestrekte draf’ door te gaan naar het gerechtshof. Ficq begint een zogeheten Artikel 12-procedure: dan neemt het gerechtshof de zaak alsnog onder de loep. 

Vlag hoeft nog niet uit bij tabaksfabrikanten

Volgens emeritus hoogleraar Tak heeft deze stap echter weinig zin. “Het OM heeft het besluit uitvoerig gemotiveerd en het is onwaarschijnlijk dat het gerechtshof dan anders zal oordelen.” Hij denkt dat het meer zin heeft als Ficq een nieuwe aangifte doet betreffende het te koop aanbieden van goederen die een gevaar zijn voor de gezondheid. Dan wordt het OM gedwongen daar alsnog onderzoek naar te doen.

Tabaksfabrikant Philip Morris en branchevereniging van de tabaksindustrie VSK laten weten met instemming kennis te hebben genomen van het besluit. Volgens Peter Tak hoeven ze de vlag echter nog niet uit te hangen. “Deze zaak is nog niet afgedaan.”

Uit onderzoek van het EenVandaag Opiniepanel blijkt dat 68% van de respondenten vindt dat rokers zelf schuld zijn wanneer zij ziek worden of overlijden door roken.