radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Omwonenden hebben hard hoofd in kabinetsplannen voor schoner Tata Steel: 'Als zij zeggen op korte termijn, duurt het 10 jaar'

Omwonenden hebben hard hoofd in kabinetsplannen voor schoner Tata Steel: 'Als zij zeggen op korte termijn, duurt het 10 jaar'
Tata Steel gezien vanaf IJmuiden
Bron: ANP

Het kabinet vindt dat staalbedrijf Tata Steel schoner moet. De vergunning wordt aangescherpt en er gaat extra gecontroleerd worden op uitstoot. Omwonenden houden hun hart vast, want ze horen al jaren beloftes.

Vandaag stuurde demissionair staatssecretaris Steven van Weyenberg een brief naar de Kamer waarin de plannen staan. Binnen een jaar wordt gemeten of Tata zich ook aan de verscherpte normen houdt. Dat gebeurt via twee onafhankelijke onderzoeken van het RIVM naar neergedaald stof in de omgeving van het bedrijf.

Zwart keukenpapiertje

Maar een online voorlichtingsbijeenkomst gisteravond, waar omwonenden alvast door hoge ambtenaren werden bijgepraat, liep toch uit op een teleurstelling. Omwonenden vinden namelijk dat de normen wel strenger worden op papier, maar dat in de praktijk de overheid Tata Steel te weinig dwingt om uitstoot te verminderen.

Inwoner van Wijk aan Zee Fons Deen haalt meteen een keukenpapiertje over het randje van de slaapkamer. De dikke zwarte vegen op het keukenpapiertje zijn van één week. "Iedereen zegt altijd: vroeger was het ook zo, mijn moeder moest in de jaren 60 de waslijn afnemen voor ze de was ophing, maar het is nog steeds zo. We hangen de was niet meer buiten. Tuinmeubilair moet ik elke keer schoonmaken als ik er op wil gaan zitten."

Remko Theulings legt uit wat de plannen van het kabinet zijn voor Tata Steel

Zoveel beloftes

Deen hoort naar eigen zeggen al 10 jaar over plannen om Tata Steel schoner te maken. "Ik hoor al jaren niks anders dan beloftes." Maar het keukenpapiertje blijft zwart. In een Kamerbrief kondigt het ministerie nu aan dat de plannen van Tata Steel zelf niet snel genoeg gaan.

Antoinette Verbrugge van stichting Frisse Wind, een groep bezorgde ouders uit de IJmond. "De plannen van het kabinet zijn niet strikt genoeg. Er worden geen condities aan verbonden. 'Op korte termijn', zeggen ze, maar dat betekent dat wij nog 10 jaar in de viezigheid zitten. Op korte termijn vind ik volgende week, of over een half jaar."

Bekijk ook

Veel kritiek

Gisteravond was er veel kritiek op de bijeenkomst waar omwonenden werd bijgepraat. "Ik moest soms gewoon lachen, van schrik. Schamperheid. We worden heel vriendelijk benaderd, er wordt gezegd dat ze ons horen. Maar dat is voor de bühne. In werkelijkheid worden wij totaal niet gehoord", zegt Verbrugge.

Verbrugge had zo gehoopt dat de kooksfabrieken, waar bewoners het meeste last van hebben, op hele korte termijn dicht zouden gaan. En dat er condities worden gesteld aan hóe het dan sneller zou moeten. "Maar we zitten hier al jaren mee."

Kraan bij de speeltuin

In de brief schrijft de staatssecretaris dat hij wil dat kinderen in de IJmond moeten kunnen spelen in schonere lucht. Deen begint te lachen als hij het leest. "Weet je waarom kinderen hier schone handen hebben na het spelen? Omdat ze een kraan hebben geïnstalleerd bij de speeltuin! Niet omdat ze ervoor zorgen dat het schoner is."

Een woordvoerder van de demissionair staatssecretaris liet begin van de avond weten het ongeduld van de omwonenden te begrijpen. "De problemen waar omwonenden last van hebben zijn hiermee niet van vandaag of morgen opgelost. We zorgen met dit plan van aanpak wel voor een versnelling. In het eerste kwartaal van 2022 wordt de hoeveelheid PAK's met 50 procent verminderd. De uitstoot van lood gaat ook versneld omlaag: 70 procent minder eind 2023 (dit was 2025). We laten in 2022 twee onafhankelijke onderzoeken doen door het RIVM om te toetsen of de verbeteringen ook echt worden behaald."

Luisteren

Verslaggever Laura Kors in gesprek met omwonenden over de Kamerbrief om Tata Steel sneller schoner te maken

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Grootste dolfinarium van Europa is definitief gesloten, wat betekent dit voor Harderwijk? 'Publiek wordt steeds kritischer'

Het grootste dolfinarium van Europa, Marineland in Frankrijk, sloot vandaag definitief de deuren. Er is al lang discussie over dit soort parken en de shows die daar opgevoerd worden, omdat ze niet goed zijn voor het welzijn van de dieren.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Dodelijke steekpartij Den Dolder gebeurde tijdens verlof verdachte, 'maar systeem zonder incidenten bestaat niet'

Dodelijke steekpartij Den Dolder gebeurde tijdens verlof verdachte, 'maar systeem zonder incidenten bestaat niet'
Voor het 76-jarige slachtoffer is een gedenkteken opgezet.
Bron: EenVandaag

Het is opnieuw vreselijk misgegaan in Den Dolder: een inwoner is vorige week doodgestoken. De verdachte komt uit de psychiatrische kliniek. Het dorp is er klaar mee: de instelling moet weg. Want veilig op verlof: kan dat? "Snap dat men zich zorgen maakt."

Het slachtoffer (76) werd donderdag in Den Dolder op straat gevonden door voorbijgangers. Die belden de hulpdiensten, maar de hulp kwam te laat: de vrouw was al overleden aan haar verwondingen. Die nacht werd een 27-jarige verdachte opgepakt voor de dodelijke steekpartij. Hij zat in de psychiatrische kliniek van zorginstelling Fivoor, die in het Utrechtse dorp zit.

'Dit opent oude wonden'

De onrust in Den Dolder is groot: na de moord op Anne Faber in 2017 is nu opnieuw iemand vermoord door een patiënt van de psychiatrische kliniek. "Voor Den Dolder opent dit oude wonden", zegt burgemeester Joyce Langenacker. De steekpartij van vorige week maakt volgens haar dat 'herinneringen herleven'.

"De pijn, het verdriet en het ongeloof onder de inwoners van Den Dolder is groot", ziet Langenacker. "Ik begrijp dat dit voor onze inwoners gevoelens van onveiligheid en bezorgdheid met zich meebrengt." Afgelopen vrijdag was er een bewonersbijeenkomst, waar volgens de gemeente veel vragen werden gesteld over onder meer de verdachte en de genomen veiligheidsmaatregelen.

Onrust in Den Dolder na nieuw dodelijk incident met patiënt uit psychiatrische kliniek

Verdachte was op verlof

Fivoor laat maandag weten dat de verdachte in een gesloten kliniek zat en dat de zorg die hij daar kreeg 'niet onderdeel is van een strafrechtelijke maatregel of voorwaarde'. Op zijn afdeling mogen patiënten niet zonder toestemming weg maar ze mogen af en toe wel met verlof, bijvoorbeeld om een rondje te lopen. De verdachte had toestemming om naar buiten te gaan.

Vanwege de steekpartij mogen patiënten tijdelijk alleen nog onder begeleiding Den Dolder in en alleen als een bezoek aan het dorp noodzakelijk is, meldt Fivoor verder. Ook zet de zorginstelling extra buurtcoaches in. Daarnaast doet de intern onderzoek naar de dodelijke steekpartij waar een van de patiënten dus verdacht van wordt.

Bekijk ook

'Systeem werkt goed'

Dorpsbewoners vragen zich nu vertwijfeld af of het systeem rond het proefverlof van psychiatrisch patiënten wel veilig is. "In een relatief korte tijd is Den Dolder natuurlijk geconfronteerd met een aantal ernstige incidenten. Dus ik kan me ook voorstellen dat de mensen die daar wonen zich zorgen maken", reageert docent rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit Groningen Ester Post.

Post doet onder meer onderzoek naar de forensische zorg in Nederland, het soort zorg waarvoor de verdachte in de kliniek zat. "Ik denk in het algemeen dat ons stelsel van forensische zorg goed werkt", zegt de expert. "Maar ik realiseer ook dat je daar weinig boodschap aan hebt als je daar woont."

'Fouten niet uit te sluiten'

Het systeem werkt dus goed, benadrukt Post. "Alleen ontkomen we er niet aan dat er van tijd tot tijd een incident plaatsvindt, omdat we fouten niet helemaal kunnen uitsluiten. Een systeem waarin geen incidenten gebeuren, dat bestaat niet."

Daarom is het belangrijk om nu goed onderzoek te doen naar de dodelijke steekpartij in Den Dolder, gaat ze verder. "Hoe heeft dit kunnen gebeuren? En wat kunnen we ervan leren?" Dat is volgens haar 'heel belangrijk' om in de toekomst betere risico-inschattingen te maken.

Bekijk ook

0,15 procent

Want hoe droevig dit soort incidenten ook zijn, het is belangrijk dat patiënten op (proef)verlof gaan, zegt de expert. "Verlof is een heel belangrijk onderdeel van de behandeling. Want op die manier kunnen instellingen kijken hoe iemand zich gedraagt als je diegene iets meer vrijheid geeft."

Het doel van de behandeling is namelijk om patiënten uiteindelijk weer terug te laten keren in de maatschappij. En daarvoor werkt het huidige systeem eigenlijk best wel goed, vervolgt Post. Jaarlijks zijn er tienduizenden 'verlofbewegingen', uit cijfers blijkt dat tussen 2009 en 2020 in 0,15 procent van de gevallen een incident plaatsvond. "Er gaat zelden iets mis, in 99,85 procent gaat het goed."

Dalend draagvlak

Toch halen (dodelijke) incidenten zoals die in Den Dolder vaak het nieuws. "Vergeleken met vroeger besteden we er nu veel meer aandacht aan", ziet de onderzoeker ook. De keerzijde is dat het draagvlak voor dit soort klinieken hierdoor kan afnemen. Zo wil Den Dolder al langer af van de psychiatrische kliniek, maar het lukt zorginstelling Fivoor maar niet om een nieuwe locatie te vinden.

Terwijl er wel ergens plek moet zijn om deze patiënten te helpen met hun psychiatrische problemen, waarschuwt Post. "We moeten mensen die zorg nodig hebben en mogelijk een gevaar zijn voor zichzelf of voor anderen wel een vorm van behandeling bieden."

'Niet behandelen groter risico'

Want als deze mensen op straat belanden zonder enige vorm van behandeling, dan is volgens haar 'het risico op recidive groter dan als je ze behandeld zou hebben en gefaseerd weer terug zou laten keren in de maatschappij'. Al snapt de expert dat omwonenden hier misschien ook geen boodschap aan hebben.

"Maar toch moeten we met elkaar in gesprek blijven, want het alternatief is dat je die klinieken niet hebt", zegt ze tot slot. "En ik denk dat daar juist ook een opdracht ligt voor de politiek en voor beleidsmakers, om uit te leggen wat het belang is van het bestaan van zulke klinieken."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant