radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Ollongren: als het nodig is moet budget voor versterking huizen Groningen aangepast worden

Ollongren: als het nodig is moet budget voor versterking huizen Groningen aangepast worden
Minister Kajsa Ollongren
Bron: ANP

In het Groningse Overschild moeten bewoners soms tonnen bijbetalen om hun huis te herbouwen na aardbevingsschade, omdat het budget van de overheid niet alles dekt. Minister Ollongren zegt nu dat het budget aangepast moet worden, wanneer dit nodig is.

Door gaswinningsschade zijn de woningen van duizenden Groningers onveilig verklaard. Ze moeten hun huis uit en er volgt sloop en herbouw. Maar de staat vergoedt maar 70 tot 80 procent van alle kosten. Wie hetzelfde huis terugwil, moet nu bijlenen.

Schade Overschild

Volgens minister Ollongren is dat niet de bedoeling. "Er moet gebouwd en geleverd worden, daar is ook budget voor. Als de bouwkosten en dergelijke omhoog zijn gegaan dan moet het budget worden aangepast", zegt de minister maandag tegen EenVandaag bij haar bezoek aan Overschild.

In het dorp zitten ze al tijden met veel te hoge kosten. Het oude huis van Sandra van der Laan is een van de huizen die onveilig is verklaard en wordt gesloopt. Voor het nieuw te bouwen huis krijgt Sandra een budget toegewezen door de Nationaal Coördinator Groningen (NCG).

'Hoe we dat gaan betalen? Geen idee'

Maar dat budget is bij lange na niet toereikend. "We hebben een tekort van 100.000 euro. Hoe we dat gaan betalen? Geen idee."

"Het kost 650.000 euro om ons huis te herbouwen. In de tussentijd mag en kan ik er niet meer wonen en is het beschikbare budget op 550.000 euro gezet. Ik voel me vernaggeld."

Lees ook

Tekort van tonnen

Dit overkwam ook Diane Blauw. Zij en haar gezin hebben een oude boerderij in Overschild, gebouwd door Diane's schoonvader. Het is het ouderlijk huis van haar man. Ook hun huis zit in de versterkingsoperatie en ook zij kregen een budget toegewezen. Maar om het huis te bouwen moet er 300.000 euro worden bijgelegd.

"We konden een nieuw huis bouwen, maar de NCG keurde de bouw van de schuur niet goed en nu ligt het hele proces stil en lopen de kosten op. De daadwerkelijke kosten zijn tonnen hoger dan het beschikbaar gestelde budget. We dachten: volgend jaar staat er een nieuw huis. Maar inmiddels zijn we 5 jaar verder en staan we stil."

info

Pijnlijk punt

De versterkingsoperatie in Groningen is een pijnlijk punt en vlamde afgelopen weekend weer op na een uitspraak van de directeur van de NAM in NRC. Hij stelt in het interview dat door het dichtdraaien van de gaskraan er geen 26.000 woningen hoeven te worden versterkt, maar slechts 50. Ook daar reageerde minister Ollongren op. Volgens haar klopt de uitspraak niet. "We hebben hier afspraken over gemaakt en daar houden we ons aan. De veiligheid staat voorop. Ik vond dat het niet getuigen van dat je begrijpt in welke situatie mensen zitten."

Raadsleden overspoeld met vragen

Deze verhalen horen we van veel bewoners, vertelt SP-raadslid Kees Koning. "We hebben als gemeenteraad vragen gesteld aan het college en daarna ontplofte onze mailbox door de vele vragen. Het budget is lang niet toereikend. En de wensen van de bewoners zijn echt niet buitensporig. Je krijgt budget om je huis in zijn oorspronkelijke staat terug te brengen."

Addertje onder het gras is dat het budget niet alleen is bedoeld voor de nieuwbouw van het huis, maar dat daar alles van betaald moet worden. Dus ook de huur van je tijdelijke woning zolang er wordt gebouwd. En allerlei bijkomende kosten die niets met de bouw van je huis te maken hebben.

Trap en dakpannen verkopen

Om het tekort van 100.000 euro op te brengen hergebruiken en verkopen Sandra en haar man zoveel mogelijk materiaal uit het oude, nog te slopen huis. "De dakpannen hebben we van het dak gehaald en de voordeur en de trap zijn verkocht. Zo proberen we de kosten te drukken."

"Er is altijd gezegd dat de Groningers ruimhartig gecompenseerd moeten worden. Ik hoef niet ruimhartig. Als ik kies voor bepaalde luxe, dan moet ik dat zelf betalen, dat vind ik volkomen terecht. Maar ik hoef geen extra luxe, ik wil gewoon mijn huis terug."

Prijsstijging bouwmaterialen

Niet alleen de bewoners moeten geld toeleggen op de versterkingsoperatie. Ook de aannemers zijn ontevreden over het huidige proces. "De prijzen van de grondstoffen zoals hout en staal zijn het afgelopen jaar enorm gestegen, maar die stijging wordt niet meegenomen in de berekening van de NCG", vertelt aannemer Simone van Dijken.

"Normaal heb je te maken met een prijsstijging van 2 tot 3 procent, maar sinds het begin van dit jaar zijn de prijzen van hout, staal en isolatie gigantisch gestegen, zo'n 20 tot 25 procent. En het eind is nog niet in zicht."

'We bouwen tot het geld op is'

Als aannemer maakt Van Dijken een berekening van de bouwkosten en overlegt dat aan de NCG. "De NCG gaat er vervolgens met een stofkam doorheen en meestal wordt de berekening naar beneden bijgesteld. Maar dat wordt berekend vanachter een bureau, niet met een blik op de werkelijke situatie."

Ondertussen ligt de bouw bij Sandra en Diane stil. Sandra blijft er laconiek onder: "We gaan gewoon bouwen maar ik weet niet of het afkomt. We bouwen tot het geld op is. En dan zien we wel."

Lees ook

Bewoners in het Groningse Overschild kunnen het niet geloven. Maar het is echt zo. De sloop en herbouw van hun woningen kost hen zelf een vermogen. Terwijl de staat en de NAM dat zouden betalen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Handjes alleen op de schouders tijdens polonaise': belangenorganisaties willen meer bewustzijn over grensoverschrijdend gedrag tijdens carnaval

'Handjes alleen op de schouders tijdens polonaise': belangenorganisaties willen meer bewustzijn over grensoverschrijdend gedrag tijdens carnaval
Carnavalvierders in het centrum van Den Bosch in 2024
Bron: ANP

De vier grootste Brabantse carnavalssteden hebben een campagne gelanceerd tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag tijdens carnaval. 'Nie Graaje mar Zwaaje', lees je op posters, verspreid door de steden.

Op de poster staat een QR-code die bezoekers naar een meldpunt leidt, dat gekoppeld is aan de betreffende stad. Daar kun je online een melding doen van wat je hebt gezien of meegemaakt. En word je verder geholpen.

'Handjes op de schouders'

"Seksuele of straatintimidatie zien we helaas altijd", zegt Jip Kuijper van BO Diversity in Breda, de organisatie achter de campagne. "Maar wat we met carnaval zien, is dat die intimidatie veel fysieker wordt."

Dat wil zeggen dat mensen, naast dat ze met verbale intimidatie te maken krijgen, ook sneller aan hun geslachtsdelen worden aangeraakt, vast worden gepakt of dat geprobeerd wordt ze te zoenen. "Het is heel leuk als we de polonaise lopen, maar handjes op de schouders. Handjes hoog en niet ergens anders", zegt Kuijper

Anonieme daders

Kuijper viert zelf ook al jaren carnaval en die en diens vrienden hebben genoeg verhalen over wat zij hebben meegemaakt tijdens carnaval: "We kennen allemaal een slachtoffer. We kennen allemaal iemand die seksueel geweld of seksueel ongewenst gedrag heeft meegemaakt. Maar we kennen allemaal géén dader."

Dat komt volgens Kuijper grotendeels ook door de anonimiteit die er heerst tijdens carnaval: "Je kunt ervoor kiezen om in een tijgerpak te lopen, je gezicht te schminken. Je neemt een andere rol aan. Dus je voelt je misschien ook wel minder verantwoordelijk voor het gedrag dat je op dat moment vertoont."

Bekijk ook

Klein percentage zorgt voor problemen

Dat geldt vanzelfsprekend niet voor iedereen. De meeste feestvierders geven ook aan dat ze nooit over iemand anders' grenzen heen zouden gaan. Toch zorgt een klein percentage voor problemen.

"Ik denk dat we met dat kleine percentage moeten praten. Dat we hen als omstanders er samen op moeten aanspreken, van: 'Hé, wat je net deed, dat kan volgens mij niet'", zegt Kuijper. Dat is moeilijk: "Carnaval is een beetje heilig, daar moet je niet te veel aankomen. Carnaval draait om plezier. Dat vind ik ook, maar we moeten het hebben over wanneer het niet plezierig meer is."

Meer slachtoffers

Bij Blauwe Maan, een lokale hulporganisatie voor slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag en misbruik in Tilburg, zien ze een stijging in aanmeldingen rond, maar vooral na de carnaval.

"Soms melden slachtoffers zich pas veel later, omdat ze zich schamen voor wat ze tijdens carnaval hebben meegemaakt", zegt Luna Rooijmans van de organisatie. "Ze denken dan dat ze het misschien wel geïnitieerd hebben, of voelen zich zwak omdat ze toen niets durfden te doen."

Gedrag genormaliseerd

Blauwe Maan krijgt meldingen over grensoverschrijdend gedrag, maar ziet ook dat verkrachtingen tijdens carnaval voorkomen. Bij die laatste is niet altijd een onbekende betrokken. Cliënten kloppen ook aan met verhalen uit de kennissenkring, vertelt Rooijmans.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag en misbruik komt natuurlijk niet alleen voor tijdens carnaval, maar tijdens dit feest wordt wel een bepaald gedrag genormaliseerd, zegt ze.

Bekijk ook

Normalisatie van gedrag

Rooijmans: "We weten dat, als binnen een cultuur of traditie seksueel getinte opmerkingen en lichte seksueel grensoverschrijdende handelingen worden goedgekeurd, ernstige vormen daarvan ook makkelijker kunnen plaatsvinden."

"Mensen willen alles even loslaten met carnaval. En die dubbelzinnigheid in bijvoorbeeld liedjes is al heel oud, maar dat neemt niet weg dat alle remmen los mogen, en dat het voor sommige mensen heel fijn kan zijn als je om consent (toestemming, red.) vraagt."

Al eerder meegemaakt

Een ander deel van de slachtoffers dat zich na carnaval bij Blauwe Maan meldt, heeft als kind al seksueel misbruik meegemaakt, vertelt Rooijmans.

"We zien dat ze bijvoorbeeld tijdens carnaval getriggerd worden, of opnieuw een seksueel grensoverschrijdende situatie meemaken. En dat maakt uiteindelijk ook dat ze hulp zoeken.", zegt Rooijmans.

Triggers in een liedje

Die triggers kunnen zitten in een liedje of in een aanraking die voor anderen niet noemenswaardig is. Maar gevolgen kunnen groot zijn: "Vandaar dat wij een oproep doen om op het moment dat je seksueel grensoverschrijdend gedrag ziet of denkt te zien, naar de persoon die het overkomt toe te gaan en te vragen: 'Ben je oké? Kan ik misschien iets voor je doen?'", zegt Rooijmans.

"We weten dat dat heel steunend kan zijn voor mensen die seksueel geweld overkomen."

Grensoverschrijdend gedrag lijkt meer voor te komen tijdens carnaval

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe 'voorzorgcirkels' mantelzorgers ontlasten door ouderen elkaar te laten helpen

Het is de moderne versie van nabuurschap: de voorzorgcirkel. In het hele land ontstaan appgroepen van ouderen die elkaar willen ondersteunen. Het is een manier om mantelzorgers te ontlasten. "Hulp vragen is moeilijker dan hulp geven."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant