Grote kans dat je binnenkort een nieuw logo op boodschappen aantreft: de Nutri-score. Met kleuren en letters wordt aangeduid wat een gezondere keuze is binnen een productgroep. Maar een grote groep voedingswetenschappers verzet zich tegen dit logo.

Staatssecretaris Paul Blokhuis moet na het verdwijnen van het 'vinkje' binnenkort een besluit nemen over een nieuw logo op producten. In aanloop naar dit besluit over de Nutri-score barst een discussie los over het label. Supermarkten, de Consumentenbond en het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) zijn uitgesproken vóór een nieuw, eenduidig label. Een groep van 160 voedingswetenschappers en deskundigen heeft grote bezwaren.

Europese supermarkten

In Frankrijk, België, Spanje en sinds deze week ook in Duitsland wordt al volop gewerkt met de Nutri-score. In Nederland introduceerde groenteconservenfabrikant Hak onlangs al dit logo. Ook supermarkt Albert Heijn neemt een voorschot op het politieke besluit en is gestart met een proef in een van supermarkten in Den Haag. Bij deze proef staat de Nutri-score op de schappen, nog niet op de producten. Er wordt gekeken of het logo leidt tot het kopen van andere producten.

Albert Heijn is net als andere supermarkten een uitgesproken voorstander van de Nutri-score."Dit logo geeft in één oogopslag met een kleur en lettercode aan welke producten binnen een productgroep gezonder zijn dan andere", legt Anita Scholte op Reimer van Ahold/Delhaize uit.

'Niet in lijn met Schijf van Vijf'

Maar niet iedereen ziet Nutri-score zitten. Michelle van Roost is levensmiddelentechnoloog en richtte samen met voedingskundige Manon van Eijsden 'Voedseljungle' op. Zij vertalen wetenschap naar praktijk en geven ouders advies en informatie over een gezonde eetopvoeding. Van Roost maakt zich zorgen over de komst van Nutri-score. "Het is een logo waarvoor de keuze al lijkt te zijn gemaakt. Diverse partijen vanuit de industrie en retail, maar ook belangenorganisaties, hebben hun pijlen op één logo gezet. Maar dit is niet in lijn met de Schijf van Vijf."

Het grootste bezwaar van Van Roost tegen Nutri-score is dat er het logo mogelijk meer verwarring brengt dan dat het mensen helpt bij het maken van een gezondere keuze. Ze wijst op vreemde uitkomsten waarbij voedingsproducten die goed passen binnen de Schijf van Vijf, bij de Nutri-score slecht uit de bus komen. Ook zou het de suggestie wekken dat producten met een 'A' op de Nutri-score onbeperkt goed voor je zijn.

Brandbrief

De oprichters van 'De Voedseljungle' hebben nu een brandbrief gestuurd naar staatssecretaris Blokhuis. Daarnaast hebben ze een oproep uitgestuurd die inmiddels ondertekend is door ruim 165 voedingswetenschappers, (kinder)artsen, diëtisten en gewichtsconsulenten. Hoogleraar Voeding en Gezondheid Jaap Seidell is een van de ondertekenaars. "Zo'n logo helpt bij mensen die het belangrijk vinden, die een bewuste keuze maken voor gezondere producten. En het werkt als het heel specifiek is. De rest van de consument kijkt naar prijs, smaak, gemak. Dan helpt zo'n logo niet."

Seidell denkt dat de Nutri-score voor verwarring gaat zorgen bij de consument. "We hebben natuurlijk ook nog de Schijf van Vijf. Cola light staat bijvoorbeeld niet in de Schijf van Vijf en olijfolie wel. Maar cola light scoort beter dan olijfolie bij Nutri-score. Ook diëtisten, artsen en wetenschappers vinden het ingewikkeld dat er verschillende boodschappen worden uitgezonden door de overheid." Seidell vindt dat een logo als nutriscore afgestemd moet worden met de richtlijnen goede voeding.

'Er is geen enkel logo dat honderd procent voldoet'

De Consumentenbond is voorstander en startte een petitie voor de Nutri-score. "Consumenten herkennen het meteen. Het is duidelijk en makkelijk. Consumenten kunnen zien welk product gezonder of ongezonder voor ze is", zegt Joyce Donat, woordvoerder van de Consumentenbond.

Het feit dat sommige producten een hoge Nutri-score krijgen die niet in de Schijf van Vijf voorkomen, doet niets af aan het logo, vindt Donat: "Je moet niet cola met olijfolie vergelijken. Ik sta niet in de supermarkt te twijfelen tussen thee of chips. Nutri-score zegt alleen maar: in dit productschap is dit een goede of minder goede keuze. Er is geen enkel ander logo dat wel honderd procent voldoet. In onze ogen is dit de beste logo wat er is."

De bezuiniging van 335 miljoen euro op het openbaar vervoer, die het kabinet volgend jaar wil doorvoeren, heeft mogelijk ingrijpende gevolgen voor het busvervoer. Dat zegt reizigersvereniging Rover.

Rover bracht voor het busvervoer in kaart wat de bezuinigingen voor gevolgen kunnen hebben. De scenario's die daaruit volgen, kun je 'extreem' noemen. Samengevat: of de prijzen gaan flink omhoog, of er wordt een grote hap uit de dienstregeling genomen, of het wordt een combinatie van beide.

Veel onduidelijk

"Vooropgesteld: de werkelijke gevolgen weet nu nog niemand", zegt directeur Freek Bos van Rover. "Het zou bijvoorbeeld ook kunnen dat er geen enkele bus minder gaat rijden, maar dat de kaartjes 25 procent duurder worden."

Hij vervolgt: "Of de kaartjes worden 15 procent duurder en een relatief klein deel van de bussen en trams wordt geschrapt."

Helemaal geen bus meer

Rover maakte per provincie scenario's: welke hap moet er uit de dienstregeling worden genomen als er geen forse prijsstijgingen zouden komen om de bezuiniging mee te dekken? Het zijn minimale varianten, maar zelfs die zijn al 'zeer ingrijpend' te noemen. "Op zondag helemaal geen bus meer, bijvoorbeeld. En er zijn ook regio's waar je er rekening mee moet houden dat daar 's avonds geen bus meer rijdt", vervolgt Bos.

Rover gaat nu het publiek vragen welk scenario er in hun regio zeker niet gekozen mag worden. Op de website van de reizigersvereniging kun je je provincie kiezen en je mening geven over de toekomst van het openbaar vervoer daar.

Terugdraaien

Bos legt zich nog niet neer bij de zwarte scenario's, benadrukt hij. "Wij hebben de gevolgen in kaart gebracht, omdat het kabinet dat niet heeft gedaan. De bezuiniging is in principe al ingeboekt, maar in september is er gewoon weer een miljoenennota. En dan kunnen ze het weer terugdraaien."

Een vervoerregio die hard wordt geraakt door de plannen van het kabinet, is de Metropoolregio Rotterdam Den Haag: hier moet maar liefst 72 miljoen euro op het openbaar vervoer bezuinigd worden.

Administratieve fout

Een deel van de landelijke bezuinigingen zijn het gevolg van een 'administratieve fout', gaf het kabinet in april toe. Het gaat om 110 miljoen euro die wordt bezuinigd op de zogenoemde Brede Doelgroepuitkering Verkeer en Vervoer (BDU). Dat is een financiële bijdrage die provincies en stadsregio's jaarlijks ontvangen van het ministerie voor de uitvoering van verkeer en vervoer op lokaal en regionaal niveau.

Dat de bezuinigingen toch worden doorgevoerd, leidt tot boosheid bij Jeffrey Keus. Hij is wethouder in Leidschendam-Voorburg en portefeuillehouder ov-exploitatie van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag.

Desastreus

"Het kan gebeuren dat je een fout maakt. Maar dan ga je hem ook herstellen. De fout is wel erkend, maar hij is niet hersteld. En dat maakt dat wij nu behoorlijk veel problemen hebben in deze regio. Uiteindelijk moeten we het openbaar vervoer voor onze inwoners op een goede manier regelen. Zonder deze middelen gaat dat echt een stuk moeilijker."

Het schrappen van buslijnen vindt Keus niet wenselijk, maar uitsluiten kan hij het niet. "En ja, dat zou wel echt desastreus zijn, ook voor mensen die afhankelijk zijn van deze bussen."

Geen herstel van fout

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verwijst in een reactie naar een Kamerbrief van 25 april. Daaruit bijkt dat staatssecretaris Chris Jansen de administratieve fout niet gaat herstellen. Hij wijst erop dat de coalitiepartijen daar in de Voorjaarsnota geen geld voor hebben vrijgemaakt.

"Helaas heb ik moeten concluderen dat er bij de Voorjaarsnotabesluitvorming geen middelen beschikbaar zijn gekomen voor het compenseren van het effect van de generieke korting op specifieke uitkeringen op de BDU. Ik blijf hierover in gesprek met de regio om te bezien op welke wijze kan worden gezorgd dat het openbaar vervoer in de vervoerregio's betrouwbaar, comfortabel en betaalbaar blijft."

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."