Het posten van een statement, of het liken van een bericht of video: voor veel jongeren is online activisme dé manier om hun stem te laten horen. "Het stimuleert mensen om naar protesten te gaan en in gesprek te gaan met vrienden en familie."

"Ik probeer jongeren te activeren door ze te informeren over de dagelijkse en belangrijkste politieke ontwikkelingen", vertelt Nugah Shrestha. Hij runt al jaren een online platform dat jongeren wil aanmoedigen om zich te bekommeren om de politiek en zich uit te spreken over gebeurtenissen in de wereld. Maar het label 'activist', draagt hij liever niet. "Ik zie mezelf niet zo."

Trump, Wilders en Brexit

Nugah (28) begon 7 jaar geleden tijdens zijn studie het Instagramaccount 'Politieke Jongeren'. "Ik deed een sociale studie, dus keek met een kritische blik naar de wereld. Het was ook een tijd met hele interessante politieke ontwikkelingen, zeker als je als migrant van kleur in Nederland woont."

Met de 'politieke ontwikkelingen van die tijd' doelt Nugah op de Amerikaanse verkiezingen van 2016, waarbij Donald Trump werd gekozen tot president. In datzelfde jaar stemde de Britse bevolking voor het verlaten van de EU en werd de PVV en Geert Wilders in Nederland steeds groter. "Toen ben ik begonnen met het account. Ik zag dat social media nog niet veel politieke content had, maar dat jongeren wel veel gebruikmaakten van Instagram."

Discussie over belangrijke onderwerpen

Nugah zag dus een kans om via het platform in één keer zoveel mogelijk jongeren te bereiken met zijn boodschap dat politiek belangrijk is. "Het was niet gelijk mijn doel om een bepaald aantal volgers te hebben, maar ik zag gewoon dat er mogelijkheden lagen. Ik ben toen gaan posten over politieke onderwerpen die ik belangrijk vond", vertelt hij.

Door de jaren heen is dat volgens hem eigenlijk hetzelfde gebleven. "Maar nu iets professioneler en met andere inzichten natuurlijk, maar wel altijd met het idee om discussie op te wekken over onderwerpen die belangrijk zijn." Hij runt het account - dat ondertussen meer dan 170.000 volgers heeft - in zijn vrije tijd, doordeweeks werkt hij bij een woningbouwcorporatie.

Bekijk ook

• 

  Social media spelen belangrijke rol in conflict tussen Israël en Palestijnen: niet eerste keer dat bekende mensen zich uitspreken

  • 14-05-2021

Nieuws via sociale media

"Heel veel jonge mensen lezen geen krant meer of kijken geen televisie meer. Wat zij doen: ze pakken hun telefoon, ze zitten op TikTok en Instagram", concludeert Nugah over zijn ervaringen met jongeren en hun gebruik van sociale media.

"Natuurlijk, jonge mensen zijn ongeveer maar 25 procent van de Nederlandse samenleving op dit moment", voegt hij toe. "Maar als je onderzoek zou doen naar hoe de mening van jonge mensen wordt beïnvloed, denk ik dat social media daar zeker een grote rol in speelt op dit moment."

Verschillende meningen welkom

Met zijn account en posts, waar hij vaak toch zijn eigen perspectief en meningen in laat horen, hoopt Nugah een 'online space' te creëeren waar jongeren hun zegje kunnen doen. Ook als hun eigen mening niet overeenkomt met die van hem of de meerderheid van zijn volgers.

"Ik neem vaak een standpunt in", legt hij uit. "Dat doe ik juist om de discussie te beginnen. Je ziet ook in de reacties dat mensen met elkaar in discussie gaan en dat is voor mij belangrijk, dat mensen met elkaar blijven praten. Het is juist goed als je ziet wat voor verschillende meningen er zijn."

'Voelt niet als activisme'

Maar op de vragen of hij aan online activisme doet en of hij überhaupt een activist is, antwoordt Nugah stellig 'nee'. "Ik zie mezelf niet als activist, maar ik denk wel dat social media heel goed kan dienen om activistische doeleinden te bereiken."

"Ik hou niet van een label", vervolgt hij. "Politiek gaat niet alleen maar over activisme. Het gaat ook gewoon over informeren en mensen laten nadenken. Dus voor mij voelt het niet echt als activisme, maar ook gewoon als iets wat ik graag doe, waar ik zingeving uithaal."

Bekijk ook

• 

  Dit is waarom we willen weten wat bekende mensen vinden van zaken als de oorlog tussen Israël en Hamas

  • 02-11-2023

Drempel wordt lager

"Stel je zou mij als activist bestempelen", gaat hij verder, "en je zou zeggen dat het mijn doel is om mensen te overtuigen van bepaalde thema's. Dan kan je je afvragen: kan je dat alleen maar bereiken via social media?"

"Ik denk dat het heel dubbel is, want aan de ene kant zorg je dat de drempel om activistisch te zijn dan dus heel laag is", zegt Nugah. "Via social media, dus met één klik op de knop, laat je eigenlijk zien waar je het dan mee eens of oneens bent. En dan is jouw activisme voor de dag is gedaan. Dat is natuurlijk dan een hele stevige kritiek die je kan hebben op 'mijn activisme', waar ik het ook zeker mee eens ben."

Kritiek op 'Slacktivism'

Wat Nugah benoemt, het posten van een politieke statement en dan zorgeloos verder gaan aan de orde van de dag, heet 'Slacktivism'. En dat is inderdaad hét kritiekpunt dat wordt aangehaald in discussies over het belang van online activisme. Tegenstanders vinden dat deze vorm van activisme niet (genoeg) aanzet tot verandering in de echte, offline wereld.

Universitair docent Sander van Haperen, die onderzoek deed naar hoe sociale media zijn ingezet om de Black Lives Matter-beweging te verspreiden, is het hier niet mee eens. "Er wordt vaak gedacht dat online en offline activisme verschillende dingen zijn, maar eigenlijk is mijn stelling op basis van onderzoek dat het in elkaar grijpt. Dus het is niet iets heel fundamenteel anders dan wat we voorheen aan activisme hadden."

Bekijk ook

• 

  Vanuit de Russische gevangenis stuurt activist Pavel (23) kunstwerken naar zijn Nederlandse penvriend Paul

  • 15-03-2024

Structurele problemen herkennen

Ook vindt Van Haperen, net als Nugah, dat online activisme juist helpt om maatschappelijke problemen snel en grootschalig onder het publiek te brengen. Met dat soort platformen kun je volgens hem laten zien dat bepaalde problemen niet persoonlijk zijn, maar een grote groep mensen aangaan.

"Je kan beter de schaal van een probleem duiden", legt hij uit. "Op individueel niveau helpt het omdat je kunt zien dat iets dat jou is overkomen een structureel of systemisch probleem is. Je hebt meer informatie van meer plekken tot je beschikking. En zo zie je ook sneller een gevolgtrekking, bijvoorbeeld dat er op allerlei plekken meer aandacht wordt besteed aan een diversiteitsbeleid."

'Over een paar jaar reflecteren'

Toch wil Nugah, ondanks de positieve resultaten van zijn werk, kritisch blijven over het effect van de berichten die hij online post en deelt met zijn volgers. Dit vooral omdat sociale media populariteit genereren door het bedenken, delen én (alweer snel) neerhalen van nieuwe trends. "Als je kijkt naar de online Black Lives Matter-beweging in 2020: oké, social media heeft ervoor gezorgd dat het in één keer wereldwijd veel aandacht kreeg."

"Maar waar staan we nu, ongeveer 4 jaar later, met de rechten voor zwarte mensen", vraagt Nugah zich af. "Social media kan heel erg het gevoel van een versnellend effect geven. Daar schuilt zeker een gevaar in, dus moeten we over een paar jaar wel echt reflecteren (over de daadwerkelijke resultaten)."

Bekijk ook

• 

  Victor en Daniel zien polarisatie een jaar na start antiracisme-demonstraties, 'maar racisme wel meer bespreekbaar'

  • 29-05-2021

Uit een inventarisatie van EenVandaag blijkt dat aanhoudende protesten er vaak toe leiden dat de geplande opvangplekken voor asielzoekers tijdelijk of definitief worden geschrapt.

Door deze aanhoudende en succesvolle protesten raakt het Centraal Opvang Asielzoekers (COA) steeds verder af van het doel van 96.000 opvangplekken. Dit zijn het aantal plekken dat de spreidingswet voorschrijft en moet voor 1 juli worden behaald.

Ophef om azc

In zeker veertien gemeenten, die samen goed zijn voor de opvang van bijna 3.000 vluchtelingen, is de afgelopen maanden een tijdelijke of definitieve streep gezet door de plannen voor een asielzoekerscentrum.

Deze inventarisatie is gedaan op basis van berichtgeving van de afgelopen maanden over opvang die geannuleerd is. Er is gekeken naar de protesten en de daaropvolgende reactie vanuit het gemeentebestuur.

Zoeken naar nieuwe opvanglocaties

Het werkelijke aantal kan nog hoger liggen, omdat ook veel gemeenten waar protest is geweest nog geen besluit hebben genomen. Zoals bijvoorbeeld in de gemeente Maashorst, waar een informatieavond over drie mogelijke opvanglocaties uit de hand liep. De avond werd beëindigd met charges van de mobiele eenheid.

De locatie in Maashorst moest in totaal 750 asielzoekers opvangen. Of dit plan kan worden doorgezet is nu nog maar de vraag. Uit de rondgang van EenVandaag blijkt dat er de komende weken op nog meer plekken wordt gesproken over nieuwe opvanglocaties.

Bekijk ook

• 

  Buigt lokale politiek in Berlicum voor boze inwoners die tegen azc zijn? 'Protest voelde intimiderend voor raadsleden'

  • 01-04-2025

Geen azc na protesten

In sommige gevallen zegt de gemeente zelf dat ze de beoogde locatie voor een azc annuleren vanwege de protesten. Dit was bijvoorbeeld het geval in de gemeente Sint Michelsgestel.

"Na de maatschappelijke en politieke onrust die is ontstaan in de gemeente, is de primaire inzet van het college gericht op nazorg en depolarisering", schrijft de gemeente op hun website.

'We zijn niet gezwicht'

In andere gevallen zijn er wel protesten geweest, maar ontkennen raadsleden daar aan toe te hebben gegeven. Zo kondigde de gemeente Hardenberg in maart aan te kijken naar zeven potentiële locaties voor een nieuwe opvang. Na dit bericht volgde er twee informatieavonden en een protest.

Daarna maakte de coalitie bekend de zoektocht naar een locatie te staken. Raadslid Simone Hof (Christenunie) zei toen tegenover RTV Oost: "We zijn niet gezwicht voor de druk van een luidruchtige groep tegenstanders." Zij wijst juist naar het wankelende beleid van asielminister Marjolein Faber. Ook blijkt dat stikstof besluitvorming in de weg zit, of als argument wordt gebruikt om een azc niet te gaan bouwen.

Weinig draagvlak

Verschillende gemeenten geven na het schrappen van een locatie wel aan verder te zoeken naar een andere locatie. Dat moet ook volgens de spreidingswet. Toch hebben ze nog weinig tijd om dit voor 1 juli te regelen, omdat ze vaak al veel locaties in beeld hebben gehad.

In de gemeente Dinkelland is de beoogde locatie van de baan, maar zegt de gemeente wel verder te zoeken naar een andere locatie. CDA-raadslid Marc Smelink hoopt dat dat voor 1 juli nog lukt, maar merkt ook weinig draagvlak. Het helpt volgens hem niet mee dat Faber geen regie pakt op de spreidingswet.

Asielminister Faber moet regie pakken

Op vragen - die EenVandaag eerder aan de asielminister stelde - over de consequenties die het heeft als gemeenten geen opvang regelen, zegt Faber dat op 1 juli opnieuw te bekijken.

"Maar als de landelijke overheid geen regie pakt dan staan we als gemeente tegenover de inwoner, terwijl we daar juist naast willen staan", reageerde Smelink toen.

Bekijk ook

• 

  Bewoners die konden meepraten over komst azc zijn achteraf vaker positief, maar weinig mensen kregen die kans

  • 31-12-2024

Een derde van 55-plussers vindt hun woning te groot voor wat ze nodig hebben. Veel van hen willen wel ruimte maken voor jonge huizenzoekers, maar doorstromen blijkt lastig: 30 procent zoekt al ruim 2 jaar naar een geschikte woning.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 30.000 leden van het Opiniepanel. Onder alle ondervraagde 55-plussers zoekt 15 procent op dit moment naar een toekomstbestendige woning, en wil nog eens 27 procent dat op termijn gaan doen. Onder de 55-plussers die op dit moment te groot wonen, is dat aandeel nog groter.

'Gezinnen kunnen ruimte beter gebruiken'

Een derde (33 procent) van alle 55-plussers in het onderzoek laat weten op dit moment meer woonruimte in gebruik te hebben dan nodig. Voor de meesten van hen gaat dat om een woning van 100 vierkante meter of groter. Sommigen willen graag naar een woning met minder trappen, minder tijd kwijt zijn aan de schoonmaak, of ruimte bieden aan jonge huizenzoekers.

"Ik ben alleenstaand in een eengezinswoning, het onderhoud wordt me een beetje te veel", vertelt een gepensioneerde deelnemer. "Er zijn gezinnen die de ruimte veel beter kunnen gebruiken."

Jongeren komen ruimte tekort

Die opvatting kunnen veel jongeren beamen. Waar 55-plussers vaker woonoppervlakte over hebben, moet een vijfde (21 procent) van 18- tot en met 34-jarigen het doen met een woning die te klein is voor hun situatie. Van hen woont 40 procent momenteel in een woning van minder dan 50 vierkante meter.

"We willen eigenlijk kinderen, maar stellen dat al jaren uit omdat we geen geschikte woning kunnen vinden", laat een jongere in zo'n woning weten. "Ik ben bang dat het voor ons al te laat is tegen de tijd dat de woningmarkt weer hersteld is."

Zoektocht naar woning

Een flinke groep van 55-plussers met een te grote woning is best bereid om plaats te maken voor woningzoekende jongeren en daarbij ruimte in te leveren.

Een derde van hen (34 procent) is op dit moment al op zoek naar een woning die beter geschikt is om op latere leeftijd in te wonen. Nog eens 40 procent zou dat op termijn willen.

Minder woning, hogere huur

Toch is het voor een ruime meerderheid (85 procent) van de 55-plussers die nu op zoek zijn, lastig om iets te vinden. 30 procent geeft aan al minstens 2 jaar bezig te zijn met het vinden van de juiste woning. Zij zien weinig geschikte opties en lange wachttijden in de sociale huur, maar zouden er vaak ook financieel flink op achteruit gaan.

"Ik wil graag kleiner wonen, maar kan alleen een appartement krijgen van 1.500 euro", laat iemand weten. "Dan zou ik een tuin én ruimte inleveren voor ruim 500 euro per maand meer."

Niet iedereen wil verhuizen

Bovendien zou ongeveer een vijfde (21 procent) van 55-plussers ondanks een te grote woning helemaal niet willen verhuizen. Voor sommigen is hun woning al voldoende geschikt om ook later nog te kunnen wonen.

Anderen hebben daarvoor aanpassingen laten doen, zoals het plaatsen van een traplift of het bouwen van een badkamer op de begane verdieping om langer in hun huis te kunnen blijven.

Gehecht aan woning

Daarnaast spelen er, ook onder ouderen die hun huidige woning eigenlijk te groot vinden, sentimentele redenen mee om niet weg te willen.

Bijvoorbeeld omdat ze gehecht zijn aan hun huis of niet weg willen uit hun sociale omgeving. "Een fijne buurt en een riant huis, daar kan geen appartement tegenop", besluit een deelnemer.

Bekijk ook

• 

  Meer ouderenwoningen nodig, maar de politiek durft er niet aan: 'Ik zie niet dat er keuzes worden gemaakt'

  • 10-11-2023