Het posten van een statement, of het liken van een bericht of video: voor veel jongeren is online activisme dé manier om hun stem te laten horen. "Het stimuleert mensen om naar protesten te gaan en in gesprek te gaan met vrienden en familie."

"Ik probeer jongeren te activeren door ze te informeren over de dagelijkse en belangrijkste politieke ontwikkelingen", vertelt Nugah Shrestha. Hij runt al jaren een online platform dat jongeren wil aanmoedigen om zich te bekommeren om de politiek en zich uit te spreken over gebeurtenissen in de wereld. Maar het label 'activist', draagt hij liever niet. "Ik zie mezelf niet zo."

Trump, Wilders en Brexit

Nugah (28) begon 7 jaar geleden tijdens zijn studie het Instagramaccount 'Politieke Jongeren'. "Ik deed een sociale studie, dus keek met een kritische blik naar de wereld. Het was ook een tijd met hele interessante politieke ontwikkelingen, zeker als je als migrant van kleur in Nederland woont."

Met de 'politieke ontwikkelingen van die tijd' doelt Nugah op de Amerikaanse verkiezingen van 2016, waarbij Donald Trump werd gekozen tot president. In datzelfde jaar stemde de Britse bevolking voor het verlaten van de EU en werd de PVV en Geert Wilders in Nederland steeds groter. "Toen ben ik begonnen met het account. Ik zag dat social media nog niet veel politieke content had, maar dat jongeren wel veel gebruikmaakten van Instagram."

Discussie over belangrijke onderwerpen

Nugah zag dus een kans om via het platform in één keer zoveel mogelijk jongeren te bereiken met zijn boodschap dat politiek belangrijk is. "Het was niet gelijk mijn doel om een bepaald aantal volgers te hebben, maar ik zag gewoon dat er mogelijkheden lagen. Ik ben toen gaan posten over politieke onderwerpen die ik belangrijk vond", vertelt hij.

Door de jaren heen is dat volgens hem eigenlijk hetzelfde gebleven. "Maar nu iets professioneler en met andere inzichten natuurlijk, maar wel altijd met het idee om discussie op te wekken over onderwerpen die belangrijk zijn." Hij runt het account - dat ondertussen meer dan 170.000 volgers heeft - in zijn vrije tijd, doordeweeks werkt hij bij een woningbouwcorporatie.

Bekijk ook

• 

  Social media spelen belangrijke rol in conflict tussen Israël en Palestijnen: niet eerste keer dat bekende mensen zich uitspreken

  • 14-05-2021

Nieuws via sociale media

"Heel veel jonge mensen lezen geen krant meer of kijken geen televisie meer. Wat zij doen: ze pakken hun telefoon, ze zitten op TikTok en Instagram", concludeert Nugah over zijn ervaringen met jongeren en hun gebruik van sociale media.

"Natuurlijk, jonge mensen zijn ongeveer maar 25 procent van de Nederlandse samenleving op dit moment", voegt hij toe. "Maar als je onderzoek zou doen naar hoe de mening van jonge mensen wordt beïnvloed, denk ik dat social media daar zeker een grote rol in speelt op dit moment."

Verschillende meningen welkom

Met zijn account en posts, waar hij vaak toch zijn eigen perspectief en meningen in laat horen, hoopt Nugah een 'online space' te creëeren waar jongeren hun zegje kunnen doen. Ook als hun eigen mening niet overeenkomt met die van hem of de meerderheid van zijn volgers.

"Ik neem vaak een standpunt in", legt hij uit. "Dat doe ik juist om de discussie te beginnen. Je ziet ook in de reacties dat mensen met elkaar in discussie gaan en dat is voor mij belangrijk, dat mensen met elkaar blijven praten. Het is juist goed als je ziet wat voor verschillende meningen er zijn."

'Voelt niet als activisme'

Maar op de vragen of hij aan online activisme doet en of hij überhaupt een activist is, antwoordt Nugah stellig 'nee'. "Ik zie mezelf niet als activist, maar ik denk wel dat social media heel goed kan dienen om activistische doeleinden te bereiken."

"Ik hou niet van een label", vervolgt hij. "Politiek gaat niet alleen maar over activisme. Het gaat ook gewoon over informeren en mensen laten nadenken. Dus voor mij voelt het niet echt als activisme, maar ook gewoon als iets wat ik graag doe, waar ik zingeving uithaal."

Bekijk ook

• 

  Dit is waarom we willen weten wat bekende mensen vinden van zaken als de oorlog tussen Israël en Hamas

  • 02-11-2023

Drempel wordt lager

"Stel je zou mij als activist bestempelen", gaat hij verder, "en je zou zeggen dat het mijn doel is om mensen te overtuigen van bepaalde thema's. Dan kan je je afvragen: kan je dat alleen maar bereiken via social media?"

"Ik denk dat het heel dubbel is, want aan de ene kant zorg je dat de drempel om activistisch te zijn dan dus heel laag is", zegt Nugah. "Via social media, dus met één klik op de knop, laat je eigenlijk zien waar je het dan mee eens of oneens bent. En dan is jouw activisme voor de dag is gedaan. Dat is natuurlijk dan een hele stevige kritiek die je kan hebben op 'mijn activisme', waar ik het ook zeker mee eens ben."

Kritiek op 'Slacktivism'

Wat Nugah benoemt, het posten van een politieke statement en dan zorgeloos verder gaan aan de orde van de dag, heet 'Slacktivism'. En dat is inderdaad hét kritiekpunt dat wordt aangehaald in discussies over het belang van online activisme. Tegenstanders vinden dat deze vorm van activisme niet (genoeg) aanzet tot verandering in de echte, offline wereld.

Universitair docent Sander van Haperen, die onderzoek deed naar hoe sociale media zijn ingezet om de Black Lives Matter-beweging te verspreiden, is het hier niet mee eens. "Er wordt vaak gedacht dat online en offline activisme verschillende dingen zijn, maar eigenlijk is mijn stelling op basis van onderzoek dat het in elkaar grijpt. Dus het is niet iets heel fundamenteel anders dan wat we voorheen aan activisme hadden."

Bekijk ook

• 

  Vanuit de Russische gevangenis stuurt activist Pavel (23) kunstwerken naar zijn Nederlandse penvriend Paul

  • 15-03-2024

Structurele problemen herkennen

Ook vindt Van Haperen, net als Nugah, dat online activisme juist helpt om maatschappelijke problemen snel en grootschalig onder het publiek te brengen. Met dat soort platformen kun je volgens hem laten zien dat bepaalde problemen niet persoonlijk zijn, maar een grote groep mensen aangaan.

"Je kan beter de schaal van een probleem duiden", legt hij uit. "Op individueel niveau helpt het omdat je kunt zien dat iets dat jou is overkomen een structureel of systemisch probleem is. Je hebt meer informatie van meer plekken tot je beschikking. En zo zie je ook sneller een gevolgtrekking, bijvoorbeeld dat er op allerlei plekken meer aandacht wordt besteed aan een diversiteitsbeleid."

'Over een paar jaar reflecteren'

Toch wil Nugah, ondanks de positieve resultaten van zijn werk, kritisch blijven over het effect van de berichten die hij online post en deelt met zijn volgers. Dit vooral omdat sociale media populariteit genereren door het bedenken, delen én (alweer snel) neerhalen van nieuwe trends. "Als je kijkt naar de online Black Lives Matter-beweging in 2020: oké, social media heeft ervoor gezorgd dat het in één keer wereldwijd veel aandacht kreeg."

"Maar waar staan we nu, ongeveer 4 jaar later, met de rechten voor zwarte mensen", vraagt Nugah zich af. "Social media kan heel erg het gevoel van een versnellend effect geven. Daar schuilt zeker een gevaar in, dus moeten we over een paar jaar wel echt reflecteren (over de daadwerkelijke resultaten)."

Bekijk ook

• 

  Victor en Daniel zien polarisatie een jaar na start antiracisme-demonstraties, 'maar racisme wel meer bespreekbaar'

  • 29-05-2021

Al sinds het aantreden van kabinet-Schoof kijkt politiek Den Haag met angst en beven uit naar de onderhandelingen over de Voorjaarsnota. Maar wat is deze nota precies en waarom is die zo belangrijk? "Na Prinsjesdag het belangrijkste financiële moment."

Het ministerie van Financiën is vanaf vandaag weer even het middelpunt van politiek Den Haag. Minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) en de fractievoorzitters van coalitiepartijen VVD, PVV, NSC en BBB proberen het daar de komende dagen eens te worden over de Voorjaarsnota.

Begroting van het lopende jaar

De Voorjaarsnota is het document waarin de begroting van het lopende jaar wordt aangepast. Dit gebeurt altijd in het voorjaar. Verder is de Nota ook het document waarin vooruit wordt gekeken naar toekomstige begrotingen.

Dit is elk jaar een spannend moment, maar dit jaar wordt er gesproken over miljarden euro's aan opgespaarde problemen.

Bekijk ook

• 

  Wat 'eenheid van kabinetsbeleid' is en waarom politiek Den Haag dat zo belangrijk vindt

  • 02-04-2025

Politieke 'wenslijstjes'

Daarbovenop komen ook nog de politieke 'wensenlijstjes' - van lagere huren tot extra geld voor gemeenten - die samen tot miljarden én miljarden euro's extra optellen.

En omdat het onderlinge wantrouwen in de coalitie groot is, gonst het in de Haagse wandelgangen daarom al maanden dat het kabinet wel eens hierom zou kunnen vallen.

Pittige gesprekken

"Het worden wel pittige gesprekken, verwacht ik", geeft minister Heinen toe tegenover EenVandaag. "De wensen zijn natuurlijk hoog, maar ik heb nog geen dekking gezien. En daar zit natuurlijk altijd de moeilijkheid in: hoe ga je het betalen?"

"Ik snap heel goed de wens voor extra uitgaven, maar matig want we krijgen het niet altijd uitgegeven en de inflatie is hoog, dat moeten we niet aanwakkeren", zegt de minister van Financiën.

Bekijk ook

• 

  Weinig mensen denken er komend jaar op vooruit te gaan na presentatie kabinetsplannen: 'Zijn er vooral voor de rijken'

  • 16-09-2024

'Lopen we op schema?'

"Het is na Prinsjesdag het belangrijkste financiële moment van het jaar," benadrukt Wimar Bolhuis over de Voorjaarsnota. Bolhuis is gespecialiseerd in overheidsfinanciën en als econoom verbonden aan de Universiteit Leiden.

"We hebben met Prinsjesdag een begroting voor 2025 gemaakt. Bij de Voorjaarsnota wordt gekeken: hoe gaat het eigenlijk met de uitgaven en de inkomsten? Loopt dat op schema?"

Alvast vooruitblikken

Een tussentijdse check van het huishoudboekje van de overheid dus, gecoördineerd door de minister van Financiën. Maar volgens econoom Bolhuis is het meer dan dat alleen.

"Het is ook belangrijk omdat je alvast met elkaar vaststelt welke uitgaven je wilt doen in de begroting voor de komende jaren. Dat is belangrijk. Wil je meer uitgeven aan bepaalde onderwerpen? Moet je de komende jaren problemen oplossen?"

Bekijk ook

• 

  Begroting eerste test voor kabinet-Schoof: 'Bezuinigen is niet leuk'

  • 16-08-2024

Begrotingsregels

Al die wensen zijn gebonden aan speciale spelregels, zegt Bolhuis. "De begrotingsregels stellen bijvoorbeeld dat je niet zomaar extra uitgaven mag doen als minister. Daar moet goedkeuring voor zijn. En als je dat wil doen, zou je bijvoorbeeld extra moeten bezuinigen."

Een andere regel waar alle partijen zich aan moeten houden: "Daarnaast is er de regel dat als je meevallers hebt op je begroting, dat je die niet zomaar opnieuw mag uitgeven. Die moeten terug naar het ministerie van Financiën. Zo komt er weer ruimte voor andere ministeries om geld uit te geven."

Politieke wensen

En extra geld willen alle coalitiepartijen maar al te graag uitgeven. Zo gek is dat volgens Bolhuis niet, want zo halverwege het jaar ontstaan er allemaal nieuwe politieke wensen. Denk aan extra geld om de energierekening naar beneden te brengen, de huren en benzineprijzen te verlagen of de kinderopvang goedkoper te maken.

Maar ook de situatie in Oekraïne en de opstelling van de Amerikaanse president Donald Trump dwingen tot extra investeringen in defensie.

Bekijk ook

• 

  Waardering voor 'meer daadkracht' van premier Dick Schoof, maar coalitiekiezers verdeeld over Europese leningen voor defensie

  • 18-03-2025

Nog meer geld nodig

Daarnaast heeft het kabinet ook nog geld nodig om de BTW op cultuur, media en sport te verlagen. Er is verder ook geld nodig om het stroomnet te verzwaren, de problemen met de vermogensbelasting zijn nog altijd niet opgelost, en er is ook extra geld nodig om de WIA-uitkeringen te compenseren.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over extra geld voor de stikstofproblemen en om de jeugdzorg in gemeenten te verbeteren.

Bekijk ook

• 

  Van toeslagen tot treinkaartjes: deze veranderingen voel je in 2025 in je portemonnee

  • 01-01-2025

Staatsschuld

PVV en BBB zien de oplossing voor deze problemen in de lage staatsschuld die Nederland heeft. Daardoor zouden we makkelijk miljarden euro's kunnen lenen om al die wensen te betalen. "Nederland heeft een relatief lage staatsschuld, ongeveer 45 procent van het bruto binnenlands product. Dat is internationaal gezien laag," erkent Bolhuis.

De vraag is alleen of het verstandig is de staatsschuld op te laten lopen. "Je zou deze kunnen laten oplopen, maar de belangrijkste vraag is natuurlijk wat ga je met dat geleende geld doen? Ga je met dat geld dan investeringen doen die zich ook terugbetalen?"

Nieuwe planning

De conclusie volgens Bolhuis? "Het is een schaarstediscussie. Je moet kiezen. Dus dat wordt voor het kabinet wel een lastige keuze. Want er zijn gewoon vier partijen met verschillende belangen," zegt Bolhuis.

"Maar uiteindelijk is het de minister van Financiën en de minister-president om een keuze te maken en de nieuwe plannen voor 1 juni naar de Tweede Kamer te sturen."

Slechts één op de vijf asielzoekers in Nederland die volgens de regels naar een ander EU-land moeten terugkeren, wordt daadwerkelijk overgedragen. Dat blijkt uit cijfers die EenVandaag heeft opgevraagd bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

In 2023 werden 11.440 zogenoemde overdrachtsverzoeken ingediend. Maar slechts 2.420 asielzoekers vertrokken daadwerkelijk naar het land waar ze hun procedure zouden moeten afwachten. Voor 2024 ligt het aantal verzoeken op 8.820, waarvan er tot nu toe maar 1.550 zijn gehonoreerd. Volgens de IND kunnen overdrachten door lange procedures meer dan een jaar duren.

Grote verschillen tussen EU-landen

De bereidheid van EU-landen om asielzoekers terug te nemen, verschilt sterk. Duitsland accepteert bijna de helft van de verzoeken, terwijl Italië vrijwel nooit reageert. In de afgelopen 3 jaar is er geen enkele asielzoeker vanuit Nederland naar Italië teruggestuurd, ondanks ruim 4.000 verzoeken.

Griekenland en Hongarije krijgen vanuit Nederland zelfs helemaal geen verzoeken meer. Deze landen weigeren structureel om asielzoekers terug te nemen, waardoor het aantal succesvolle overdrachten al 5 jaar op nul staat.

Bekijk ook

• 

  Teruggestuurde asielzoekers duiken onder om later alsnog in Nederland asiel aan te vragen: 'Hier heb ik mensen die me kunnen helpen'

  • 07-04-2025

Nederlandse rechters blokkeren soms overdrachten

Soms voorkomen Nederlandse rechters dat een asielzoeker wordt teruggestuurd. In de afgelopen 2,5 jaar gebeurde dat bijvoorbeeld twee keer bij overdrachten naar België. Dit omdat asielzoekers daar een 'onmenselijke behandeling' te wachten zou staan.

De meeste asielzoekers die volgens de zogeheten Dublinverordening naar een ander EU-land zouden moeten vertrekken, verdwijnen uit het zicht van de autoriteiten. Ze worden als 'met onbekende bestemming vertrokken' geregistreerd, waardoor overdracht niet meer mogelijk is.

Bekijk ook

• 

  Dat België tijdelijk geen opvang wil geven aan alleenstaande mannen mag niet, maar ze komen er waarschijnlijk wel mee weg

  • 30-08-2023

Veel asielzoekers verdwijnen in de illegaliteit

Volgens migratiedeskundige aan de Universiteit Leiden Mark Klaassen, die ook lid is van de Adviesraad Migratie, is het voor het kabinet geen prioriteit om deze groep te volgen of te dwingen te vertrekken. "Daar is nu geen effectief beleid voor", zegt hij.

"De overheid zou beter haar best moeten doen om mensen in een opvangvoorziening te houden."