De branchevereniging van Nederlandse zorginstellingen maakte pas bekend dat in Nederland jaarlijks 800.000 65-plussers op de spoedeisende hulp (SEH) van een ziekenhuis terechtkomen. Ruim 320.000 van hen worden vervolgens opgenomen zonder medisch-specialistische noodzaak. Deze grote patiëntengroep is (tijdelijk) niet in staat om zelfstandig thuis te wonen, maar een ziekenhuisopname is vanuit medisch oogpunt eigenlijk helemaal niet nodig.

De cijfers betreffen de jaren 2015 en 2016. Minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge gaat ervan uit dat er dankzij extra investeringen sindsdien verbetering is ingetreden. Maar veel ziekenhuizen merken hier nog weinig van en blijven vooralsnog met een groot probleem opgezadeld: zij moeten ouderen na een bezoek aan de eerste hulp opnemen vanwege een gebrek aan verantwoorde alternatieven. Dit zorgt voor oplopend beddentekort, onnodige kosten en onvoldoende zorg op maat. Hoogste tijd dus om te kijken of er andere opties zijn.

De juiste zorg op de juiste plek

In Delft hebben het Reinier de Graaf Ziekenhuis, zorgorganisatie Pieter van Foreest en zorgverzekeraar DSW de handen ineen geslagen. Patiënten die niet in het ziekenhuis hoeven te worden opgenomen, maar ook niet in staat zijn om thuis voor zichzelf te zorgen, worden nu direct doorverwezen naar een locatie van de zorgorganisatie.

Dankzij dit samenwerkingsverband kon in de afgelopen drie maanden 75% van de oudere patiënten doorverwezen worden naar een zorginstelling in de buurt. Eerder zouden deze patiënten in het ziekenhuis zijn opgenomen. Nu blijven de benodigde ziekenhuisbedden beschikbaar en krijgen patiënten de juiste zorg op een andere plek.  

Samenwerking voor beter herstel van kwetsbare patiënten

Na binnenkomst op de spoedeisende hulp worden patiënten beoordeeld en behandeld door een SEH-arts. Als er sprake is van een kwetsbare oudere die niet in het ziekenhuis opgenomen hoeft te worden, overlegt de SEH- arts samen met een medewerker van de zorgorganisatie welke zorg de patiënt nodig heeft en op welke plek deze geboden kan worden. Patiënten blijven zo niet onnodig in het ziekenhuis en kunnen direct beginnen met een revalidatietraject.

Veel ouderen belanden op de SEH vanwege een kneuzing of breuk door een val. De behandeling tijdens het verblijf in een zorginstelling is daarom naast het algemene herstel ook gericht op valpreventie. Na een aantal weken, of soms dagen, is de patiënt vaak voldoende hersteld om al dan niet met behulp van thuiszorg weer veilig thuis te kunnen wonen.

Zorgverzekeraar wil samenwerkingsvorm uitbreiden

De proef is in november 2017 in Delft gestart. Zorgverzekeraar DSW is enthousiast en ondersteunt deze vorm van samenwerking. Men hoopt onnodige opnames te voorkomen, wat weer zorgt voor een betere doorstroming en minder lange wachttijden op de SEH van het Reinier de Graaf Ziekenhuis.

DSW zal deze samenwerkingsvorm de komende tijd uitbreiden in de regio. Men hoopt zo passende zorg op de juiste plaats te bieden en te grote druk op ziekenhuizen te voorkomen.

Het Amerikaanse bedrijf Uber wil vanaf 2026 zelfrijdende taxi's aanbieden in Europa. Het bedrijf werkt nu samen met de Chinese ontwikkelaar Momenta om dit voor elkaar te krijgen. Maar is Nederland daar klaar voor? "Infrastructuur is goed geregeld."

Ruim 180 Surinamers hebben een verblijfsvergunning gekregen die ze na de onafhankelijkheid in 1975 zijn kwijtgeraakt. Maar door strenge eisen zijn er ook afwijzingen. Dat moet anders, vindt gemeente Amsterdam. "Het leidt tot schrijnende situaties."

Naast de verblijfsvergunningen die zijn afgegeven, zijn er nog ongeveer 25 in behandeling. Een van de mensen die nu al succesvol gebruik heeft kunnen maken van de regeling is Jayant Ganesh uit Den Haag. Hij woonde bijna 25 jaar zonder papieren in Nederland, maar krijgt nu een verblijfsvergunning.

'Ik kon die beslissing niet zelf nemen'

"Ik ben er heel erg blij mee, het neemt alle angst en stress weg. Ik hoef niet meer op de straat te lopen en bang te zijn dat ik word opgepakt en uitgezet", vertelt hij. "Het is een opluchting en het geeft ons ook de erkenning die wij verdienen, gezien het feit dat wij ons Nederlandschap nooit hebben afgestaan."

Ganesh was nog een kind toen Suriname onafhankelijk werd. "Ik kon dus niet de beslissing nemen of ik Nederlander wilde blijven of Surinamers wilde worden."

25 jaar ongedocumenteerd

In 2000 komt hij op zijn 29ste naar Nederland, maar papieren krijgt hij niet. "Gelukkig had ik hier een netwerk van familie en vrienden die mij opvingen. Ik heb meerdere keren bij de IND aangeklopt de afgelopen 25 jaar, maar steeds zonder succes."

Nu Ganesh wel een verblijfsvergunning heeft, voelt hij zich weer een vrij mens: "Ik kan nu legaal werk zoeken, ik kan in aanmerking komen voor een huurwoning en het belangrijkste, ik kan nu gewoon over straat lopen zonder dat ik bang ben dat er iets gebeurt."

Eenmalige speciale regeling

Om Surinamers als Ganesh tegemoet te komen, kwam voormalig staatssecretaris Van der Burg afgelopen jaar met een eenmalige, speciale regeling, waar Surinaamse oud-Nederlanders tussen 1 januari en 1 juli van dit jaar gebruik van kunnen maken.

Iedereen die geboren is voor 25 november 1975, de dag dat Suriname onafhankelijk werd, en die kan aantonen dat hij of zij langer dan 10 jaar in Nederland woont, komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning.

500 zaken afgewezen

Maar die laatste eis, 10 jaar onafgebroken in Nederland wonen, zorgt er nu voor dat ruim 500 zaken van Surinaamse oud-Nederlanders zijn afgewezen. Zij konden niet bewijzen dat ze meer dan 10 jaar in Nederland woonden.

"Veel mensen vallen hierdoor buiten de boot", merkt wethouder van Amsterdam Rutger Groot Wassink. Zijn gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de regeling.

'Historisch onrecht'

Om deze groep mensen toch te helpen, pleit hij voor het verkorten van de eis, van 10 naar 5 jaar: "Zodat meer mensen gebruik kunnen maken van deze regeling."

"We hebben het hier over Nederlanders die ten onrechte niet de Nederlandse status hebben gekregen", gaat de wethouder verder. "Ik vind dat historisch onrecht en dat kunnen we nu rechtzetten."

Schrijnende situaties

Hij voorziet grote problemen voor deze groep als ze ongedocumenteerd blijven. "Het is voor die mensen buitengewoon vervelend en het leidt ook tot schrijnende situaties."

"Ze moeten dan illegaal wonen, illegaal werken en ze hebben geen toegang tot zorg. Het is een buitengewoon ingewikkeld bestaan voor deze mensen", aldus Groot Wassink.