Tienduizenden mensen lopen mogelijk de energietoeslag van maximaal 1.300 euro mis. Dat blijkt uit een rondgang van EenVandaag langs tien gemeenten. Het aanvragen van de compensatie is te ingewikkeld of mensen weten niet dat ze recht hebben op het geld.

De energierekening dreigt veel Nederlanders in de financiële problemen te brengen, zeker nu de prijzen maar blijven oplopen. Afgelopen voorjaar kwam het kabinet met een speciale toeslag om mensen die er het slechtst voor staan deels te compenseren. Een half jaar later blijkt dat deze regeling juist veel van deze mensen niet bereikt.

Zelf aankloppen voor toeslag

De hoogte van de energietoeslag was in eerste instantie 800 euro, maar het kabinet verhoogde dat later naar 1.300 euro. De extra 500 euro kan vanaf deze maand worden uitgekeerd, want dan krijgen de gemeenten ook het geld van het Rijk. De regeling is bedoeld voor mensen die een bijstandsuitkering ontvangen en voor mensen met een laag inkomen tot maximaal 120 procent van het sociaal minimum.

De eerste groep is vanwege de uitkering bekend bij de gemeente en ontvangt het geld automatisch. Mensen die een laag inkomen hebben, maar niet bekend zijn bij de gemeente, moeten echter zelf bij de gemeente aankloppen, formulieren invullen en documenten aanleveren. In de praktijk blijft de compensatie daardoor voor veel mensen buiten bereik.

54.300 huishoudens in 10 gemeenten

Dat blijkt uit een rondgang van EenVandaag langs tien gemeenten verspreid over het land. Alleen al in deze gemeenten zijn er in totaal 54.300 huishoudens die de toeslag nog niet hebben aangevraagd of het geld nog niet hebben ontvangen, terwijl zij hier mogelijk wel recht op hebben. Het aantal dat de toeslag dreigt mis te lopen is in werkelijkheid nog veel groter, omdat er in heel Nederland in totaal 344 gemeenten zijn.

In de grote steden Rotterdam, Den Haag en Amsterdam hebben de meeste mensen het extra geld niet ontvangen. Het gaat om respectievelijk 18.000, 8.000 en nog eens 8.000 huishoudens die de compensatie nog niet hebben aangevraagd of hebben gekregen, terwijl zij wel recht hebben op het geld. De gegevens zijn in de afgelopen weken opgevraagd en er zijn gemeenten die aangeven in de tussentijd meer mensen te hebben bereikt.

Grote zorgen om digibete ouderen

Vooral ouderen lijken de energietoeslag mis te lopen, vertelt directeur Anneke Sipkens van ouderenbond ANBO. Met het najaar voor de deur maakt ze zich grote zorgen omdat het ouderen door verschillende oorzaken niet lukt om de energietoeslag zelfstandig aan te vragen.

"Wij krijgen enorm veel telefoontjes van mensen die vragen of ze er recht op hebben en zo ja, hoe ze die toeslag dan aan moeten vragen." Ouderen weten vaak niet hoe ze dat moeten doen, omdat ze niet digitaal vaardig zijn, ziet Sipkens. "En de toeslag moest in eerste instantie online worden aangevraagd."

'Richting die 100 procent gaan'

In Rotterdam doet de gemeente hard haar best om zoveel mogelijk mensen te bereiken. Bijna 80 procent heeft het geld al wèl gekregen, benadrukt wethouder Enes Yigit, die armoedebestrijding en schuldhulpverlening in zijn portefeuille heeft.

Rotterdam heeft de regeling verruimd door ook huishoudens die tot 140% van het sociaal minimum verdienen recht te geven op de toeslag. De gemeente denkt dat juist onder deze groep veel van de 18.000 mensen zitten, die de aanvraag nog niet hebben ingediend. Daarnaast zijn er volgens de wethouder nu nog 6.000 aanvragen in behandeling.

Tegelijkertijd merken ze ook bij de gemeente dat veel mensen de regeling niet kennen of moeite hebben om de compensatie aan te vragen. "Ons doel is om richting die 100 procent te gaan", zegt Yigit. "Daarvoor werken we ook met veel organisaties samen. En we proberen mensen actief te informeren."

'We zijn nog niet klaar'

Minister Carola Schouten laat in een reactie weten dat ze goede hoop heeft dat het nog goed komt. "Mensen hebben tot het eind van het jaar de tijd", benadrukt ze. "We hebben al een hoog bereik van 85 tot 90 procent, en we blijven met de gemeenten proberen zoveel mogelijk mensen te bereiken op verschillende manieren. Via banken, wijkteams, markten, ouderenorganisaties en nog meer proberen we mensen te informeren."

De 1.300 euro toeslag die nu aangevraagd kan worden, is volgens Schouten waarschijnlijk niet eenmalig. "Er wordt over nagedacht of 1.300 euro genoeg is", vertelt ze. "We hebben plannen voor komend jaar, ook voor middeninkomens. Dit is niet het enige, we zijn nog niet klaar."