tv LIVE
meer NPO start

Leonore en Karel vonden na hun 70ste opnieuw de liefde: 'Niet gezocht, maar wel gevonden'

Leonore en Karel vonden na hun 70ste opnieuw de liefde: 'Niet gezocht, maar wel gevonden'
Leonore en Karel
Bron: Eigen foto

Liefde vinden na je 70ste? Dat hoor je niet vaak, maar het is mogelijk. Het overkwam Karel (84) en Leonore (76). In het begin was het moeilijk en verwarrend, vertellen ze. Maar nu willen ze niet anders. "Het is ontzettend leuk om weer verliefd te zijn."

"Wij waren allebei erg verrast dat dit ons overkomen is", vertelt Leonore van Zand over haar 'nieuwe' relatie. "Jij zegt altijd: 'Niet op zoek, maar wel gevonden'", zegt ze tegen Karel. De twee zijn nu al 4 jaar samen.

'You've got mail'

Karel Schell en Leonore kennen elkaar al sinds 1999, ze waren jarenlang buurman en buurvrouw. "We hebben naast elkaar gewoond en ik vond Leonore altijd een ontzettend leuk mens. We hadden toen al gezellig contact, maar er speelde niets", blikt hij terug. De twee zaten toen namelijk nog in een huwelijk met hun ex-partners. "Karel is iets meer dan 50 jaar getrouwd geweest, net als ik", vertelt Leonore.

In 2008 verhuist Karel met zijn gezin. Het contact tussen de twee buren wordt dan minder. Maar wanneer Karel gaat scheiden, stuurt hij Leonore een e-mailtje om te kijken hoe het met haar gaat. "We hebben altijd contact gehouden en tijdens mijn scheiding heb ik Leonore weer opgezocht om samen te wandelen en mijn problemen besproken", vertelt hij.

Bekijk ook

Verdriet, emotie en verwarring

Karel had het moeilijk met zijn scheiding en zocht daarom steun bij Leonore. "Zo'n scheiding brengt altijd heel veel verdriet, emotie en verwarring met zich mee", legt ze uit. "Dus we zijn samen gaan wandelen. En zo heb ik hem in die periode, ook uit eigen ervaring kunnen steunen, want mijn huwelijk was inmiddels voorbij."

Maar van het wandelen kwam al gauw meer. "Op een gegeven ogenblik werd het een echte relatie en nu hebben we, zoals dat dan deftig heet, een latrelatie", merkt Karel op.

'Ik wilde niet verliefd zijn'

"Alleen, ik was nog niet gescheiden", vult Leonore aan. Voor haar was het dus niet zo makkelijk om zich over te geven aan Karel. Ze wilde dat niet doen terwijl ze nog getrouwd was. "Het is echt een heel proces geweest. Want het is niet simpel om na 50 jaar het leven te hebben gedeeld met een andere partner, de stap te zetten om een lang huwelijk met al zijn voor en tegenspoed te beëindigen."

Leonore was er ziek van, ze wilde niet aan zichzelf toegeven dat Karel meer dan alleen een wandelmaatje was. "Ik heb zeker een jaar geworsteld met het gegeven dat ik verliefd was op Karel, dat wilde ik eigenlijk niet. Ik vond het allemaal maar verwarrend."

Bekijk ook

'Het is ontzettend leuk'

4 jaar later is Leonore blij dat ze die stap toch wel heeft gezet. "Het is ontzettend leuk om weer verliefd te worden met alles wat erop, eraan en erbij hoort."

"Karel is een man met initiatieven, een wereldburger, hij spreekt zijn talen en is heel belezen." En dat past goed bij haar persoonlijkheid vindt ze. "Ik ben zelf 'outgoing' en redelijk ondernemend. Maar ik overval mijn rustige Karel nog wel eens met dingen waar hij erg aan moet wennen, met dit interview bijvoorbeeld."

Leuke verrassing

"En ja, ik geniet van haar verrukkelijke chaos", vult Karel aan. "Ik speel al heel lang tuba, maar Leonore vond dat ik een beter instrument verdiende. En voordat ik het wist had ze een veel betere uitgezocht."

"Ze had zelfs al een lagere prijs bedongen. En dat zijn dingen die ik in mijn vorige leven nooit heb meegemaakt."

Leonore en Karel
Bron: Eigen foto
Leonore en Karel samen op Kreta

'Beter dan ik had verwacht'

"Op dit moment heb ik absoluut het gevoel dat ik een tweede kans heb gekregen", gaat Karel verder. 2022 was een moeilijk jaar voor hem, hij moest voor de tweede keer worden geopereerd aan zijn darmen. "Kanker, uitgezaaid, helemaal naar de lever."

"Maar het is daarna eigenlijk verschrikkelijk goed met me gegaan. En als ik terugdenk aan mijn huwelijk, dan denk ik bij mezelf: 'Er is echt veel meer uit het leven te halen dan ik op dat moment deed.'" Karel was toen nog enorm aangeslagen door zijn scheiding en de operatie. "Maar het heeft me allemaal verrast hoe goed ik er uit ben gekomen, beter dan ik had verwacht."

'Volg je hart en wees eerlijk'

En juist daarom is het zo belangrijk om je hart te volgen, vindt zowel Leonore als Karel. Dat is ook het advies dat ze aan anderen willen meegeven. "Wees eerlijk, want in een huwelijk blijf je een deel verantwoordelijk voor je eigen geluk. En als je zelf gelukkig bent, dan maak je een ander ook makkelijker gelukkig", denkt Leonore.

"Liefde voor eeuwig, dat bestaat gewoon niet", gaat ze verder. "Liefde groeit met je mee en het kan overgaan na 2 jaar, 10 jaar, 50 jaar. Toen ik ging trouwen moest ik beloven in de kerk, 'tot de dood ons scheidt'. Toen heb ik al gezegd dat kan ik niet beloven, ik wil het graag, maar dat kan ik niet overzien op m'n 22ste. Ik ben blij dat ik dat toen zo heb ingeschat."

Bekijk ook

Tweede kerstdag

Tweede kerstdag viert het stel gezellig samen. Eerste kerstdag zijn ze bij hun eigen familie. "Ik heb een beetje een ingewikkeld leven, want ik woon een aantal dagen per week bij Karel. De rest van de week deel ik samen met mijn ex een huis in Noordwijk."

Leonore viert daarom eerste kerstdag met haar kinderen, kleinkinderen en ex-man. Terwijl Karel dineert met zijn zoon, schoondochter en twee kleinzoons. "Maar tweede kerstdag hebben we heerlijk een hele dag voor onszelf."

'We besteden er zeker tijd aan'

Wat ze dan gaan eten, weten ze nog niet. "We hebben nog echt geen idee. Wat ik wel weet is dat het geen groot en meeslepend diner wordt", denkt Karel. "Maar ik doe wel een leuke jurk aan hoor", reageert Leonore. "We hebben een feestelijke tafel. En jij kan heel leuk koken, dus in ieder geval een lekker voorgerechtje, mooi hoofdgerecht en een lekker glaasje champagne, toch?"

"En een kaasplankje. En een lekker toetje", vult Karel aan. "We besteden er zeker tijd aan."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Explosies op de Veluwe? Petitie tegen uitbreiding oefenterrein Defensie bijna 40.000 keer ondertekend, 'maar het is echt nodig'

Explosies op de Veluwe? Petitie tegen uitbreiding oefenterrein Defensie bijna 40.000 keer ondertekend, 'maar het is echt nodig'
De Veluwezoom is een van de mogelijke nieuwe oefenterreinen van Defensie
Bron: EenVandaag

Defensie onderzoekt de Veluwezoom als locatie om te oefenen met zware explosieven. Omwonenden, natuurorganisaties en zweefvliegers zijn bang voor schade aan de omgeving. Maar uitbreiding is echt nodig, volgens Staatssecretaris Gijs Tuinman van Defensie.

Naast de Terletse Heide in de Veluwezoom zijn ook Kollumerwaard in Friesland, en Lelystad in beeld als mogelijke nieuwe oefenlocaties. In december 2024 vielen op basis van omgeving-, milieu-, geluid- en natuureisen al vijf andere locaties af.

Veluwezoom Bomvrij

Dat de Terletse Heide mogelijk in een militair oefenterrein verandert, roept veel weerstand op. Actiegroep Veluwezoom Bomvrij heeft zo'n 40.000 handtekeningen opgehaald tegen de plannen. In maart zijn ze van plan het burgerinitiatief aan de Tweede Kamer aan te bieden.

"De samenleving spreekt zich uit. Die 40.000 handtekeningen staan voor een hele duidelijke roep. Een roep van: we willen dit niet", zegt woordvoerder Ruben Smit. Dat juist het oudste nationale park en Natura 2000-gebied een optie voor nieuw oefenterrein is, baart hem zorgen. "Qua vogels leven hier een aantal typische soorten die Europees beschermd zijn."

Uitbreiding noodzakelijk

Defensie oefent nu al met explosieven in Reek in Noord-Brabant, maar daar mogen ze maximaal 5 kilogram springstof gebruiken. Defensie wil kunnen oefenen met zwaardere explosieven van 20 kilogram en heeft daarom een groter oefenterrein nodig.

Volgens staatssecretaris Gijs Tuinman is een uitbreiding op een andere plek noodzakelijk: "Defensie moet er klaar voor zijn. Onze gereedheid moet omhoog. We zien dat onze welvaart, onze vrijheid en veiligheid niet vanzelfsprekend zijn. Onze krijgsmacht moet groeien, maar het allerbelangrijkst is dat de mensen en spullen ook getraind en geoefend zijn. En daarom is er meer ruimte nodig."

Bekijk ook

Maanlandschap

Ruben Smit is bang voor onherstelbare schade in het Natura 2000-gebied: "Ik vrees dat dit landschap voorgoed verloren raakt als alle plannen doorgaan. Mocht Defensie dit als voorkeurslocatie uitspreken, dan verandert dit landschap in een maanlandschap."

Hij vult aan: "Ik ben bang voor de effecten van de zware metalen en de fijnstof die vrijkomt bij de oefeningen."

Beperkt tot 3 keer per dag

Volgens Defensie blijven de explosies op de huidige locatie in ieder geval beperkt tot drie keer per dag en wordt er alleen geoefend op een vaste plek binnen een klein gebied.

"We gaan zeker niet 700 hectare omploegen", zegt commandant van het springterrein in Reek Edgar-Allen van Berkel.

'Defensie beschermt de natuur'

Er is maar één springpunt en de explosieven worden in bunkers tot ontploffing gebracht. Van Berkel: "In de bunkers is het inderdaad een maanlandschap. Daarom is het ook in de bunkers." Na explosies graven ze de grond regelmatig af, geeft Tuinman aan: "Het wordt volledig gesaneerd en de grond komt schoner terug dan dat-ie erin zat."

"Defensie en natuur gaan hartstikke goed samen", zegt hij kijkend naar het oefenterrein in Reek. "Omdat Defensie daar is gaan oefenen heb je heel weinig recreatiedruk, wordt er niet gebouwd en is juist het feit dat we die natuur beschermen."

Explosies op de Veluwe? Petitie tegen uitbreiding oefenterrein Defensie bijna 40.000 keer ondertekend, 'maar het is echt nodig'

'Doodsteek' voor zweefvliegen

Ook zweefvliegcentrum Terlet dreigt te verdwijnen als het oefenterrein op de Terletse Heide komt. Het zweefvliegveld ligt direct naast het beoogde oefenterrein. Als Defensie voor deze locatie kiest, stuiten zweefvliegers tegen een verboden gebied aan.

"We hebben geen motor, dus we blijven in de buurt van het veld. Het aanvlieggebied zit precies daar. Zonder dat gebied kunnen we niet landen", zegt voorzitter van de Gelderse zweefvliegclub Ronald Termaat. "Voor het zweefvliegen in Nederland zal dat waarschijnlijk de doodsteek betekenen."

Zweefvliegers naar Defensie

Termaat vult aan dat Defensie ook baat heeft van het zweefvliegcentrum: "Er zijn ook heel veel zweefvliegers die uiteindelijk gaan werken bij Defensie."

Jongeren vanaf 14 jaar kunnen al gaan zweefvliegen. "Die leren hier niet alleen vliegen maar ook een stuk verantwoordelijkheid en techniek. En vaak zie je dat mensen zo geïnspireerd worden dat ze een werkzame leven gaan doorbrengen bij Defensie als vlieger."

Bekijk ook

Hoe verder?

De komende maanden wordt duidelijk welk gebied in aanmerking komt als nieuw militair oefenterrein. Het ministerie heeft een onafhankelijke partij gevraagd om de milieueffecten te onderzoeken, vertelt Tuinman.

Uiteindelijk wordt eind mei duidelijk welke locatie de voorkeur krijgt. Daarna krijgen belanghebbenden 6 weken te tijd om bezwaar te maken. Eind 2025 wordt besloten waar het oefenterrein uiteindelijk komt. "Het is de allerlastigste behoefte die ik heb. Het is echt heel moeilijk in te passen in Nederland", sluit Tuinman af.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom honderdduizenden Duitsers de straat op gaan uit protest tegen radicaal-rechtse AfD: 'Bang dat grenzen steeds verder opgerekt worden'

Waarom honderdduizenden Duitsers de straat op gaan uit protest tegen radicaal-rechtse AfD: 'Bang dat grenzen steeds verder opgerekt worden'
Protesten tegen de AfD in Berlijn
Bron: EenVandaag

De afgelopen maanden gingen honderdduizenden mensen in heel Duitsland de straat op. Met grootschalige demonstraties protesteerden ze tegen een mogelijke samenwerking met de omstreden partij AfD (Alternative für Deutschland).

De zogenoemde 'Brandmauer', letterlijk: brandmuur, - een afspraak tussen politieke partijen om het samenwerken met radicaal rechts uit te sluiten - heeft in Duitsland tot nu toe een samenwerking met de AfD kunnen voorkomen. Maar nu de partij in de peilingen op ruim 20 procent van de stemmen staat, rijst de vraag: blijft de Brandmauer overeind?

Hand-in-Hand tegen opkomst extreem-rechts

Maren Loerzer is een van de drijvende krachten achter Hand-in-Hand, een initiatief dat een grote demonstratie tegen de opkomst van extreem-rechts in Berlijn organiseerde. Terwijl ze de laatste voorbereidingen overziet, benadrukt ze waarom deze strijd zo belangrijk is.

"Mijn grootste zorg is dat de AfD erin slaagt om de grenzen steeds verder op te rekken, waardoor we steeds dichter bij het fascisme komen." Tegelijkertijd begrijpt ze de onvrede van veel Duitsers en de roep om politieke verandering. "Maar uit protest op de AfD stemmen, dat gaat echt te ver", voegt ze eraan toe.

Symbool voor falen van gevestigde partijen

De AfD zorgt met haar radicale standpunten over migratie voor veel opschudding. De Duitse binnenlandse veiligheidsdienst heeft delen van de partij als rechts-extremistisch en anti-democratisch bestempeld. Toch lijken steeds meer kiezers daar minder moeite mee te hebben. Volgens politicoloog Wolfgang Schröder komt dat doordat steeds meer mensen twijfelen aan het vermogen van de democratie en politieke instituties om hun leven te verbeteren.

"Door de grote toestroom van migranten sinds 2015 en de daaruit voortvloeiende polarisatie heeft de AfD zich sterk kunnen positioneren en haar invloedssfeer zelfs uitgebreid naar het midden van de samenleving", legt Schröder uit. Daarnaast speelt de partij in op frustraties die traditionele partijen niet weten te adresseren. "De AfD slaagt erin kiezers te mobiliseren op een manier die andere partijen niet lukt. In zekere zin staat de opkomst van de AfD symbool voor het falen van de gevestigde partijen."

'Nie wieder'

De opkomst van de AfD veroorzaakt scheuren in de Brandmauer, die na de Tweede Wereldoorlog werd opgetrokken om een herhaling van het Hitlerregime te voorkomen. In Duitsland is de les uit het verleden helder: de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP) kwam niet via een staatsgreep, maar via democratische middelen aan de macht.

"Een fundamenteel liberaal systeem biedt ook ruimte aan zijn tegenstanders", zegt Schröder. "In het ergste geval kunnen zij die ruimte gebruiken om de democratie te ondermijnen of zelfs af te schaffen." Juist om die reden werd na 1945 een duidelijke grens getrokken: partijen die de democratie bedreigen, daarmee werk je niet samen.

Bekijk ook

info

Wat is de 'Brandmauer'?

Met de zogenoemde Brandmauer, de 'brandmuur', wordt in de Duitse politiek bedoeld dat partijen op geen enkele manier samenwerken met radicaal rechts. En dat geldt ook voor de AfD. Er worden bijvoorbeeld geen regeringscoalities met de AfD gesloten. Ook stemmen ze niet voor moties en voorstellen die door de AfD zijn ingediend. En als partijen zelf een motie of voorstel indienen, zorgen ze ervoor dat de AfD niet nodig is voor een meerderheid.

Maar eind januari diende oppositiepartij de Christlich-Demokratische Union Deutschland (CDU) een niet-bindende motie in waarin de regering werd opgeroepen om met strengere asielmaatregelen te komen. Die motie werd aangenomen in de Bondsdag, het Duitse parlement. En de steun van de AfD was daarbij beslissend. Critici vinden dat de CDU hiermee de eerste stap heeft gezet in het afbreken van de 'brandmuur' rond AfD.

Bekijk ook

Protesten tegen AfD

"Het was een van de zwaarste weken van mijn leven", vertelt Maren over de motie die Friedrich Merz, de huidige kanselierskandidaat van de CDU, met steun van de AfD in de Bondsdag indiende. De motie leidde tot een golf van protesten in het hele land, want hoewel de AfD waarschijnlijk een grote rol gaat spelen bij de verkiezingen, stemt de meerderheid van de Duitsers niet op deze partij.

Berichten over deportatietickets voor migranten en uitspraken over het streven naar een etnisch homogeen Duitsland, zorgen nog steeds bij veel kiezers voor weerstand tegen de partij. "De kern van een liberale democratie is dat er compromissen worden gesloten. Partijen die daartoe niet bereid zijn, vormen een bedreiging voor de democratie", zegt Schröder.

'Wir sind die Brandmauer'

Afgelopen zondag gingen bijna 40.000 mensen in Berlijn de straat op. Onder de demonstranten heerst de overtuiging dat de Brandmauer niet in de politiek ligt, maar op straat. "Wir sind die Brandmauer!" zingen ze in koor. Te midden van de menigte kijkt Maren geëmotioneerd om zich heen. "Dit is een onbeschrijfelijk en prachtig gevoel. En ik hoop dat we er als samenleving in zullen slagen om samen de mensen te kiezen die onze democratie blijven beschermen en vooruithelpen."

Ook Schröder verwacht niet dat de Brandmauer de komende jaren volledig zal verdwijnen. "Tenzij de AfD afstand neemt van haar extremistische standpunten. Als de partij zich matigt, dan zou samenwerking geen taboe meer zijn."

Waarom honderdduizenden Duitsers de straat op gaan uit protest tegen radicaal-rechtse AfD

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant