meer NPO start

Kwart van studenten die studie zelf betalen overweegt te stoppen vanwege langstudeerboete

Kwart van studenten die studie zelf betalen overweegt te stoppen vanwege langstudeerboete
Studentenprotest van afgelopen oktober tegen de rentestijging op studieleningen
Bron: ANP

De herinvoering van de langstudeerboete raakt vooral studenten die geen financiële steun krijgen van hun ouders. Een kwart van hen (25 procent) overweegt door de boete zelfs te stoppen met hun studie: "Nog meer stress kan ik er niet bij hebben."

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag en De Marker van BNNVARA onder ruim 600 studenten. Zij vinden bijna allemaal (85 procent) dat het herinvoeren van de langstudeerboete een slecht idee is. Vandaag organiseert de Landelijke Studentenvakbond een protest tegen de herinvoering van de langstudeerboete op het Jaarbeursplein in Utrecht.

Boete van 3.000 euro

De nieuwe coalitie wil de 'langstudeerboete' opnieuw invoeren. Studenten die meer dan een jaar uitlopen met hun studie, moeten 3.000 euro per studiejaar betalen bovenop het normale, jaarlijkse collegegeld van 2.530 euro.

De maatregel zal ingaan vanaf studiejaar 2026-2027 en wordt ingevoerd om te zorgen dat studenten de overheid minder geld gaan kosten. De overheid legt per student elk jaar zo'n 10.000 euro bij. In 2011 werd die langstudeerboete al eens ingevoerd, maar na veel protest is die later weer teruggedraaid.

Is de langstudeerboete een goed of slecht plan?

Bekijk ook

'Nog meer stress'

Onder studenten zijn er veel zorgen over die boete. Studenten die hun studie zelf moeten betalen maken zich iets vaker zorgen (78 procent) dan studenten van wie de studie grotendeels door hun ouders wordt betaald (67 procent).

"Ik heb al heel veel stress van mijn studie en heb al vaker overwogen om te stoppen", zegt een student in het onderzoek die alle studiekosten zelf betaalt. "Maar hierdoor moet ik er nog serieuzer over nadenken. Nog meer druk en stress kan ik er namelijk echt niet bij hebben." Die persoon besteedt ook al heel veel tijd aan studeren: "Ik heb eigenlijk al geen leven naast mijn studie. Door functiebeperkingen kan ik niet werken en heb ik nauwelijks energie voor een sociaal leven. Nog meer doen voor de studie kan gewoon niet."

Wisselen van studie

Er zijn meer studenten die overwegen te stoppen met hun studie. Van degenen die hun studie zelf betalen, is dat een kwart (25 procent), bij de mensen die het niet zelf betalen is dat iets lager (18 procent).

Ook zegt 1 op de 10 dat ze overwegen om een andere studie te kiezen, vaak op een ander niveau dan hun huidige studie: wo'ers zeggen dat ze het hbo overwegen, hbo'ers kijken naar het mbo. Anderen kijken naar een 'makkelijkere' studie: "Zodat ik in ieder geval gewoon een hbo-baan en bijbehorend salaris krijg als ik klaar ben."

Gevolgen langstudeerboete voor studenten
info

Over dit onderzoek

Dit onderzoek is gehouden van 7 tot en met 21 juni 2024, in samenwerking met De Marker van BNNVARA. In totaal deden 21.785 mensen mee, onder wie 625 mensen die nu studeren, 1.092 mensen die recent zijn afgestudeerd en 79 mensen die binnenkort beginnen met een studie. Onder studeren wordt in dit onderzoek een opleiding op het mbo, hbo of wo bedoeld.

Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Bekijk ook

Ondergang van Nederlandse studentencultuur

Anderen maken zich niet per se zorgen over hun eigen studie, maar zijn bang dat het studentenleven in z'n geheel onder druk komt te staan: "Een goede studententijd, waarin je niet alleen studeert maar je ook echt ontwikkelt, is afhankelijk van allerlei activiteiten buiten de studie."

"Sporten, dingen organiseren, besturen binnen een vereniging. Als dat moeilijker gemaakt wordt, stort het studentenleven in. Het wordt de ondergang van de Nederlandse studentencultuur", zegt deze deelnemer.

'Niet meer dan logisch'

Onder alle deelnemers aan het onderzoek, van alle leeftijden, is verdeeldheid over de herinvoering van de langstudeerboete. Iets meer mensen zijn voor (49 procent) dan tegen (42 procent). Voorstanders van de boete vinden het 'niet meer dan logisch' dat je maximaal een jaar studievertraging mag oplopen zonder consequenties.

"De overheid moet al een heleboel bijleggen om mensen te laten studeren, zeker nu ze ook weer studiefinanciering krijgen. Daar mag je best eisen aan stellen", vindt een voorstander. Een ander: "Als je meer dan een jaar langer over je studie moet doen, is het niveau misschien te hoog voor je. Het is echt geen schande om een niveautje lager te gaan doen, niet iedereen hoeft een universitaire opleiding."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'
Een voetbalfan tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tussen Iran en de VS in 2000
Bron: ANP

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

Bekijk ook

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

Hamas, Hezbollah, Houthi's: de invloed van Iran uitgelegd

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Waarom volgens deze expert Iran en de Verenigde Staten in gesprek willen over atoomakkoord

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'
Bron: EenVandaag

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

Bekijk ook

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Bekijk ook

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant