radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Een smak geld zodra je stopt met werken? 1 op de 7 aanstaande gepensioneerden wil deel van pensioen in één keer opnemen

Een smak geld zodra je stopt met werken? 1 op de 7 aanstaande gepensioneerden wil deel van pensioen in één keer opnemen
Vanaf volgend jaar kunnen mensen die stoppen met werken een deel van hun pensioen ineens opnemen.
Bron: ANP

Een wereldreis, nieuwe camper of vakantiehuis: vanaf volgend jaar kunnen mensen die stoppen met werken een deel van hun pensioen ineens opnemen. 14 procent overweegt dit, maar de grootste groep is sceptisch.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 4.700 deelnemers van 55 jaar en ouder die in de komende jaren nog met pensioen gaan. Als de Eerste Kamer instemt, dan kunnen vanaf 1 juli 2025 nieuwe gepensioneerden met de regeling 'bedrag ineens' maximaal 10 procent van hun opgebouwde pensioen in één keer opnemen. Voor Jan Modaal gaat het gemiddeld genomen om een bedrag van zo'n 20 duizend euro dat in een keer kan worden uitgekeerd. Dat kan eenmalig: bij de start van hun pensioen, of bij het bereiken van de AOW-leeftijd. Wie daar gebruik van maakt, ontvangt daarna maandelijks een lagere pensioenuitkering.

Zouden aanstaand gepensioneerden deel van pensioen in één keer opnemen?

Kan nadelig uitpakken

Zes op de tien (62 procent) van de aanstaande gepensioneerden laten de regeling aan zich voorbij gaan. Zij zien een grote eenmalige opname vooral als een 'sigaar uit eigen doos' en zijn bang dat het nadelig voor hen uitpakt. Over die opname moet namelijk belasting betaald worden, bij hoge uitkeringen soms voor meer dan de helft van het bedrag. "Dat zou wel een erg dure reis zijn als ik de helft van het geld aan de Belastingdienst moet geven", vindt een deelnemer.

Ook voor mensen met toeslagen kan de regeling negatieve gevolgen hebben: bij een hoge opname lopen ze het risico dat ze toeslagen terug moeten betalen. Veel deelnemers geven daarom aan liever voor zekerheid te kiezen, om ook in de jaren daarna genoeg over te houden. Een panellid laat weten: "Omdat de zorgkosten voor ouderen de pan uit rijzen, kom je later financiële middelen tekort om in behoorlijke zorg te voorzien."

Geniet ervan als je nog 'jong' bent

Een kleinere groep, 14 procent, heeft wél oren naar deze regeling. Voor mensen die nog een groot doel hebben na hun carrière is dat een goede uitkomst, vinden zij. Bovendien heb je meer plezier van het geld als je nog 'jong' bent, vindt dit panellid: "Als je 67 bent, kun je nog wat ondernemen. Met 77 zijn er misschien gebreken, als je die leeftijd al haalt."

Een redenering die veel toekomstige pensionado's kunnen volgen, zo blijkt. Onder de mensen die een deel van hun pensioen ineens op zouden nemen, wordt een verre of lange reis (27 procent) het vaakst genoemd als bestemming van dat geld. Ook een nieuwe camper of caravan staat bij één op de acht (13 procent) op het wensenlijstje.

Waar zouden mensen eenmalige opname pensioen voor gebruiken?

Liever in eigen handen

Anderen willen het geld vooral in eigen hand houden. Uit angst voor hervormingen aan het pensioenstelsel, of omdat ze weinig vertrouwen hebben in de pensioenfondsen. "Dat zijn slechte beleggers en ze rekenen veel te hoge kosten", legt een deelnemer uit. "Geld daar weghalen is een goed idee."

Ook denken mensen voordeel te behalen uit investeringen in hun huis. Bijvoorbeeld door hun hypotheek af te lossen en daarmee maandelijkse lasten te verlagen, of middels verbouwingen waardoor ze langer in hun woning kunnen blijven.

Goede of slechte zaak dat gepensioneerden deel pensioen in één keer op kunnen nemen?

Goede zaak of niet?

Hoewel een relatief kleine groep er zelf gebruik van zou maken, vindt onder het totale aantal deelnemers een groot deel (41 procent) het wel goed dat de regeling er komt. Vooral omdat het mensen meer vrijheid geeft over hun eigen pensioen. "Het is jouw geld, daarvan mag je zelf bepalen wat en wanneer je er wat mee doet", vindt een deelnemer.

Een derde (34 procent) is tegen de regeling. Met de 'addertjes onder het gras' zijn zij bang dat mensen de gevolgen van een eenmalige opname niet goed kunnen overzien en in de problemen raken, 'die de maatschappij dan weer op mag lossen'. De middengroep (25 procent), die twijfelt over de voor- en nadelen, pleit daarom voor een 'rekentool' of 'verplichte voorlichting', voordat de regeling er kan komen.

Bekijk ook

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden van 18 tot en met 21 oktober 2024. Er deden in totaal 24.126 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Daarvan geven 4.679 deelnemers van 55 jaar of ouder aan dat zij nog met pensioen gaan, maar al wel pensioen hebben opgebouwd. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Een smak geld zodra je stopt met werken?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de behandeling van de Voorjaarsnota een van de belangrijkste financiële momenten van het jaar is

Waarom de behandeling van de Voorjaarsnota een van de belangrijkste financiële momenten van het jaar is
Folkert Idsinga (NSC) en Nicolien van Vroonhoven (NSC) komen aan bij het ministerie van Financiën, waar de coalitiepartijen beginnen aan de onderhandelingen over de Voorjaarsnota
Bron: ANP

Al sinds het aantreden van kabinet-Schoof kijkt politiek Den Haag met angst en beven uit naar de onderhandelingen over de Voorjaarsnota. Maar wat is deze nota precies en waarom is die zo belangrijk? "Na Prinsjesdag het belangrijkste financiële moment."

Het ministerie van Financiën is vanaf vandaag weer even het middelpunt van politiek Den Haag. Minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) en de fractievoorzitters van coalitiepartijen VVD, PVV, NSC en BBB proberen het daar de komende dagen eens te worden over de Voorjaarsnota.

Begroting van het lopende jaar

De Voorjaarsnota is het document waarin de begroting van het lopende jaar wordt aangepast. Dit gebeurt altijd in het voorjaar. Verder is de Nota ook het document waarin vooruit wordt gekeken naar toekomstige begrotingen.

Dit is elk jaar een spannend moment, maar dit jaar wordt er gesproken over miljarden euro's aan opgespaarde problemen.

Bekijk ook

Politieke 'wenslijstjes'

Daarbovenop komen ook nog de politieke 'wensenlijstjes' - van lagere huren tot extra geld voor gemeenten - die samen tot miljarden én miljarden euro's extra optellen.

En omdat het onderlinge wantrouwen in de coalitie groot is, gonst het in de Haagse wandelgangen daarom al maanden dat het kabinet wel eens hierom zou kunnen vallen.

Pittige gesprekken

"Het worden wel pittige gesprekken, verwacht ik", geeft minister Heinen toe tegenover EenVandaag. "De wensen zijn natuurlijk hoog, maar ik heb nog geen dekking gezien. En daar zit natuurlijk altijd de moeilijkheid in: hoe ga je het betalen?"

"Ik snap heel goed de wens voor extra uitgaven, maar matig want we krijgen het niet altijd uitgegeven en de inflatie is hoog, dat moeten we niet aanwakkeren", zegt de minister van Financiën.

Bekijk ook

'Lopen we op schema?'

"Het is na Prinsjesdag het belangrijkste financiële moment van het jaar," benadrukt Wimar Bolhuis over de Voorjaarsnota. Bolhuis is gespecialiseerd in overheidsfinanciën en als econoom verbonden aan de Universiteit Leiden.

"We hebben met Prinsjesdag een begroting voor 2025 gemaakt. Bij de Voorjaarsnota wordt gekeken: hoe gaat het eigenlijk met de uitgaven en de inkomsten? Loopt dat op schema?"

Alvast vooruitblikken

Een tussentijdse check van het huishoudboekje van de overheid dus, gecoördineerd door de minister van Financiën. Maar volgens econoom Bolhuis is het meer dan dat alleen.

"Het is ook belangrijk omdat je alvast met elkaar vaststelt welke uitgaven je wilt doen in de begroting voor de komende jaren. Dat is belangrijk. Wil je meer uitgeven aan bepaalde onderwerpen? Moet je de komende jaren problemen oplossen?"

Bekijk ook

Begrotingsregels

Al die wensen zijn gebonden aan speciale spelregels, zegt Bolhuis. "De begrotingsregels stellen bijvoorbeeld dat je niet zomaar extra uitgaven mag doen als minister. Daar moet goedkeuring voor zijn. En als je dat wil doen, zou je bijvoorbeeld extra moeten bezuinigen."

Een andere regel waar alle partijen zich aan moeten houden: "Daarnaast is er de regel dat als je meevallers hebt op je begroting, dat je die niet zomaar opnieuw mag uitgeven. Die moeten terug naar het ministerie van Financiën. Zo komt er weer ruimte voor andere ministeries om geld uit te geven."

Politieke wensen

En extra geld willen alle coalitiepartijen maar al te graag uitgeven. Zo gek is dat volgens Bolhuis niet, want zo halverwege het jaar ontstaan er allemaal nieuwe politieke wensen. Denk aan extra geld om de energierekening naar beneden te brengen, de huren en benzineprijzen te verlagen of de kinderopvang goedkoper te maken.

Maar ook de situatie in Oekraïne en de opstelling van de Amerikaanse president Donald Trump dwingen tot extra investeringen in defensie.

Bekijk ook

Nog meer geld nodig

Daarnaast heeft het kabinet ook nog geld nodig om de BTW op cultuur, media en sport te verlagen. Er is verder ook geld nodig om het stroomnet te verzwaren, de problemen met de vermogensbelasting zijn nog altijd niet opgelost, en er is ook extra geld nodig om de WIA-uitkeringen te compenseren.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over extra geld voor de stikstofproblemen en om de jeugdzorg in gemeenten te verbeteren.

Bekijk ook

Staatsschuld

PVV en BBB zien de oplossing voor deze problemen in de lage staatsschuld die Nederland heeft. Daardoor zouden we makkelijk miljarden euro's kunnen lenen om al die wensen te betalen. "Nederland heeft een relatief lage staatsschuld, ongeveer 45 procent van het bruto binnenlands product. Dat is internationaal gezien laag," erkent Bolhuis.

De vraag is alleen of het verstandig is de staatsschuld op te laten lopen. "Je zou deze kunnen laten oplopen, maar de belangrijkste vraag is natuurlijk wat ga je met dat geleende geld doen? Ga je met dat geld dan investeringen doen die zich ook terugbetalen?"

Nieuwe planning

De conclusie volgens Bolhuis? "Het is een schaarstediscussie. Je moet kiezen. Dus dat wordt voor het kabinet wel een lastige keuze. Want er zijn gewoon vier partijen met verschillende belangen," zegt Bolhuis.

"Maar uiteindelijk is het de minister van Financiën en de minister-president om een keuze te maken en de nieuwe plannen voor 1 juni naar de Tweede Kamer te sturen."

Waarom de behandeling van de Voorjaarsnota een van de belangrijkste financiële momenten van het jaar is

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Groot deel asielzoekers die eigenlijk naar ander EU-land moeten om procedure af te wachten, doen dat niet

Groot deel asielzoekers die eigenlijk naar ander EU-land moeten om procedure af te wachten, doen dat niet
Bord van de IND, beeld ter illustratie
Bron: ANP

Slechts één op de vijf asielzoekers in Nederland die volgens de regels naar een ander EU-land moeten terugkeren, wordt daadwerkelijk overgedragen. Dat blijkt uit cijfers die EenVandaag heeft opgevraagd bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

In 2023 werden 11.440 zogenoemde overdrachtsverzoeken ingediend. Maar slechts 2.420 asielzoekers vertrokken daadwerkelijk naar het land waar ze hun procedure zouden moeten afwachten. Voor 2024 ligt het aantal verzoeken op 8.820, waarvan er tot nu toe maar 1.550 zijn gehonoreerd. Volgens de IND kunnen overdrachten door lange procedures meer dan een jaar duren.

Grote verschillen tussen EU-landen

De bereidheid van EU-landen om asielzoekers terug te nemen, verschilt sterk. Duitsland accepteert bijna de helft van de verzoeken, terwijl Italië vrijwel nooit reageert. In de afgelopen 3 jaar is er geen enkele asielzoeker vanuit Nederland naar Italië teruggestuurd, ondanks ruim 4.000 verzoeken.

Griekenland en Hongarije krijgen vanuit Nederland zelfs helemaal geen verzoeken meer. Deze landen weigeren structureel om asielzoekers terug te nemen, waardoor het aantal succesvolle overdrachten al 5 jaar op nul staat.

Bekijk ook

Nederlandse rechters blokkeren soms overdrachten

Soms voorkomen Nederlandse rechters dat een asielzoeker wordt teruggestuurd. In de afgelopen 2,5 jaar gebeurde dat bijvoorbeeld twee keer bij overdrachten naar België. Dit omdat asielzoekers daar een 'onmenselijke behandeling' te wachten zou staan.

De meeste asielzoekers die volgens de zogeheten Dublinverordening naar een ander EU-land zouden moeten vertrekken, verdwijnen uit het zicht van de autoriteiten. Ze worden als 'met onbekende bestemming vertrokken' geregistreerd, waardoor overdracht niet meer mogelijk is.

Bekijk ook

Veel asielzoekers verdwijnen in de illegaliteit

Volgens migratiedeskundige aan de Universiteit Leiden Mark Klaassen, die ook lid is van de Adviesraad Migratie, is het voor het kabinet geen prioriteit om deze groep te volgen of te dwingen te vertrekken. "Daar is nu geen effectief beleid voor", zegt hij.

"De overheid zou beter haar best moeten doen om mensen in een opvangvoorziening te houden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant