Jaren na pandemie worstelen 135.000 ondernemers nog steeds met coronaschuld: 'Het geeft enorme en heftige stress'

Bijna 5 jaar na de eerste lockdowns kampen tienduizenden ondernemers nog met forse coronaschulden. "Ik ben nu al jaren belastinguitstel aan het afbetalen. Het is maar de vraag of mijn zaak dit gaat overleven."

"Het ondernemerschap in en na de coronatijd heeft zijn tol geeïst, zowel fysiek als mentaal", zegt Pieter Blaauwhof. Hij opende net voor de coronacrisis een wijnbar in het centrum van Zwolle. Toen hij tijdens de lockdowns zijn deuren gesloten moest houden, zijn personeel in dienst hield én zijn reguliere leningen moest afbetalen, bouwde hij een forse schuld op bij de Belastingdienst. "Het is nu heel spannend of we het gaan overleven."

'De zaak zit vol'

Blaauwhof is niet de enige: meer dan 130 duizend ondernemers zijn nog steeds bezig met het afbetalen van hun coronaschulden, zo blijkt uit cijfers van de Belastingdienst. Samen hebben zij een schuld van 7,3 miljard euro. Voor veel ondernemers is het de vraag of ze een faillissement kunnen voorkomen.

De Zwolse ondernemer heeft via een intensief proces een deal met de Belastingdienst gemaakt, waarbij een deel van de schulden kwijtgescholden kon worden. Hij moet nu nog tot augustus maandelijks een groot bedrag aflossen, en dat is niet makkelijk. "De zaak zit vol, maar het is nog spannend of we het tot die tijd gaan redden."

Huis verkopen

De deal betekent wel dat er na de zomer licht aan het einde van de tunnel is. "Dat is er lang niet geweest", zegt Blaauwhof. "We hebben ons lang afgevraagd wanneer het zwaard van Damocles zou gaan vallen." Hij vertelt vaak met zijn gezin te hebben besproken of ze hun huis al moesten verkopen. "De laatste 2 jaar keken we met oud en nieuw uit ons raam en dachten we: dit is de laatste keer geweest."

Ook mentaal vallen de schulden zwaar. "Ik heb de pandemie niet bedacht, maar het was wel mijn droom om de zaak te starten. Daarom voelt het soms alsof het mijn schuld is dat we met het gezin in deze situatie beland zijn. Maar de drive om door te gaan blijft, omdat we gewoon een verdomd mooie zaak hebben."

Nog altijd angstig

Ook Nes Bounou, ondernemer uit Utrecht, vecht dagelijks met haar schulden uit de coronacrisis. Ze is personal trainer, en runt sinds 2017 haar eigen sportschool. Ook haar omzet viel ver terug, waardoor zij met hoge coronaschulden achterbleef. "De coronacrisis was een enorme klap. De toekomst leek ineens weg. Het was heel onzeker en angstig, en eigenlijk is het dat nog steeds", vertelt ze.

Na een lang proces kon ook Bounou een deal sluiten met de Belastingdienst. "Dat was een zwaar traject, en heel spannend. Ik dacht: het kan nu elk moment afgelopen zijn." Door de afspraken is de uitweg in zicht, maar het blijft spannend. "Als er nu een tegenslag komt, kunnen we die niet aan."

Druk bij schuldhulpverlening

De gemeente biedt met het loket 'Ondernemer Centraal' ondernemers de mogelijkheid om zich gratis te laten adviseren door experts. Dat was voor Bounou een uitkomst.

"Het is heel fijn om je verhaal te kunnen doen bij een expert die zelf geen winstoogmerk heeft en even met je mee kan kijken", vertelt ze. Schuldhulpverleners draaien overuren, vertelt Jacqueline Zuidweg. Zij helpt al 30 jaar ondernemers met financiële problemen, en had het nooit eerder zo druk.

'De Belastingdienst is vrij soepel'

"We krijgen meer aanvragen binnen dan ooit, vooral via gemeenten. Dan proberen we een betalingsregeling te treffen die voor iedereen werkt, om zo de schade te beperken."

Aangezien de Belastingdienst in veel gevallen de grootste schuldeiser is, zit ze vaak met de dienst om tafel. "De Belastingdienst is vrij soepel in dit opzicht. Dat verbaast veel mensen, maar als jij bij hen een goed voorstel doet en laat zien dat je simpelweg niet meer kán aflossen, dan gaan ze daar meestal mee akkoord."

'Kom in actie'

Zuidweg ziet dat veel ondernemers het ook mentaal zwaar hebben. "Het geeft enorme en heftige stress. Ik heb de afgelopen jaren meegemaakt dat mensen mede hierdoor uiteindelijk zijn overgegaan tot zelfdoding."

Daarom geeft ze een duidelijk advies. "Uiteindelijk zeg ik altijd: het is maar geld, en geld is wel belangrijk, maar er is altijd een oplossing. Daarom is het heel erg belangrijk om in actie te komen. Wacht niet af, want de schulden gaan niet vanzelf weg."

Staatssecretaris

Staatssecretaris van Fiscaliteit en Belastingdienst, Tjebbe van Oostenbruggen laat in een reactie weten dat de ondernemers zijn aandacht hebben. "Zowel van de Belastingdienst als die van mij. Zolang ondernemers voldoen aan de voorwaarden van de betalingsregeling, kan er nooit een probleem zijn. En over het algemeen kunnen veel ondernemers tijdig hun coronaschulden aflossen waarmee veel bedrijfsbeëindigingen zijn voorkomen."

Toch noemt hij het 'niet geheel onverwacht' dat niet iedereen de schulden kan afbetalen. "Van de oorspronkelijke ondernemers in de betalingsregeling hadden 44 procent een achterstand op lopende betalingsverplichtingen vóór de start van de coronacrisis." Hij roept ondernemers met problemen op om vooral hulp te zoeken, bijvoorbeeld bij de Belastingdienst of de KvK. "Uiteraard hoop ik dat veel ondernemers op eigen kracht hun schulden kunnen aflossen."