2803
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
2803
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
Door toenemende geopolitieke spanningen wil defensie uitbreiden. Daarbij kijkt de organisatie met nadruk naar vrouwen, want die zijn zwaar ondervertegenwoordigd in het leger. Waarom is dat zo, en hoe maak je defensie aantrekkelijker voor vrouwen?
Er werken 75.000 mensen bij Defensie, maar dat is niet genoeg. Nu Europa niet meer automatisch kan rekenen op de Verenigde Staten, wil het kabinet opschalen in materieel en mankracht.
Staatssecretaris van Defensie Gijs Tuinman heeft al aangekondigd op korte termijn te willen groeien naar 100.000 mensen. Om dat te bereiken moet Defensie het onderbenutte vrouwelijk potentieel aanboren, zegt luitenant-generaal Elanor Boekholt-O' Sullivan.
Zij is zelf de hoogste vrouw binnen Defensie. "We hebben zowel meer mannen als vrouwen nodig. En we weten dat het percentage vrouwen achterblijft."
Defensie streeft al jaren naar 30 procent vrouwen in het personeelsbestand, maar op dit moment is dat maar 18 procent. Als je de ondersteundende functies niet meetelt, is dat percentage nog lager: slechts 12 procent.
Defensie sprak met vrouwen die aangeven niet bij het leger te willen werken over hun beweegredenen. Volgens Boekholt-O'Sullivan bleek dat vrouwen een grotere informatiebehoefte hebben.
Wervende spotjes van Defensie laten vooral mooie plaatjes zien, ziet ze. Je kunt er vliegen, varen of rijden in een stoere pantserwagen. En dat is voor mannen vaak voldoende om zich aan te melden.
"Maar bij vrouwen ligt dat anders", zegt de luitenant-generaal. "De vrouwen die wij gesproken hebben willen weten: waar vlieg ik dan naartoe? Waar rij ik naartoe? En wat kan ik na die eerste baan gaan doen?"
Mede op basis van deze bevindingen werkt Defensie aan een nieuwe wervingscampagne, die voor de zomer van start moet gaan. Meer dan voorheen richten ze zich op specifieke doelgroepen zoals vrouwen, zegt Boekholt-O'Sullivan.
"Onze slogan is: wij beschermen wat ons dierbaar is. Maar je zult dat moeten uitdiepen. Wat bedoel je dan? Hoe draag je daaraan bij? En hoe verhoudt zich dat tot de waarden en normen die we in Nederland hebben? Die diepgang moet er meer in."
Meer vrouwen bij Defensie krijgen is niet eenvoudig. Aan leden van het EenVandaag Opiniepanel werd gevraagd in welke mate ze bereid zijn te vechten. Ongeveer 20 procent van de panelleden tussen de 18 en 45 jaar geeft dat ze daartoe bereid zijn.
Maar in de uitslag valt op dat veel meer mannen dan vrouwen bereid zijn te vechten: 25 procent van de mannen, tegenover 9 procent van de vrouwen.
Boekholt-O'Sullivan wijst erop dat veel internationale onderzoeken uitwijzen dat vrouwen ook bereid zijn te vechten als de dreiging dichtbij komt. "Ik geloof dat als de dreiging als het ware je straat in rijdt, iedereen gaat beschermen wat hem of haar dierbaar is. Dat zien we in alle conflictgebieden en ik geloof niet dat dat in Nederland anders zou zijn."
Er liggen volgens de uitslag van het panelonderzoek wel kansen voor Defensie. 38 procent van de vrouwelijke panelleden geeft aan wel in ondersteunende functies te willen werken.
Er zijn altijd meer mensen nodig om te ondersteunen dan om te vechten, zegt Boekholt-O'Sullivan. Het maakt haar niet uit of vrouwelijke kandidaten willen vechten of dat ze onderdeel willen worden van de inlichtingendienst, de logistiek of ander personeel.
"Het gaat ons erom dat we alle vacatures gevuld krijgen, want je hebt alles nodig. Maar we hopen natuurlijk wel dat er ook vrouwen zijn die zich aangetrokken voelen tot de stoerdere masculiene functies, omdat het goed is voor eenheden om een diverse samenstelling te hebben."
Gwenda Nielen werd als pelotonscommandant uitgezonden naar Irak en Afghanistan en had er de tijd van haar leven. Toch stopte ze in 2020 bij Defensie, onder meer vanwege het seksisme waar ze mee te maken kreeg. Zo zei een instructeur tijdens een instructie dat hij geen les kon geven als Gwenda een banaan at.
Het ging vaak over een 'grapje', en als je niet lachte had je geen humor, zegt Nielen. Toen ze het probleem aansneed, kreeg ze veel mails, appjes en berichten van vrouwelijke collega's die soortgelijke dingen meemaakten. Defensie sprak van incidenten, maar volgens Nielen is het een structureel probleem.
"Het was moeilijk bespreekbaar te maken dat er sprake was - ís - van een structureel probleem. Bij Defensie domineert het beeld van de witte jonge masculiene man. En als je niet in dat succespak past, dan val je er eigenlijk buiten", zegt Nielen.
"En daardoor is het voor vrouwen, maar ook homoseksuelen of mensen van kleur veel moeilijker om mee te mogen doen, ondanks dat ze misschien wel het talent of de expertise hebben."
O'Sullivan betreurt de verhalen en wil het probleem niet bagatelliseren, maar vindt het jammer dat vaak alleen de negatieve geluiden naar buiten komen. Natuurlijk is het niet goed als seksistisch gedrag plaatsvindt, zegt ze, maar veel vrouwen hebben juist alleen positieve ervaringen. En als ze een negatieve ervaring hebben meegemaakt, dan is daar vaak adequaat op gereageerd.
"We gaan nooit een situatie creëeren waarin dit gedrag nooit meer gebeurt. Iedere organisatie heeft hier mee te maken. Maar we kunnen wel een cultuur stimuleren waarin dit niet gebeurt. Waar wij behoefte aan hebben is een type leiderschap dat daar onmiddellijk op acteert en bespreekbaar maakt binnen de eenheden. Onze commandanten bij de landmacht, luchtmacht, marine en marechaussee hanteren een zerotolerancebeleid op ongewenst gedrag."
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
Volgens de Nationale Ombudsman zijn de nieuwe asielwetten een voorbeeld van onbehoorlijk bestuur. Hij vergelijkt ze met de toeslagenaffaire en met de situatie in Groningen, omdat de wetten niet uitvoerbaar zijn in de praktijk.
"Welke politieke kleur je ook hebt, je moet hiervan zeggen: dit levert onbehoorlijk bestuur op", zegt Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen. "Iedereen ziet dat er iets wordt bedacht dat niet gaat werken. Dat het toch wordt doorgezet, vind ik ernstig."
De ombudsman vindt dat er wel iets moet gebeuren om de problemen op te lossen. "Ik ben vaak in Ter Apel geweest, maar deze wet gaat de problemen daar niet oplossen. Ik ga er niet over of er minder mensen naar Nederland moeten komen, maar als je dat wilt, moet je het wel op een behoorlijke manier aanpakken."
Minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie heeft de afgelopen maanden veel adviezen gekregen van organisaties die in de praktijk met de wet te maken gaan krijgen. Denk aan de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) die alle asielaanvragen afhandelt, de Orde van Advocaten en de Raad voor de Rechtspraak die met beroepszaken te maken krijgen, en de Adviesraad Migratie.
De adviezen zijn allemaal even kritisch en bevatten termen als 'toename in asielzaken', 'personeelstekorten', 'juridische problemen' en 'onuitvoerbaar'. Faber wil er niets van weten. Ze reageert voor de camera van EenVandaag: "Ik ga gewoon door."
De minister wil onder andere dat er geen verblijfsvergunningen voor onbepaalde tijd meer worden gegeven, en dat er twee verschillende statussen komen voor asielzoekers. Met een zogeheten tweestatusstelsel krijgen asielzoekers met een A-status dan meer rechten dan asielzoekers met een B-status.
Omdat de verwachting is dat mensen het besluit over hun status zullen aanvechten om zoveel mogelijk rechten te krijgen, verwachten de IND en ook advocaten en rechters dat het systeem verder vast gaat lopen. Op dit moment moeten asielzoekers al lang wachten op een besluit en zijn er daarom veel opvangplekken nodig.
De voorspelling van de Raad voor de Rechtspraak, de Orde van Advocaten en de IND is dat de problemen door de nieuwe wetgeving alleen maar groter zullen worden.
In een debat in de Tweede Kamer vroeg Kamerlid Kati Piri (GroenLinks-PvdA) aan minister Faber of ze 'die bananen uit haar oren' kon halen. Piri doelde op het feit dat Faber sommige adviesorganen niet gevraagd heeft om de wet goed te bekijken, en anderen wel gevraagd heeft, maar slechts een week de tijd heeft gegeven. Vervolgens heeft ze niet veel met die adviezen gedaan.
De ombudsman begrijpt Piri wel. "Het lijkt erop dat er niet geluisterd is. Het gaat er niet om dat ze moet doen wat die adviesorganen zeggen, maar ze zou adviezen en kritiek wel serieus moeten nemen en met een antwoord moeten komen." Hij vindt Fabers houding erg kwalijk. "Zo werkt onze democratie niet."
De gang van zaken rondom de asielwetten doet Van Zutphen denken aan de toeslagenaffaire en de afhandeling van de aardbevingsschade in Groningen. "Het lijkt erop dat we daar niet van hebben geleerd."
"We zien dezelfde dingen terug: mensen moeten nu al lang wachten, en je weet al dat het systeem nog meer gaat vastlopen", zegt hij. "Ik wil geen ramp na de ramp veroorzaken."
Er zijn meer instanties die de opstelling van minister Faber onverantwoord vinden. De Adviesraad Migratie geeft ministers normaal gesproken advies bij het maken van nieuwe wetten die over migratie en asiel gaan, maar is niet door Faber geraadpleegd.
Monique Kremer, voorzitter van de Adviesraad Migratie: "Het is belangrijk om deskundigen te vragen of een wet goed is, want als je de wet niet kan uitvoeren hebben de mensen in het land er ook niks aan." Nu gebeurt dat dus niet, en dat vindt ze 'een aantasting van ons democratisch stelsel'.
De Orde van Advocaten is ook niet volledig geraadpleegd over de nieuwe wetten, terwijl advocaten in de praktijk veel te maken gaan krijgen met het nieuwe beleid. Sanne van Oers van de Orde van Advocaten vindt dat de hele gang van zaken 'erg onzorgvuldig' is.
"Onze verwachting is dat de nieuwe wetten tot veel problemen gaan leiden. Langere wachtlijsten en ingewikkeldere procedures gaan ervoor zorgen dat het doel van deze wet niet gehaald gaat worden."
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
