tv LIVE radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Ineens ben je vluchteling: Daria, Mustafa en Wasili lieten baan, familie en huisdieren achter in Oekraïne en zijn nu in Nederland

Ineens ben je vluchteling: Daria, Mustafa en Wasili lieten baan, familie en huisdieren achter in Oekraïne en zijn nu in Nederland
Daria en haar dochter in Nederland
Bron: Eigen foto

Zo leid je een fijn leven, zo ben je ineens vluchteling. Of: weer vluchteling. Wasili, Mustafa en Daria zijn afgelopen week alle drie na een veelbewogen reis aangekomen in Nederland en hebben ieder een eigen verhaal.

Wasili* uit Dnipro

"Ik kom met mijn vrouw en zoon uit Dnipro. 18 jaar geleden verhuisde ik naar Nederland. Ik ben later met een Oekraïense vrouw getrouwd en 2 jaar geleden hebben we besloten om terug te verhuizen naar Oekraïne. Dus ik heb hier alles verkocht, mijn werk opgegeven en ik was bezig mijn verblijfsvergunning in Oekraïne aan te vragen. Tot vrijdagochtend was Dnipro nog de meest rustige stad. Vandaag hoorden we dat er raketten zijn gevallen."

"Mijn vrouw werd heel bang, ze wilde weggaan. Ik zei: 'Dat is prima, we zijn nu toch werkloos'. We hebben er 7 dagen over gedaan om vanuit Dnipro, een stad in het midden van Oekraïne, naar Moldavië te gaan. Dat heeft ons bij de grensovergang 24 uur gekost. De volgende dag zijn we naar Roemenië gegaan. Dat duurde 18 uur. Er waren lange rijen met wagens. Daarna zijn we langzaam naar Nederland gereisd."

Grote drukte op het treinstation in Dnipro begin maart
Bron: ANP
Grote drukte op het treinstation in Dnipro begin maart

"We konden nog met ons volle verstand vertrekken en goed inpakken. Onze meiden dachten: we gaan een paar dagen buiten Kiev zitten en dan komen we gewoon terug naar huis. Dus die hebben minimale spullen meegenomen. Ik had een bloemenimportbedrijf. We kochten bloemen in Nederland en dat verkochten we daar. Een klein importbedrijfje, samen met mijn vrouw."

"Onze oma wilde niet weg, maar zij is nu verplicht geëvacueerd. Er kwamen militairen thuis. Toen heeft ze in de stress snel geld en wat documenten meegenomen. Kleren is ze vergeten. En de poes van mijn zus zit gewoon opgesloten in het appartement, omdat niemand open kan doen. We hebben gezegd: je moet in je hoofd afscheid nemen. De hond van mijn tante is wel mee, want die had hem vanuit Kiev naar het buitenhuis meegenomen."

Eind februari was de chaos in Dnipro groot
Bron: ANP
Eind februari was de chaos in Dnipro groot

"Mijn moeder belt met mijn oma. Maar ze wil niet te veel vertellen over waar ze zit of in welke stad. Ze worden gevraagd dat niet te vertellen. De Russen zouden afluisteren waar iedereen zit, al kan ik me niet voorstellen dat ze elke burger afluisteren. Het is triest dat wij niet weten waar ze is. Straks wordt ze 's nachts vervoerd en is ze de weg kwijt. Ze is bijna tachtig en raakt heel snel in de stress."

"Ik ben in Aalsmeer in de woning van mijn ouders, samen met mijn tante en haar twee dochters. De oudste dochter heeft nog twee kinderen. We zijn in totaal met acht mensen uit Oekraïne hiernaartoe gekomen."

"Ik ben bij de gemeente geweest in Aalsmeer en ze zeggen dat er nog geen programma is voor de Oekraïners. De meeste Oekraïners willen werken, als ze maar een kans krijgen. Bij noodgevallen kunnen ze bij de huisarts terecht, als ze een Oekraïens paspoort laten zien worden ze gratis geholpen. Dingen als verzekeringen zijn erg onzeker. Maar binnen 3 maanden moeten we niks verwachten, zeg ik tegen de anderen."

Bekijk ook

Daria uit Kiev

"We zijn uit Kiev gevlucht, de hoofdstad van Oekraïne. We hebben een lange reis achter de rug. We zijn te voet de Roemeense grens overgestoken en zijn toen met de trein naar Hongarije gegaan. Vanuit daar zijn we naar Tsjechië gegaan, waar we een paar dagen zijn gebleven om op adem te komen. Daar konden we meerijden naar Polen, waar we een vlucht naar Nederland hebben genomen."

"We hadden niet veel tijd om in te pakken. We hebben documenten, wat contant geld en ieder wat persoonlijke spullen meegenomen, goed genoeg voor een paar dagen."

Vluchtelingen uit Oekraïne op een station in Polen
Bron: ANP
Vluchtelingen uit Oekraïne op een station in Polen

"Ik werkte bij een IT-bedrijf op de marketing-afdeling. Mijn familieden zijn nog in Kiev: mijn ouders, zus en neef. Mijn man is ook achtergebleven in Oekraïne. Hij zit als vrijwilliger in het leger. We houden contact met familieden via Telegram en Whatsapp, als ze niet in de bunker zijn en er internet beschikbaar is."

"We zijn nu in Hengelo. We zijn heel goed opgevangen in Nederland. Mijn dochter en ik zijn nu bij een geweldige familie: Henro, Sylvia en hun twee kinderen Mandy en Jaero. Het zijn hele aardige en zorgzame mensen."

Bekijk ook

Mustafa uit Kiev

"Ik kom oorspronkelijk uit Irak en ik ben een jaar geleden naar Oekraïne gegaan. Daar ontmoette ik mijn vrouw, we trouwden en we woonden samen in Kiev."

"We zijn 4 maart vanuit Kiev met de trein naar Polen gevlucht. Het was heel druk op het station, want iedereen probeerde weg te komen. Dus het was heel moeilijk om in een trein te komen. Het was verschrikkelijk. Vanuit Polen werd het gelukkig iets makkelijker om weer een nieuwe trein te vinden."

Extreme drukte begin maart op het station van Kiev
Bron: ANP
Extreme drukte begin maart op het station van Kiev

"We konden niet veel meenemen, dus we hebben alleen wat kleding bij ons. Ik werkte bij personeelszaken. De familie van mijn vrouw is nog steeds in Kiev. We hebben veel familie en vrienden in Oekraïne moeten achterlaten. Velen proberen het land te verlaten, maar de weg is gesloten dus het lukt ze niet."

"We hebben nog wel contact met familie en ze zijn oké. Er was eerst geen elektriciteit meer, dus konden we geen contact met ze hebben. Maar sinds een paar dagen hebben ze weer elektriciteit en zijn ze weer bereikbaar."

Grote schade door bommen in Kiev
Bron: ANP
Grote schade door bommen in Kiev

"Ik ben nu samen met mijn vrouw in Zwanenburg. Wij verblijven daar bij een gezin dat ons heeft opgevangen."

"Toen we met de trein aankwamen in Nederland zijn we gelijk naar de politie gegaan. We vertelden ze dat we uit Oekraïne kwamen en zij hebben ons bij een familie ondergebracht. We zijn iedereen heel dankbaar voor hun hulp."

Bekijk ook

* Dit is een schuilnaam, zijn echte naam is bekend bij de redactie

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze landen steunen Rusland in de oorlog tegen Oekraïne

Na 3 jaar oorlog in Oekraïne heeft Rusland te maken met westerse sancties, maar komt er nog wel steun uit andere landen. Waarom en van wie? In deze video zetten we de militaire en economische hulp die president Poetin krijgt op een rij.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook in West-Duitse Gelsenkirchen wordt links verdrongen door AfD: 'Voel me in de steek gelaten'

Ook in West-Duitse Gelsenkirchen wordt links verdrongen door AfD: 'Voel me in de steek gelaten'
SPD-lijsttrekker Markus Töns en AfD-politica Enxhi Seli-Zacharias
Bron: EenVandaag

Aanstaande zondag zijn er landelijke verkiezingen in Duitsland. Gelsenkirchen, een stad in het Ruhrgebied, was decennialang een links bolwerk maar kan nu een van de eerste steden in West-Duitsland worden met de radicaal rechtse AfD als grootste partij.

Onze verslaggevers waren in Gelsenkirchen, en spraken naast lokale bewoners ook met de lokale lijsttrekkers van de sociaaldemocratische partij SPD en de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD).

Voormalig industriegebied

Gelsenkirchen, een stad met 250.000 inwoners, staat bekend als de armste van Duitsland met hoge criminaliteitscijfers. De verloedering is overal zichtbaar: talloze leegstaande huizen zijn dichtgetimmerd of bedekt met graffiti, terwijl afvalbergen met matrassen en koelkasten op vrijwel elke straathoek te vinden zijn.

De SPD was de afgelopen 75 jaar onafgebroken de grootste partij in Gelsenkirchen. Ze kwamen op voor de vele arbeiders in de staalindustrie en de mijnbouw. Maar die tijden zijn door het sluiten van de mijnen allang voorbij. De partij lijkt haar greep te verliezen wat kiezers écht bezighoudt.

Bekijk ook

Verloedering

In Ückendorf, een wijk in het zuiden van Gelsenkirchen, ontmoeten we SPD-lijsttrekker Markus Töns. Volgens hem is het grootste probleem van Gelsenkirchen dat de gemeente te weinig geld ter beschikking heeft.

Hij legt uit: "Straten worden niet opgeknapt, afval wordt te laat opgehaald, we hebben te weinig plekken in de kinderopvang en niet genoeg sociaal werkers. Dat zorgt voor onvrede onder de bevolking."

Oost-Europese migranten

Als tweede punt noemt hij migratie. "Gelsenkirchen kampt met de uitdaging van economische migratie uit Zuidoost-Europa." Lopend door de wijk vertelt hij dat de goedkope arbeiderswoningen in dit stadsdeel vooral Roemenen en Bulgaren aantrekken. Sinds 10 jaar mogen zij zonder vergunning in Duitsland komen werken.

"In de praktijk maken ze vooral gebruik van uitkeringen omdat ze vaak geen opleiding en diploma's hebben", voegt hij toe. "En dat zorgt voor veel problemen."

Bekijk ook

Aanslagen

De solidariteit van de mijnwerkers heeft in Gelsenkirchen plaatsgemaakt voor wantrouwen richting migranten en asielzoekers. De jonge partij AfD voelt deze onvrede feilloos aan.

Enxhi Seli-Zacharias heeft een Albanese achtergrond en is sinds 5 jaar lid van de AfD. In een koffietentje haalt ze de recente aanslagen in Duitsland aan. "Mensen voelen zich niet langer veilig in hun eigen land. Ik vind het onwijs zorgwekkend dat politici hier geen oog voor lijken te hebben."

'Remigration'

Het doel van de AfD is helder. Enxhi Seli-Zacharias: "We moeten de grenzen sluiten, met de 'remigration' beginnen en migranten met een strafblad die hier illegaal wonen terug naar hun land van herkomst sturen." Deze boodschap slaat ook bij mensen met een migratieachtergrond aan. Dit lijkt op het eerste gezicht tegenstrijdig, maar volgens Exhi, die dus zelf een migratieachtergrond heeft, is het dat niet.

De naturalisatie in Duitsland verloopt op dit moment veel te makkelijk, beargumenteert ze: "Ik vind het oneerlijk tegenover migranten die jaren geleden wel aan alle eisen hebben voldaan. Ook ik voel me ongelijk behandeld."

Bekijk ook

'We zijn allemaal Europees'

Het sluiten van de grenzen is volgens SPD'er Markus Töns geen oplossing. "Wij moeten deze groep mensen juist helpen om aan werk te komen door ze op te leiden." Ook de uitvoering is een probleem: er zijn in Duitsland, net als in Nederland, niet genoeg politie-agenten om de grensposten weer te bemensen.

Het plan van de AfD om migranten terug te sturen slaat volgens hem nergens op. "Wie moet er dan terug? Hoe maak je een onderscheid tussen Roemenen, Bulgaren, Fransen en Nederlanders? Wij zijn allemaal Europees."

Debat over partijverbod

De Duitse rechter heeft sommige afdelingen van de AfD als 'rechts-extremistisch' en 'antidemocratisch' bestempeld. Onzin, zegt Enxhi. Zij vindt dat het debat over een verbod op de partij juist ondemocratisch is. Volgens de na-oorlogse Duitse grondwet kan een partij die een bedreiging vormt voor de democratie worden verboden.

Töns ziet ook dat de AfD steeds sterker wordt in West-Duitsland. In het Oosten is het al hard op weg de grootste te worden. Maar hij heeft de strijd nog niet opgegeven. "Ik blijf me samen met de demokraten inzetten voor een betere toekomst in Gelsenkirchen."

Bekijk ook

'Durf 's avonds niet alleen over straat'

Ook op straat horen we het telkens weer: de onvrede is groot. Gelsenkirchen was ooit een fijne plek om te wonen, maar dat is het niet meer. Veel inwoners voelen zich onveilig, maar ze zijn ook teleurgesteld in de politiek.

Een vrouw van in de 60 legt op de lokale markt haar onvrede tegen ons uit. "Ik durf 's avonds niet alleen op straat te lopen. Ik heb echt het gevoel dat politici in een andere wereld leven. Ik voel me echt in de steek gelaten." Ze weet nog niet zeker op wie ze gaat stemmen. "Sowieso geen SPD. Ik ben nog aan het twijfelen, maar het zou zomaar AfD kunnen worden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant