Deze week werden de donkerste vermoedens van een groep donorkinderen, verwekt in een kliniek in Barendrecht, bevestigd. Vruchtbaarheidsarts Jan Karbaat heeft naast het sperma van donoren ook zijn eigen zaad gebruikt. Het nieuws sloeg in als een bom.

EenVandaag spreekt met Wendy Nendels. Ze weet sinds maandag dat Jan Karbaat haar biologische vader is. Maar voor hem heeft ze geen goed woord over. Het is een ‘vieze, vuile huichelaar’, vertelt ze. 

De arts heeft nooit open kaart gespeeld met haar ouders over zijn donaties. Haar ouders kregen informatie over een donor die dus achteraf gezien helemaal niet de donor was. Maar bij Wendy zelf overheerst, na de eerste shock, ook blijdschap. Ze heeft er in één klap achttien halfbroertjes en -zusjes bij.

Vermoedens

Al lange tijd waren er vermoedens bij donorkinderen en hun ouders dat dokter Jan Karbaat zelf ook sperma doneerde voor de bevruchting. Ze spanden een rechtszaak aan om via de rechter het DNA van de arts af te dwingen. Maar vlak voor de zitting bleek de 89-jarige arts overleden te zijn. 

Nu blijkt dat na het overlijden van Jan Karbaat een zoon van hem zich heeft gemeld bij de DNA-databank van het Fiom. Daar werd zijn DNA gematcht met dat van de ingeschreven donorkinderen. Dit leverde 19 matches op. Voor hen staat vast dat ze dus familie zijn van Jan Karbaat.

Onzekerheid

Maar lang niet alle donorkinderen staan ingeschreven in de DNA-databank voor donoren en donorkinderen. Bij hen is de onzekerheid of Karbaat hun vader is, er deze week alleen maar groter op geworden.

Zo vertelt donorkind Joey Hoofdman in de uitzending. Hij hoopt vurig dat de rechter volgende week alsnog zal bepalen dat het DNA van de overleden arts op basis van zijn oude, persoonlijke spulletjes onderzocht en gebruikt mag worden. Pas dan weet hij met zekerheid of de omstreden vruchtbaarheidsarts zijn biologische vader is en kan hij eindelijk verder met zijn leven.  

In samenwerking met het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis heeft Fiom de KID-DNA Databank ontwikkeld. Hierin kunnen zowel donoren als donorkinderen zich inschrijven.

Het Amerikaanse bedrijf Uber wil vanaf 2026 zelfrijdende taxi's aanbieden in Europa. Het bedrijf werkt nu samen met de Chinese ontwikkelaar Momenta om dit voor elkaar te krijgen. Maar is Nederland daar klaar voor? "Infrastructuur is goed geregeld."

Ruim 180 Surinamers hebben een verblijfsvergunning gekregen die ze na de onafhankelijkheid in 1975 zijn kwijtgeraakt. Maar door strenge eisen zijn er ook afwijzingen. Dat moet anders, vindt gemeente Amsterdam. "Het leidt tot schrijnende situaties."

Naast de verblijfsvergunningen die zijn afgegeven, zijn er nog ongeveer 25 in behandeling. Een van de mensen die nu al succesvol gebruik heeft kunnen maken van de regeling is Jayant Ganesh uit Den Haag. Hij woonde bijna 25 jaar zonder papieren in Nederland, maar krijgt nu een verblijfsvergunning.

'Ik kon die beslissing niet zelf nemen'

"Ik ben er heel erg blij mee, het neemt alle angst en stress weg. Ik hoef niet meer op de straat te lopen en bang te zijn dat ik word opgepakt en uitgezet", vertelt hij. "Het is een opluchting en het geeft ons ook de erkenning die wij verdienen, gezien het feit dat wij ons Nederlandschap nooit hebben afgestaan."

Ganesh was nog een kind toen Suriname onafhankelijk werd. "Ik kon dus niet de beslissing nemen of ik Nederlander wilde blijven of Surinamers wilde worden."

25 jaar ongedocumenteerd

In 2000 komt hij op zijn 29ste naar Nederland, maar papieren krijgt hij niet. "Gelukkig had ik hier een netwerk van familie en vrienden die mij opvingen. Ik heb meerdere keren bij de IND aangeklopt de afgelopen 25 jaar, maar steeds zonder succes."

Nu Ganesh wel een verblijfsvergunning heeft, voelt hij zich weer een vrij mens: "Ik kan nu legaal werk zoeken, ik kan in aanmerking komen voor een huurwoning en het belangrijkste, ik kan nu gewoon over straat lopen zonder dat ik bang ben dat er iets gebeurt."

Eenmalige speciale regeling

Om Surinamers als Ganesh tegemoet te komen, kwam voormalig staatssecretaris Van der Burg afgelopen jaar met een eenmalige, speciale regeling, waar Surinaamse oud-Nederlanders tussen 1 januari en 1 juli van dit jaar gebruik van kunnen maken.

Iedereen die geboren is voor 25 november 1975, de dag dat Suriname onafhankelijk werd, en die kan aantonen dat hij of zij langer dan 10 jaar in Nederland woont, komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning.

500 zaken afgewezen

Maar die laatste eis, 10 jaar onafgebroken in Nederland wonen, zorgt er nu voor dat ruim 500 zaken van Surinaamse oud-Nederlanders zijn afgewezen. Zij konden niet bewijzen dat ze meer dan 10 jaar in Nederland woonden.

"Veel mensen vallen hierdoor buiten de boot", merkt wethouder van Amsterdam Rutger Groot Wassink. Zijn gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de regeling.

'Historisch onrecht'

Om deze groep mensen toch te helpen, pleit hij voor het verkorten van de eis, van 10 naar 5 jaar: "Zodat meer mensen gebruik kunnen maken van deze regeling."

"We hebben het hier over Nederlanders die ten onrechte niet de Nederlandse status hebben gekregen", gaat de wethouder verder. "Ik vind dat historisch onrecht en dat kunnen we nu rechtzetten."

Schrijnende situaties

Hij voorziet grote problemen voor deze groep als ze ongedocumenteerd blijven. "Het is voor die mensen buitengewoon vervelend en het leidt ook tot schrijnende situaties."

"Ze moeten dan illegaal wonen, illegaal werken en ze hebben geen toegang tot zorg. Het is een buitengewoon ingewikkeld bestaan voor deze mensen", aldus Groot Wassink.