Onrust, angst en onzekerheid: in het Brabantse dorp Boekel heeft het coronavirus grote impact. Tot nu toe overleden er 9 mensen. We spraken een nabestaande, de burgemeester en een pastoor.

Gerards schoonvader Piet Donkers overleed op 84-jarige leeftijd door het coronavirus. Piet was een bekende in Boekel. Vroeger was hij wethouder en prins carnaval. Gerard: "Hij heeft zich zijn hele leven ingezet voor Boekel, was altijd positief."

Eén persoon tegelijk op bezoek

Piet Donkers had bloedkanker. Hij was bezig met zijn vijfde kuur. "Daardoor was hij zwak, en het coronavirus heeft hem genekt. Toen ging het heel snel. Hij voelde het aankomen en besloot dat hij niet gereanimeerd wilde worden."

De week voordat de oud-wethouder overleed mocht de familie alleen tussen 17 en 19 uur met één persoon tegelijk langskomen. "Dat was een drama. Mijn schoonmoeder zit in een rolstoel, iemand moet haar begeleiden, maar dat kon dus niet. Ik snap het wel, maar het is vreselijk dat je in je eentje dood ligt te gaan. Het is een hard gelag als je in deze zware tijd ernstig ziek bent."

Bron: EenVandaag

Elkaar vasthouden door de telefoon

Ook Pierre Bos is aangeslagen door de situatie in Boekel. Hij is al 11 jaar burgemeester van het dorp. "Boekel voelt voor mij als een gezin. Het virus heeft een flinke impact op ons allen." De burgemeester kent alle 9 overledenen. "Het komt zo heel dichtbij." Hij houdt contact met de nabestaanden via de telefoon en e-mail. "We houden elkaar vast door de telefoon."

Boekel heeft een sterk verenigingsleven met veel contact tussen de mensen. Dat kan weleens geleid hebben tot verspreiden van virus, denkt Bos.

Kleine afscheidsdienst

Als er geen coronacrisis was geweest, zou de afscheidsdienst van oud-wethouder Piet Donkers in een bomvolle kerk hebben plaatsgevonden. Dat weet schoonzoon Gerard zeker. "Nu waren er slechts 20 mensen aanwezig. We zaten ver uit elkaar. Gelukkig was het wel mooi."

Omdat een afscheidsdienst met veel mensen niet mogelijk was, maakte de familie een uitgebreid bidprentje, met daarop Piets levensloop.

Bron: EenVandaag

'Alles is anders nu'

John van de Laar is pastoor in Boekel en 5 andere dorpen in de omgeving. Hij heeft het heel druk met alle begrafenissen vanwege het virus. "Alles is anders nu. Lichamen worden niet meer thuis opgebaard. In het crematorium moeten de gasten buiten wachten. Bij uitvaartdiensten in de kerk mogen maximaal 30 mensen zijn, op minstens 1,5 meter van elkaar. Er is geen misdienaar bij."

Pastoor van de Laar ziet dat mensen het moeilijk hebben. "Er is geen ontmoeting mogelijk. Ik mail en bel met de mensen, zie zelf ook niemand. Uitvaartdiensten worden nog wel opgedragen, maar dan zonder publiek en uitgezonden via internet. Ze worden wel erg goed bekeken."

Uitlegvideo: waarom het coronavirus écht geen normaal griepje is

'Je bent dichtbij, maar door alle verpakking ook op afstand'

Als priester verleent van der Laar ook het sacrament van de zieken, de ziekenzalving. Maar het bedienen gaat bij coronapatiënten ook anders.

"Ik heb dat meegemaakt in ziekenhuis Bernhoven in Uden. Je moet in een speciaal pak met mondkapje en bril op. Er mag geen geen zalf op je vinger, dat moet met een wattenstaafje. Heel bizar. Je bent dichtbij, maar door alle verpakking ook op afstand."

De EU-top in Brussel komt op een cruciaal moment. Want kunnen wij voor onze eigen veiligheid zorgen, nu Trump de militaire steun aan Oekraïne heeft stopgezet? Volgens oud-commandant der Landstrijdkrachten Mart de Kruif hebben we geen tijd te verliezen.

"Het wereldbeeld dat we 80 jaar lang met z'n allen hebben gehad, dat is in 4 weken volledig weg", concludeert de generaal buiten dienst. "Je ziet eigenlijk dat de Verenigde Staten de kant hebben gekozen van Rusland. De tijd dat we konden leunen op de Verenigde Staten is voorbij. We moeten nu zelf onze toekomst bepalen."

Grote tekorten

Op de Europese top van deze week staat de verdediging van Europa centraal: hoe blijven we veilig zonder de VS? De Kruif: "We moeten ons beseffen dat de toekomst van Oekraïne, maar ook van onszelf, van de Baltische staten, van Polen, afhangt van hoe wij als Europa hiermee omgaan."

Nederland moet volgens hem vooral investeren in specifieke tekortkomingen. "De NAVO zegt dat we op twee gebieden grote tekorten hebben: zware eenheden op land, en logistiek. Dat heb je allebei nodig. Als je mensen naar een oorlogsgebied stuurt, dan wil je ze zware middelen meegeven. Tanks, pantservoertuigen, artillerie, daar hebben we heel weinig van."

'Nederland kan bijdragen'

Toch is het niet zo dat Nederland nu helemaal niets kan. We hebben manschappen in Litouwen, en we hebben Oekraïne gesteund met luchtafweer, tanks en F16-gevechtsvliegtuigen. Mocht het tot een afschrikkings- of vredesmacht in Oekraïne komen, zou Nederland ook concreet kunnen bijdragen, zegt De Kruif.

"Als Nederland nu op de fluit blaast, dan gaan we gewoon. Ik denk dat wij zeker een soort battle group van ongeveer duizend man zouden kunnen leveren. De vraag is wel: hoe lang kun je het volhouden?"

'Amerikanen slaan gat van 2 jaar'

Het probleem is dat de krijgsmacht al erg krap zit. "Voor elke duizend man die je daar hebt, heb je er tweeduizend achter de hand nodig. Duizend die net terugkomen van een missie en duizend die zich voorbereiden op een missie." Nederland heeft daarnaast verplichtingen in het Caribisch gebied en moet ook binnenlands inzetbaar blijven.

De afhankelijkheid van de VS is volgens de oud-commandant een groot gevaar. "Als Trump zegt dat hij de steun aan Oekraïne stopzet en daar niet meer op terugkomt, heb je een gat van 1 of 2 jaar voordat je de capaciteiten hebt om de strijd tegen de Russen voort te zetten."

Artikel 5 van de NAVO

Een Amerikaanse terugtrekking uit Europa heeft niet alleen gevolgen voor Oekraïne, zegt De Kruif. "Als dit zo doorgaat, wat betekent dat bijvoorbeeld voor de Baltische staten en artikel 5 van de Navo?"

Hij wijst erop dat artikel 5, de belofte dat een aanval op één NAVO-lid een aanval op allen is, nu ter discussie staat. "We hebben ons solidair verklaard met de VS na 9/11. Nu is het omgekeerd en blijft het stil aan de andere kant."

Oorlogseconomie

Om Europa en Nederland sneller weerbaar te maken, is volgens De Kruif een oorlogseconomie nodig. "Een oorlogseconomie betekent dat je over de volle breedte kracht zet. Politiek, economisch, industrieel, technisch, financieel. Er zijn nog steeds Nederlandse pensioenfondsen die niet willen investeren in de defensie-industrie. We zijn er nog lang niet."

Daarnaast pleit hij voor een maatschappelijke dienstplicht. "Je moet anders gaan denken over defensie. Een beroepsleger is niet voldoende. Als het oorlog wordt, dan is de krijgsmacht eigenlijk weg uit Nederland. De landmacht is weg, de luchtmacht is weg, en de marine is weg."

Race tegen de klok

Een maatschappelijke dienstplicht zou de gaten die dan vallen kunnen vullen. "Een dienstplicht waarbij jongeren in de zorg, voor natuurbeheer en bij defensie werken, zou niet alleen onze veiligheid vergroten, maar ook de polarisatie in de samenleving verminderen."

De oud-commandant zegt dat het een race tegen de klok is: "In 1936 wisten ook wel de meeste mensen dat Nederland niet veilig zou blijven, maar de 4 jaar die we nog hadden tot mei 1940, waren veel te weinig tijd om de krijgsmacht op poten te zetten. Dus het wordt weer een race tegen de tijd."