Ook de Tweede Kamer valt het nodige te verwijten als het gaat om het slecht functioneren van uitvoeringsdiensten als de Belastingdienst, het CBR en het UWV. Die conclusie trekken meerdere betrokkenen nog voor de onderzoekscommissie klaar is.

Over anderhalve week rondt de Tijdelijke Commissie Uitvoeringsorganisaties het onderzoek naar het falen van uitvoeringsinstanties als de Belastingdienst, het CBR en het UWV af. Ook de rol van de Tweede Kamer komt daarin aan bod. Volgens Alexander Pechtold en Kees van der Staaij heeft de Kamer de uitvoeringsinstanties soms flink overvraagd, met telkens nieuwe wet- en regelgeving.

info

Wat doet de Tijdelijke Commissie Uitvoeringsorganisaties?

In 3 weken tijd verhoort de Tijdelijke Commissie Uitvoeringsorganisaties (TCU) 40 mensen over het functioneren van instanties als de Belastingdienst, het UWV en het CBR. Deze 'uitvoeringsinstanties' hebben alle drie te kampen met grote problemen, waarvan hun klanten de dupe worden.

Bij de Belastingdienst draait het om uit de hand gelopen fraudebestrijding, die leidde tot de beruchte toeslagenaffaire. Bij het CBR ontstonden enorme wachttijden bij medische keuringen en bij het UWV klagen uitkeringsgerechtigden al jaren over onbegrijpelijke regelgeving.

De parlementaire onderzoekscommissie wordt geleid door VVD-Tweede Kamerlid André Bosman. Op vrijdag 13 november rondt de commissie de openbare verhoren af. Nog voor de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021 wordt het eindrapport gepubliceerd.

'Cocktail van problemen'

Alexander Pechtold kent het verhaal inmiddels van twee kanten. Hij was Tweede Kamerlid voor D66 en is nu directeur van het CBR. Als Kamerlid was hij verantwoordelijk voor allerhande wet- en regelgeving, als CBR-directeur ziet hij nu wat telkens veranderende regels en wetten doen met een organisatie.

Alexander Pechtold
Bron: EenVandaag
Alexander Pechtold: "Ik heb ook wel eens voor moties gestemd, waarbij ik nu denk: heb ik toen voldoende beseft wat dit betekent voor zo'n organisatie?"

"De postzakken stonden hier letterlijk achter de deur opgestapeld", zegt hij over wat hij aantrof toen hij bij het CBR aan de slag ging. Het illustreert de chaos waarin het CBR op dat moment verkeerde. Een 'cocktail van problemen' leidde tot een enorme achterstand bij de medische keuring van met name oudere automobilisten, waardoor bij duizenden mensen het rijbewijs niet kon worden verlengd.

Lees ook

Onvoldoende besef van de gevolgen

Wat Pechtold betreft had het CBR zelf het nodige kunnen voorkomen. "Ze zouden wat vaker 'nee' of 'nu even niet' moeten zeggen als de politiek keer op keer met nieuwe wet- en regelgeving komt."

Maar de Kamer heeft wat hem betreft ook een eigen verantwoordelijkheid en in die Kamer zou het bewustzijn van de gevolgen groter moeten zijn, vindt hij nu. "Ik heb ook wel eens voor moties gestemd, waarvan ik nu denk: heb ik toen voldoende beseft wat dit betekent voor zo'n organisatie? Want ik kan het wel willen: weer een uitzondering of een voorrangspositie voor een bepaalde groep, maar wat roep ik dan over zo'n instituut af?"

Tweede Kamer moet uitvoering serieuzer nemen

SGP'er Kees van der Staaij herkent wat Pechtold zegt en vindt ook dat de Tweede Kamer de uitvoering van wetgeving grondiger moet bekijken en 'uitvoeringstoetsen serieuzer moet nemen'.

Kees van der Staaij
Bron: EenVandaag
Kees van der Staaij: "Het klinkt populair, minder ambtenaren, maar je krijgt wel een verminderde kwaliteit van uitvoering op je bordje."

Het langstzittend Kamerlid en nestor van ons parlement ziet net als Pechtold dat een besluit vaak nogal wat consequenties voor uitvoeringsinstanties heeft. Iedere aanpassing van wetgeving werkt namelijk door in die organisaties.

Organisaties overvraagd

"Kijk uit met het stapelen van allerlei beleid, want het vraagt heel wat van organisaties om dat allemaal te vertalen in al die bijzondere situaties waarmee zij in aanraking komen", waarschuwt hij. Hij is bang dat organisaties worden overvraagd.

Van der Staaij wil daarom dat de Kamer niet te snel bezuinigt op die uitvoering, op het ambtenarenapparaat dat daarvoor verantwoordelijk is, want dat heeft gevolgen. "Het klinkt populair, minder ambtenaren, maar je krijgt wel een verminderde kwaliteit van uitvoering op je bordje."

Bekijk hier het TV-item over dit onderwerp

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.